داروهای تولید داخل نسل جدید دیابت 3 سال در انتظار اجرای مصوبه پوشش بیمه

=سالم‌خبر: بازنگری بسته خدمات دیابت یکی از مصوبات شورای عالی بیمه سلامت است که با اولویت قرار دادن داروهای تولید داخل دیابت تحت پوشش بیمه در تاریخ دهم بهمن ماه سال 1400 در جلسه هشتاد و ششم این شورا به تصویب رسید اما برخی از موارد مهم این مصوبه مربوط به داروهای تولید داخل خوراکی دیابت در این بسته هیچ گاه اجرایی نشد.

داروهای خوراکی دیابت به عنوان خط نخست درمان، خود مراقبتی قند خون (SMBG)و جراحی چاقی از جمله موارد خدمات جدول این بسته برای بیماران مبتلا به دیابت بود.

این مصوبه در پی تصمیم دبیرخانه شورای عالی بیمه بود که یک سری بسته‌های بیمه در خصوص بیماری‌های مزمنی مانند دیابت که بار بیماری بالایی در جامعه داشت را مورد بازبینی قرار دادند. بیماری دیابت جزو آن دسته از بیماری‌هایی بود که حتماً باید به طور ویژه بدان رسیدگی می‌شد و درمان آن به شکل یک بسته مدون تعریف می شد که بیماران مبتلا به دیابت بتوانند با حمایت بیمه از داروهای خوراکی ضد دیابت نسل جدید که اتفاقا همگی تولید داخل هستند استفاده کنند تا کارشان دیرتر به درمان با انسولین که ارزبری بالایی هم دارد برسد.

با این هدف ابتدای سال 1400 در دبیر خانه شورای عالی بیمه قرار شد داروهای خوراکی نسل جدید دیابت که با اثربخشی بهتر و عوارض کمترتحت ارزیابی قرار گیرد و همزمان نیز قرار شد که نوارهای تست قند خون نیز در این بسته قرار گیرد. طی طریق این تصمیم و مصوبه تا این مرحله قابل تقدیر بود و به خوبی پیش رفت. اما مشکل از جایی آغاز شد که همزمان با این تصمیم‌گیری در جلسه شورای عالی بیمه مطرح شد که استفاده از این داروها نیاز به آموزش بیمار نیز دارد و تحت پوشش قرار گرفتن این داروهای خوراکی منوط به این آموزش شد.

بدین ترتیب تحت درمان قرار گرفتن چندین داروی خوراکی جدید نسل جدید دیابت از سال 1400 منوط به گذراندن آموزش بیماران شد. در حالی که برای این آموزش متولی خاصی تعیین نشد و هیچ یک از معاونت های وزارت بهداشت و حتی سازمان غذا و دارو زیر بار این آموزش نرفتند در نتیجه مصوبه تا امروز اجرایی نشده است.

نکته جالب توجه آنکه باوجود نیاز بیشتر به آموزش مصرف انسولین  توسط بیماران مبتلا به دیابت، پوشش بیمه انسولین از این قاعده مستثنی شد و به طور مثال انسولین دتمیر در همین جدول بسته دیابتی مصوب شورای عالی بیمه از مقوله آموزش خارج است و هم اکنون دارای پوشش 90 درصدی بیمه است. علاوه بر آن امسال نیز یک انسولین خارجی که قیمت و ارزبری آن 2 برابر بیشتر از انسولین‌های دیگر و چندین برابر بیشتر از داروهای خوراکی است به سرعت و بدون شرط آموزش، پوشش 70 درصدی گرفت و بلافاصله پس از چند هفته پوشش 90 درصدی آن نیز اجرایی شد.

با وجود گذشت دو سال و نیم از این مصوبه بیماران هنوز برای دریافت این داروها مجبور به پرداخت هزینه قابل توجه از جیب هستند. بدیهی است در چنین شرایطی پزشکان ترجیح خواهند داد که داروی با بیمه 90 درصدی را تجویز کنند که فشار کمتری به بیمارانشان وارد شود و نتیجه این موضوع خروج بیشتر ارز از کشور است.

علی سالاریان معاون سابق فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی در گفت‌وگو با سالم‌خبر در این باره اظهار داشت: تصمیم‌گیران سیاست خرید راهبردی یک یا دو نفر نیستند و پیشنهادهای مختلف از سوی موسسات، وزارتخانه‌ها و صاحبان فرایند صاحبان آراء مطرح می‌شود و یکی از پیشنهادها صاحب اکثریت آراء شده و به تصویب می‌رسد. آنچه از این مصوبه شورای عالی بیمه به دست می‌آید چیزی شبیه شرط به محال کردن است. یعنی وقتی شما تحت پوشش بیمه قرار دادن دارو یا داروهایی را منوط به طی کردن دوره آموزشی می‌کنید که پزشک خود به خود برای بیمارش در زمان تجویز دارویی انجام می‌دهد شرطی است که بیمار را برای دسترسی به داروی خود و درمان بهتر دچار مشکل می‌کنید.

وی ادامه داد: درست است که شورای عالی بیمه سلامت، عهده دار بیمه و مسائل مربوط به اقتصاد سلامت است اما به طور کلی ساختار آن ساختار مناسبی نیست. به دلیل اینکه اولاً همیشه گفتیم وزن فروشنده با خریدار باید با هم یکسان و متعادل باشد که نیست. بدین معنا که سازمان نظام پزشکی یک نماینده دارد به عنوان فروشنده خدمات و سایر بیمه‌ها، وزارت بهداشت، کمیته امداد نیز هر کدام یک نماینده دارند که با این ترکیب خود به خود تعادل بر هم می‌خورد. دوم اینکه بعضی از این مسائل مانند این مصوبه بسیار تخصصی است و ممکن است افرادی که از سازمان‌های بیمه‌گر، نظام پزشکی و وزارت بهداشت در جلسات حضور پیدا می‌کنند، اشراف کامل به مطالب و موضوعات مطرح شده نداشته باشند به همین دلیل نیز چنین مصوباتی خروجی آن است.

سالاریان همچنین با تاکید بر اینکه باید اینگونه تصمیمات در جای دیگر گرفته شود، افزود: این ترکیب موجب تعلل در اجرای چنین مصوبه ای از سوی شورای عالی بیمه می شود که سه سال اجرای آن به تعویق افتاده است. وقتی  پزشکی تشخیص می‌دهد چه دارویی برای بیمار تجویز می‌کند، مسئولیت آموزش و نحوه مصرف آن و عواقب حقوقی آن برعهده پزشک است.
سالاریان در مورد راهکار باز شدن گره از این مصوبه عنوان کرد: این مساله نیز می‌تواند از سوی مقام بالاتر مانند رئیس شورای عالی بیمه سلامت که خود وزیر بهداشت مورد بازنگری قرار بگیرد با توجه به اینکه این مصوبه مدتی نیز از آن گذشته و عملا به دلیل موانعی اجرایی نشده است. آموزش مصرف دارو باید از سوی پزشک صورت گیرد. وقتی شما آموزش را برای بیمار الزامی کرده و دسترسی به دارو را برای بیمار منوط به این آموزش کرده‌اید اما دوره‌های آن را را برگزار نمی‌کنید خب این به نوعی شرط به مهار کردن و محرومیت بیمار است که به هر حال اصل قضیه زیر سوال می‌رود.

وی تاکید کرد: شورای عالی بیمه و بقیه تشکیلات برای خدمت به مردم طراحی شده اما اینکه با برخی مصوبات مردم را از دسترسی به آن محروم بکنیم به طور مسلم از اصل و اساس زیر سوال می‌رود و باید مورد بازنگری قرار گیرد. پس وزیر بهداشت باید در حق بیماران مبتلا به دیابت این وظیفه خود را انجام داده و برای تسهیل در دسترسی بیمار آن را مورد بازنگری قرار دهد.

سوال اینجاست که چگونه است که در وزارت بهداشت و بیمه که داعیه حمایت از تولید داخل و ژنریک و کاهش ارزبری دارند، داروهای خوراکی دیابت نسل جدید که تولید داخل هستند بیش از 3 سال در انتظار اجرای مصوبه شورای عالی بیمه اند و بیمارانشان برای خرید آنها مجبور به پرداخت از جیب شوند اما فلان انسولین‌ با چندین برابر قیمت و ارزبری به محض ورود به بازار پوشش 90 درصدی می گیرد، آن هم بدون شرط آموزش!

آیا نیاز به آموزش تزریق فلان انسولین جدید کمتر از قرص خوراکی است؟ آیا مسئولان وزارت بهداشت نمی‌دانند که استفاده از داروهای خوراکی دیابت زمان انسولینی شدن بیماران را به تاخیر می‌اندازند و از خروج ارز از کشور جلوگیری می کند؟؟؟