رودررو با این سرطان مردانه؛ سرطان پروستات

پروستات چیست ؟

پروستات در یک مرد، غده ای به اندازه یک گردو درست زیر مثانه قرار گرفته است. سرطان پروستات اغلب بسیار کند رشد می‌کند و ممکن است آسیب قابل توجهی ایجاد نکند. اما برخی از انواع آن تهاجمی تر است که بدون درمان به سرعت گسترش می یابد.

علائم سرطان پروستات

در مراحل اولیه، ممکن است این سرطان بدون علامت باشد اما در صورت پیشروی آن می تواند علائمی شامل: ادرار مکرر، به خصوص در شب، مشکل در شروع یا توقف ادرار، ضعف و فاصله دار شدن در جریان ادرار، احساس درد یا سوزش در هنگام ادرار یا انزال و مشاهده خون در ادرار یا منی باشد. سرطان پیشرفته می تواند موجب درد عمیق در قسمت پایین پشت کمر ، باسن یا قسمت فوقانی ران شود.

بزرگی پروستات یا سرطان پروستات؟

پروستات می تواند با افزایش سن در مردان رشد کرده و بزرگ شود، گاهی اوقات فشار بر روی مثانه یا پیشابراه (مجرای پیشاب) موجب علائمی شبیه به سرطان پروستات می شود که هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) نامیده می شود. این عارضه سرطانی نیست و اگر علایم آزاردهنده ای را متوجه فرد کند می تواند درمان شود . مشکل دیگری که می تواند موجب علائم ادراری شود پروستاتیت است. این التهاب یا عفونت نیز ممکن است باعث تب شده که در بسیاری از موارد با دارو درمان می شود.

عوامل خطری که تحت کنترل شما نیستند

بالا رفتن سن بزرگترین به ویژه بعد از سن 50 سالگی می تواند یکی ازعوامل خطر برای ایجاد سرطان پروستات باشد. مطالعات نشان می دهد که بسیاری از مردان بعد از سن 70 سالگی به نوعی به سرطان پروستات مبتلا هستند، هر چند ممکن است هیچ علائم ظاهری نداشته باشند. ضمن آنکه سابقه خانوادگی، خطر ابتلا را افزایش می دهد.داشتن پدر یا برادر مبتلا به سرطان پروستات یک ریسک ابتلا را دو برابر می کند. آمریکایی های آفریقایی تبار در معرض بیشترین خطر به ابتلا به این نوع سرطان هستند کمااینکه بالاترین نرخ ابتلا به سرطان پروستات در جهان را به خود اختصاص داده اند.

عوامل خطری که تحت کنترل شما هستند

به نظر می رسد رژیم غذایی نقش مهمی در پیشرفت سرطان پروستات در کشورهایی دارد که در آن گوشت و لبنیات پرچرب غذای اصلی مردم است. دلیل این رابطه مشخص نیست. چربی در رژیم غذایی، به خصوص چربی های حیوانی از گوشت قرمز، سطح هورمونهای مردانه را افزایش می دهد و این امر ممکن است رشد سلول های سرطانی پروستات را تشدید کند. یک رژیم غذایی با میوه ها و سبزیجات خیلی کم نیز ممکن است نقش داشته باشند.

افسانه ها ی مربوط به سرطان پروستات

برخی عوامل غیر علمی در ایجاد این سرطان در مردان زبان به زبان می چرخد در حالی که هیچ پشتوانه ی علمی ندارد. فعالیت جنسی بیش از حد، وازکتومی و استمناء هیچ یک نمی تواند عامل ایجاد سرطان پروستات شود. اگر شما یک پروستات بزرگ دارید (BPH)، این بدان معنا نیست که در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستید. محققان هنوز در حال مطالعه هستند که آیا استفاده از الکل، بیماریهای مقاربتی، یا پروستاتیت نقش مهمی در پیشرفت سرطان پروستات بازی می کنند یا خیر.

آیا می توان سرطان پروستات را زود تشخیص داد؟

آزمایش های غربالگری برای یافتن زودهنگام سرطان پروستات اولیه در حال حاضر در دسترس همه هستند، اما این آزمایش ها در هیچ کشور برای هر سنی توصیه نشده است . چه بسا برخی آزمایش ها ممکن است سرطان هایی را که رشد آهسته دارند و درمان های پزشکی به هیچ وجه فایده ندارد مورد استفاده قرار گیرند و درمان ها عوارض جانبی جدی به دنبال داشته باشند. انجمن سرطان امریکا به برخی مردان در برخی سنین با توجه به برخی شرایط خاص توصیه می کنند زودتر به فکر آزمایش باشند.

غربالگری DRE و PSA

پزشک ممکن است در ابتدا یک معاینه ی دیجیتالی راست روده یا مقعدی (DRE) را انجام دهد تا برجستگی ها یا نقاط سخت در پروستات را احساس کند. پس از صحبت با دکتر خود، یک آزمایش خون می تواند برای اندازه گیری آنتی ژن خاص پروستات (PSA) ، که پروتئینی تولید شده توسط سلولهای پروتئینی است، مورد استفاده قرار گیرد. سطح بالای آن می تواند نشان دهنده ی احتمال بیشتر ابتلا به سرطان باشد، اما ممکن است با وجود سطح بالا، سرطانی وجود نداشته باشد. ممکن است یک PSA نرمال هم وجود داشته باشد اما ابتلا به سرطان نیز موجود باشد.

نتایج تست PSA

سطح نرمال PSA زیر 4 نانوگرم در هر میلی لیتر (ng / ml) از خون در نظر گرفته می شود، در حالی که PSA بالاتر از 10 بیانگر خطر بالای سرطان است. اما بسیاری از موارد استثنا نیز وجود دارد. ممکن است برخی مردان با PSA کمتر از 4 به سرطان پروستات مبتلا باشند. یک پروستات ملتهب (پروستاتیت) یا بزرگ (BPH) می تواند سطح PSA را افزایش دهد، در عین حال آزمایش های بیشتر ممکن است هیچ شواهدی از سرطان را نشان ندهند. بعضی از داروهای BPH می تواند سطح PSA را کاهش دهند، که با وجود حضور سرطان پروستات، منفی کاذب نام دارد. اگر هر یک از تست های PSA و یا DRE غیر طبیعی باشند، دکتر شما تست های دیگری تجویز می کند.

بیوپسی سرطان پروستات

اگر در معاینه ی فیزیکی PSA یک مشکل نشان داده شد، دکتر شما ممکن است یک بیوپسی تجویز کند. یک سوزن یا از طریق دیوار راست روده یا پوست بین مقعد و کیسه بیضه قرار داده می شود . نمونه های متعدد بافت کوچک بیرون کشیده می شوند و زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرند. بیوپسی بهترین راه برای تشخیص سرطان و پیش بینی آن است که آیا رشد آهسته دارد و یا تهاجمی است.

تصویر برداری از سرطان پروستات

برخی از مردان ممکن است به آزمایش های اضافی نیاز داشته باشند تا ببینند آیا سرطان به خارج از پروستات گسترش یافته است. این موارد شامل سونوگرافی، سی تی اسکن یا MRI می باشند. اسکن استخوان رادیونوکلئید به دنبال تزریق مواد رادیواکتیو در سطح پایین صورت می گیرد، تا گسترش سرطان به استخوان تشخیص داده شود. در اسکن MRI که اینجا نشان داده شده، تومور سبز است، توده کلیوی شکل در مرکز، در کنار غده پروستات به رنگ صورتی است.

مراحل سرطان پروستات

مرحله بندی برای شرح میزان گسترش سرطان پروستات (متاستاز) و برای کمک به تعیین بهترین درمان مورد استفاده قرار می گیرد. مرحله اول: سرطان کوچک و هنوز در داخل پروستات است. مرحله دوم: سرطان پیشرفته تر، اما هنوز هم در داخل پروستات است. مرحله سوم: سرطان به قسمت بیرونی پروستات و کیسه های منی اطراف پخش شده است. مرحله چهارم: سرطان به غدد لنفاوی، اندامها یا بافتهای اطراف مانند مثانه و راست روده، یا اندام های دوردست مانند استخوان یا ریه گسترش یافته است.

میزان بقای بیماران مبتلا به سرطان پروستات

خبر خوب در مورد سرطان پروستات این است که معمولا به آرامی رشد می کند و 9 مورد از 10 مورد در مراحل اولیه تشخیص داده می شود. به طور کلی، میزان بقای 100درصد از مردان مبتلا به سرطان پروستات 5 سال است. اما اگر این سرطان به نواحی دیگر گسترش پیدا کند این رقم 28 درصد کاهش می یابد.

انتظار برای بهبودی

در صورت ابتلا به سرطان کم خطر فرد با حوصله باید طول درمان خود را گذرانده و منتظر بهبودی خود باشد. این امر با انجام بیوپسی یا نمونه برداری، تست PSA و نمرات گلیسون تعیین می شود. دکتر شما تست های دوره ای را تجویز می کند. درمان های دیگر – با وجود خطر ابتلا به مشکلات جنسی و ادراری – ممکن است لازم باشد. برخی از مردان که مسن تر هستند یا بیماری جدی دارند ممکن است به درمان نیاز نداشته باشند. با این حال، درمان تهاجمی تر معمولا برای مردان جوان یا کسانی با بیماری تهاجمی تر روبه رو هستند توصیه می شود.

پرتو درمانی

پرتو افشانی خارجی برای کشتن سلولهای سرطانی می تواند به عنوان یک درمان یا بعد از عمل جراحی سرطان پروستات استفاده شود. همچنین می تواند به تسکین درد استخوان ناشی از گسترش سرطان کمک کند. در براکی تراپی، گلوله های بسیار ریز رادیواکتیو به اندازه یک دانه برنج را در داخل پروستات وارد می کنند. هر دو روش می توانند عملکرد نعوظ را مختل کنند. خستگی، مشکلات ادراری و اسهال دیگر عوارض جانبی احتمالی هستند.

جراحی

جراحی برداشتن پروستات یا Prostatectomy، برای از بین بردن سرطان در زمانی که محدود به پروستات است، مورد استفاده قرار می گیرد. در تکنیک های جدید با برش های کوچکتر به دنبال جلوگیری از آسیب به اعصاب اطراف پروستات هستند. اگر غدد لنفاوی هم سرطانی باشند، پروستاتکتومی ممکن است بهترین گزینه نباشد. جراحی ممکن است عملکرد ادراری و جنسی را مختل کند، اما هر دو می تواند در طول زمان بهبودی یابند.

هورمون درمانی

هورمون درمانی ممکن است برای کوچک کردن غده یا کاهش رشد سرطان بکار رود، اما اگر با درمان دیگری استفاده شود ، سرطان را از بین نمی برد. داروها و یا هورمون ها موجب انسداد یا توقف تولید تستوسترون و دیگر هورمون های مردانه، به نام آندروژن شود. عوارض جانبی می تواند گرگرفتگی، رشد بافت پستان، افزایش وزن و ناتوانی جنسی باشد.

شیمی درمانی

شیمی درمانی سلول های سرطانی را در سراسر بدن، از جمله سلول های خارج از پروستات می کشد، ضمن آنکه این نوع درمان برای سرطان پیشرفته تر و سرطانی که به هورمون درمانی پاسخ نمی دهند استفاده می شود . درمان معمولا داخل وریدی و در چرخه 3-6 ماهه صورت می گیرد. در این درمان ممکن است فرد دچار ریزش مو و زخم در دهان، تهوع، استفراغ و خستگی شود.

درمان: سرما درمانی

سرما درمانی، سلول های سرطانی در درون پروستات را فریز می کند یا می کشد. اگر چه این درمان به طور گسترده ای استفاده نمی شود زیرا اطلاعات کمی در مورد تأثیر طولانی مدت آنها وجود دارد. ضمن آن که انجماد ممکن است به اعصاب آسیب برساند به طوری که حدود80درصد از مردان پس از درمان انجمادی ناتوان شده اند .

واکسن سرطان پروستات

این واکسن با ترشح سیستم ایمنی بدن برای حمله به سلولهای سرطانی پروستات برای درمان ، جلوگیری از سرطان پروستات طراحی شده است. سلولهای ایمنی از خون شما برداشته می شوند، برای مبارزه با سرطان فعال می شوند، و دوباره به خون تزریق می شوند. سه چرخه در یک ماه رخ می دهد. سرطان پروستات پیشرفته است که به هورمون درمانی پاسخ نمی دهد. عوارض جانبی خفیف این نوع درمان می تواند خستگی، تهوع و تب باشد.

امید برای درمان سرطان پیشرفته

پزشک شما نظارت بر سطح PSA و دیگر آزمایشات پس از درمان سرطان پروستات را ادامه خواهد داد. اگر سرطان برگشت یا به سایر نقاط بدن گسترش یافت، ممکن است درمان دیگری توصیه شود. انتخاب شیوه و سبک زندگی نیز ممکن است مهم باشد. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد بقا یافتگان سرطان پروستات که به طور منظم ورزش می کنند با خطر مرگ کمتری مواجه هستند.

مقابله با اختلال نعوظ

اختلال در نعوظ (ED) یک عارضه جانبی شایع درمان های سرطان پروستات است. به طور کلی، عملکرد نعوظ ظرف دو سال پس از عمل جراحی بهبود می یابد. بهبود ممکن است برای مردان جوان بهتر از کسانی باشد که بیش از 70 سال دارند.

غذا برای سلامتی

یک رژیم غذایی آگاهانه برای جلوگیری از سرطان پروستات می تواند با افزایش سن مردان موثر واقع شود. مصرف پنج یا بیشتر میوه ها و سبزیجات در روز،غلات کامل به جای آرد سفید یا برنج سفید،محدودیت مصرف گوشت با چربی بالا،محدودیت یا حذف گوشت فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس، محدودیت مصرف الکل و غذاهای پر فولات (مانند اسفناج، آب پرتقال، عدس) ممکن است برای مقابله با سرطان موثر باشند

مکمل : هشدار به خریداران

از مکمل هایی که برای جلوگیری از سرطان پروستات به بازار عرضه می شوند باید بسیار محتاطانه مصرف شود. برخی از مواد دارویی این مکمل ها با میزان PSA تداخل دارند. یک مطالعه 10 ساله نشان داد که خطر ابتلا به سرطان برای مردانی که مکمل فولیک اسید استفاده می کنند افزایش می یابد.