با توهم ایمنی‌جمعی و بهانه دسترسی به واکسن داخلی مرگ مردم را رقم نزنیم
مسعود یونسیان، متخصص اپیدمیولوژی و استاد دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران/ یادداشت
تاریخ انتشار :
شنبه ۱۴ فروردين ۱۴۰۰ ساعت ۱۵:۲۶
کد مطلب : ۹۴۵۳
سالم‌خبر: سال 1400 را با افزایش تعداد موارد تشخیص داده شده بیماری کووید-19 شروع کردیم. دو عامل در این افزایش نقش چشمگیری داشتند:
اول: ایده ایجاد ایمنی جمعی در اثر ابتلای جمع زیادی از جامعه که علیرغم هشدارهای متعدد دانشمندان داخلی و خارجی، متاسفانه هنوز هم در بین برخی از مسئولین و صاحب نظران طرفدار دارد و دوم: فرصت سوزی در تهیه واکسن موثر برای ایمن سازی جمعیت مسن و کادر بهداشتی درمانی
مطابق مستندات متعدد بین المللی و ملی، کشندگی بیماری کووید-19 با سن به شدت افزایش یافته و به عنوان مثال کشندگی بیماری در افراد مسن تر از 80 سال حدود 1000 برابر کودکان و نوجوانان است. از طرف دیگر بر اساس هرم سنی جامعه (گزارش مرکز آمار کشور) تنها حدود 1 میلیون نفر از مردم کشور (کمی بیش از 1% جامعه) در این رده سنی هستند و جمعیت بالای 70 سال کشور نیز کمی بیش از 3 میلیون نفر می باشد.با اضافه کردن کادر بهداشتی درمانی و سایر اقشار با اولویت بالا به این جمعیت، نهایتا به عدد کمتر از 5 میلیون نفر خواهیم رسید.
معنای این محاسبات این است که چنانچه 10 میلیون دوز واکسن از هر نوعی تهیه و این افراد واکسینه می شدند، بخش اعظم بستری و مرگ پیشگیری می شد. توجه داشته باشیم که گرچه اثربخشی واکسن های ساخت شرکت های مختلف متفاوت گزارش شده، اثربخشی همگی آن ها (شامل فایزر، مودرنا، جانسون و جانسون، اسپوتنیک، نواواکس، آسترازنکا، سینوفارم، سینوواکس و کوواکسین) در پیشگیری از موارد شدید و مرگبار کرونا حدود 100صددرصد گزارش شده است. این موضوع توسط دکتر سومیا سوامیناتان دانشمند ارشد سازمان جهانی بهداشت نیز مورد تاکید قرار گرفته است.
به نظر می رسد دولت و سایر نهادهای حاکمیتی هنوز اهمیت دسترسی هرچه سریع تر به واکسن، از هر نوعی و به هر طریقی، در کنترل پاندمی کووید-19 را جدی نگرفته اند. حداقل این باور در قاطبه جامعه ایجاد نشده تا مردم بتوانند به دولت و توصیه های آن اعتماد داشته و از دستورالعمل ها تبعیت کنند. چنانچه چنین اقداماتی انجام شده باشد، انتظار می رود این موضوع به طور شفاف به مردم اعلام شود. به عبارت دیگر، همانگونه که در دسترسی به سایر اقلام مهم و ضروری از قبیل داروها و تجهیزات مورد نیاز کشور تونسته ایم تحریم ها را دور بزنیم، مردم انتشار دارند از تلاش مسئولین برای دسترسی به واکسن آگاه شوند. طبیعتا چنین تلاش هایی اگر صورت گرفته باشد یکی از دو نتیجه را باید در بر می داشت:
دسترسی به واکسن؛ یا مشاهده تلاش های ناکام مسئولین و در نتیجه افزایش اعتماد عمومی به مسئولین و تبعیت از دستورات بهداشتی
از طرف دیگر، حتی چنانچه پیش بینی کنیم نتیجه تحقیقات محققین واکسن ساز داخلی مثبت باشد، تحت هیچ شرایطی انتظار نمی رود نتیجه این تحقیقات زودتر از پاییز مشخص شود (توجه داشته باشیم که برای مشاهده نتیجه تحقیقات مرحله سوم کارآزمایی بالینی، حداقل باید 60 روز از ورود آخرین داوطلب به مطالعه گذشته باشد). لذا، حتی در صورت تولید انبوه واکسن قبل از مشخص شدن نتیجه ارزیابی ها هم اجازه استفاده قبل از تایید نتایج نباید داده شود.
اکنون که با فرصت سوزی، در آستانه موج چهارم اپیدمی در کشور قرار داریم، به نظر می رسد به جای اقدامات منفعلانه و تصمیمات شتاب زده بدون پشتوانه علمی، جا دارد جلوی ضرر را از همین جا بگیریم و مسئولین کشور تلاش برای دسترسی به حداقل 10 میلیون دوز واکسن، از هر نوعی (در وهله اول) برای ایمن سازی سالمندان بالای 70 سال و کادر درمان و برنامه ریزی برای واکسیناسیون مرحله به مرحله سایر اقشار در اولویت را در دستور کار قرار دهند نگذارند و توهم ایمنی جمعی در اثر ابتلای عمومی و یا خدای ناکرده تعلل در خرید واکسن خارجی به بهانه دسترسی به واکسن تولید داخل شاهد ابتلا و مرگ جمع بیشتری از عزیزان مان نباشیم.
در خاتمه، توجه داشته باشیم که واکسن کرونا یک کالا نیست که واردات آن را به شرکت های خصوصی واگذار کنیم، بلکه یکی از اقلام بهداشتی مورد نیاز همه آحاد جامعه است که باید توسط دولت و به صورت رایگان در اختیار همه مردم جامعه قرار داده شود و نه تنها از نظر اخلاقی ضرورت دارد به منظور حفظ جان هم وطنان عزیزمان برای آن سرمایه گذاری کنیم، بلکه قطعا سرمایه ای که برای خرید آن گذاشته شود، به مراتب از خسارات بهداشتی و اقتصادی و اجتماعی ناشی از عدم خرید آن بیشتر بوده و کاملا هزینه اثربخش خواهد بود.
اول: ایده ایجاد ایمنی جمعی در اثر ابتلای جمع زیادی از جامعه که علیرغم هشدارهای متعدد دانشمندان داخلی و خارجی، متاسفانه هنوز هم در بین برخی از مسئولین و صاحب نظران طرفدار دارد و دوم: فرصت سوزی در تهیه واکسن موثر برای ایمن سازی جمعیت مسن و کادر بهداشتی درمانی
مطابق مستندات متعدد بین المللی و ملی، کشندگی بیماری کووید-19 با سن به شدت افزایش یافته و به عنوان مثال کشندگی بیماری در افراد مسن تر از 80 سال حدود 1000 برابر کودکان و نوجوانان است. از طرف دیگر بر اساس هرم سنی جامعه (گزارش مرکز آمار کشور) تنها حدود 1 میلیون نفر از مردم کشور (کمی بیش از 1% جامعه) در این رده سنی هستند و جمعیت بالای 70 سال کشور نیز کمی
معنای این محاسبات این است که چنانچه 10 میلیون دوز واکسن از هر نوعی تهیه و این افراد واکسینه می شدند، بخش اعظم بستری و مرگ پیشگیری می شد. توجه داشته باشیم که گرچه اثربخشی واکسن های ساخت شرکت های مختلف متفاوت گزارش شده، اثربخشی همگی آن ها (شامل فایزر، مودرنا، جانسون و جانسون، اسپوتنیک، نواواکس، آسترازنکا، سینوفارم، سینوواکس و کوواکسین) در پیشگیری از موارد شدید و مرگبار کرونا حدود 100صددرصد گزارش شده است. این موضوع توسط دکتر سومیا سوامیناتان دانشمند ارشد سازمان جهانی بهداشت نیز مورد تاکید قرار گرفته است.
به نظر می رسد دولت و سایر نهادهای حاکمیتی هنوز اهمیت دسترسی هرچه سریع
دسترسی به واکسن؛ یا مشاهده تلاش های ناکام مسئولین و در نتیجه افزایش اعتماد عمومی به مسئولین و تبعیت از دستورات بهداشتی
از طرف دیگر، حتی چنانچه پیش بینی
اکنون که با فرصت سوزی، در آستانه موج چهارم اپیدمی در کشور قرار داریم، به نظر می رسد به جای اقدامات منفعلانه و تصمیمات شتاب زده بدون پشتوانه علمی، جا دارد جلوی ضرر را از همین جا بگیریم و مسئولین کشور تلاش برای دسترسی به حداقل 10 میلیون دوز واکسن، از هر نوعی (در وهله اول) برای ایمن سازی سالمندان بالای 70 سال و کادر درمان و برنامه ریزی برای واکسیناسیون
در خاتمه، توجه داشته باشیم که واکسن کرونا یک کالا نیست که واردات آن را به شرکت های خصوصی واگذار کنیم، بلکه یکی از اقلام بهداشتی مورد نیاز همه آحاد جامعه است که باید توسط دولت و به صورت رایگان در اختیار همه مردم جامعه قرار داده شود و نه تنها از نظر اخلاقی ضرورت دارد به منظور حفظ جان هم وطنان عزیزمان برای آن سرمایه گذاری کنیم، بلکه قطعا سرمایه ای که برای خرید آن گذاشته شود، به مراتب از خسارات بهداشتی و اقتصادی و اجتماعی ناشی از عدم خرید آن بیشتر بوده و کاملا هزینه اثربخش خواهد بود.
