توضیح وزارت بهداشت درباره بی‌خطرسازی زباله‌های عفونی در بیمارستان‌های تهران
تاریخ انتشار :
يکشنبه ۲ دی ۱۳۹۷ ساعت ۱۳:۰۱
کد مطلب : ۳۳۸۹
به گزارش سالم خبر از ایسنا، معاونت بهداشت وزارت بهداشت در واکنش به اظهارات افشین حبیب‌زاده رییس کمیته نظارت شورای اسلامی شهر تهران در ۲۶ آذرماه امسال مبنی بر آن که وزارت بهداشت نسبت به جمع آوری و بی خطر سازی زباله ها ی عفونی اقدام کند جوابیه‌ای صادر کرد.
در متن جوابیه معاونت بهداشت وزارت بهداشت که در اختیار ایسنا قرار گرفت، آمده است: وزارت بهداشت در راستای انجام وظایف قانونی خود جهت حفظ سلامت انسان‌ها و پیشگیری از بیماری‌ها و مطابق قانون مدیریت پسماند مصوب مجلس موظف به مدیریت پسماندهای پزشکی ویژه از مبدا تولید تا بی‌خطر سازی در محل تولید آن در بیمارستان‌ها است.
در ۱۵۹ بیمارستان از ۱۶۱ بیمارستان استان تهران فرایند بی‌خطرسازی پسماندهای عفونی انجام می‌شود و در ۹۸ درصد این بیمارستان‌ها نیز وضعیت تفکیک در مبدا در حد خوب و متوسط(حد قابل قبول) است. بیمارستان‌ها با استقرار دستگاه بی‌خطر سازی نظیر اتوکلاو، پسماندهای عفونی را در مبداء بی‌خطر می‌کنند.
بر اساس ماده ۷ قانون مدیریت پسماندها پس از بی‌خطر سازی و یا عادی شدن پسماند، ساز و کار مدیریت آن بر عهده شهرداری‌ها است. متاسفانه با وجود بی‌خطر سازی و صرف هزینه‌های هنگفت از سوی بیمارستان‌ها در جهت تامین و نگهداری و اپراتوری و همچنین انجام پایش‌های کنترلی دستگاه‌ها و ارائه اظهارنامه بی‌خطرسازی متعاقب آزمایشات آزمایشگاه‌های معتمد محیط زیست، شهرداری اقدام به اخذ تعرفه پسماند عفونی از بیمارستان‌ها برای مدیریت پسماند بی‌خطر شده می‌کند. همچنین در بسیاری از موارد پسماندهای بی‌خطر شده دریافتی از بیمارستان‌ها را در فرایند حمل و نقل و دفن پسماندهای فوق با پسماندهای ویژه مخلوط می‌کنند که این امر بر خلاف قوانین جاری کشور است. در نتیجه بی‌حاصل شدن تلاش بیمارستان‌ها برای تفکیک و بی‌خطر سازی پسماندهای عفونی را به دنبال دارد.
با این وجود تاکید حوزه بهداشت وزارت بهداشت بر انجام تفکیک صحیح در مبدا و انجام بی‌خطرسازی در بیمارستان‌ها است و معاونت بهداشت در همه سطوح بر این موضوع نظارت مستمر دارد. همچنین با همکاری معاونت درمان وزارت بهداشت و به جهت اهمیت زیاد مدیریت صحیح پسماندهای پزشکی این موضوع در اعتبار بخشی بیمارستان‌ها نیز گنجانده شده است.
جهت رفع شبهه در خصوص بی‌خطر شدن و یا عادی شدن پسماندعفونی توسط دستگاه‌هایی نظیر اتوکلاو اوایل سال ۹۶ جلسه‌ای با حضور نماینده تخصصی سازمان جهانی بهداشت و نمایندگان سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد که نتیجه این جلسه تایید عادی شدن پسماندهای عفونی با استفاده دستگاه‌هایی که توان کاهش اسپور باکتری‌ها تا حداقل شش کاهش لگاریتمی در پایه ۱۰ را دارند، بود.
همچنین شرایط کارکرد مناسب و ضوابط کار با دستگاه مطابق دستورالعمل انجام می‌شود و این موضوع با ارائه اظهار نامه بی‌خطر سازی صورت می‌گیرد که منضم به نتایج تایید شده آزمون‌های میکروبی دستگاه بی‌خطرساز پسماند توسط آزمایشگاه مورد قبول سازمان حفاظت محیط زیست و یا معتمد این سازمان است.
در ضمن معاونت محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست تیرماه ۹۷ طی نامه‌ای و براساس ماده ۶۹ ضوابط پسماند پزشکی، عادی بودن پسماندهای بی‌خطر شده با استفاده از دستگاه‌های بی‌خطر ساز را تایید کرده است و در این خصوص وزارت بهداشت و سازمان مذکور تنظیم شیوه نامه پایش و نظارت ضوابط مذکور را به صورت مشترک در دستور کار دارند.
مطابق ماده ۷۰ قانون مدیریت پسماند استفاده از هرگونه زباله سوز اعم از متمرکز و غیر متمرکز در شهرها ممنوع است که به مثابه آن در بیمارستان‌ها نیز ممنوع خواهد شد.
لذا از شهرداری و سازمان مدیریت پسماند نیز درخواست می‌شود که ضمن حمل و نقل مناسب پسماندهای تفکیک شده و عدم اختلاط پسماند بی‌خطر شده (عادی) با پسماند ویژه، پنل عملیاتی انتقال پسماند را به وزارت بهداشت ارائه دهند و موارد تخلف بیمارستان‌ها را در صورت مشاهده به وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان ناظر عالی جهت برخورد قانونی گزارش کنند.
در متن جوابیه معاونت بهداشت وزارت بهداشت که در اختیار ایسنا قرار گرفت، آمده است: وزارت بهداشت در راستای انجام وظایف قانونی خود جهت حفظ سلامت انسان‌ها و پیشگیری از بیماری‌ها و مطابق قانون مدیریت پسماند مصوب مجلس موظف به مدیریت پسماندهای پزشکی ویژه از مبدا تولید تا بی‌خطر سازی در محل تولید آن در بیمارستان‌ها است.
در ۱۵۹ بیمارستان از ۱۶۱ بیمارستان استان تهران فرایند بی‌خطرسازی پسماندهای عفونی انجام می‌شود و در ۹۸ درصد این بیمارستان‌ها نیز وضعیت تفکیک در مبدا در حد خوب و متوسط(حد قابل قبول) است. بیمارستان‌ها با استقرار دستگاه بی‌خطر سازی نظیر اتوکلاو، پسماندهای عفونی را در مبداء بی‌خطر می‌کنند.
بر اساس ماده ۷ قانون مدیریت پسماندها پس از بی‌خطر سازی و یا عادی شدن پسماند، ساز و کار مدیریت آن بر عهده شهرداری‌ها است. متاسفانه با وجود بی‌خطر سازی و صرف هزینه‌های هنگفت از سوی بیمارستان‌ها در جهت تامین و نگهداری و اپراتوری و همچنین انجام پایش‌های کنترلی دستگاه‌ها و ارائه اظهارنامه بی‌خطرسازی متعاقب آزمایشات آزمایشگاه‌های معتمد محیط زیست، شهرداری اقدام به اخذ تعرفه پسماند عفونی از بیمارستان‌ها برای مدیریت پسماند بی‌خطر شده می‌کند. همچنین در بسیاری از موارد پسماندهای بی‌خطر شده دریافتی از بیمارستان‌ها را در فرایند حمل و نقل و دفن پسماندهای فوق با پسماندهای ویژه مخلوط می‌کنند که این امر بر خلاف قوانین جاری کشور است. در نتیجه بی‌حاصل شدن تلاش بیمارستان‌ها برای تفکیک و بی‌خطر سازی پسماندهای عفونی را به دنبال دارد.
با این وجود تاکید حوزه بهداشت وزارت بهداشت بر انجام تفکیک صحیح در مبدا و انجام بی‌خطرسازی در بیمارستان‌ها است و معاونت بهداشت در همه سطوح بر این موضوع نظارت مستمر دارد. همچنین با همکاری معاونت درمان وزارت بهداشت و به جهت اهمیت زیاد مدیریت صحیح پسماندهای پزشکی این موضوع در اعتبار بخشی بیمارستان‌ها نیز گنجانده شده است.
جهت رفع شبهه در خصوص بی‌خطر شدن و یا عادی شدن پسماندعفونی توسط دستگاه‌هایی نظیر اتوکلاو اوایل سال ۹۶ جلسه‌ای با حضور نماینده تخصصی سازمان جهانی بهداشت و نمایندگان سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد که نتیجه این جلسه تایید عادی شدن پسماندهای عفونی با استفاده دستگاه‌هایی که توان کاهش اسپور باکتری‌ها تا حداقل شش کاهش لگاریتمی در پایه ۱۰ را دارند، بود.
همچنین شرایط کارکرد مناسب و ضوابط کار با دستگاه مطابق دستورالعمل انجام می‌شود و این موضوع با ارائه اظهار نامه بی‌خطر سازی صورت می‌گیرد که منضم به نتایج تایید شده آزمون‌های میکروبی دستگاه بی‌خطرساز پسماند توسط آزمایشگاه مورد قبول سازمان حفاظت محیط زیست و یا معتمد این سازمان است.
در ضمن معاونت محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست تیرماه ۹۷ طی نامه‌ای و براساس ماده ۶۹ ضوابط پسماند پزشکی، عادی بودن پسماندهای بی‌خطر شده با استفاده از دستگاه‌های بی‌خطر ساز را تایید کرده است و در این خصوص وزارت بهداشت و سازمان مذکور تنظیم شیوه نامه پایش و نظارت ضوابط مذکور را به صورت مشترک در دستور کار دارند.
مطابق ماده ۷۰ قانون مدیریت پسماند استفاده از هرگونه زباله سوز اعم از متمرکز و غیر متمرکز در شهرها ممنوع است که به مثابه آن در بیمارستان‌ها نیز ممنوع خواهد شد.
لذا از شهرداری و سازمان مدیریت پسماند نیز درخواست می‌شود که ضمن حمل و نقل مناسب پسماندهای تفکیک شده و عدم اختلاط پسماند بی‌خطر شده (عادی) با پسماند ویژه، پنل عملیاتی انتقال پسماند را به وزارت بهداشت ارائه دهند و موارد تخلف بیمارستان‌ها را در صورت مشاهده به وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان ناظر عالی جهت برخورد قانونی گزارش کنند.
