هیچ شرکت دولتی یا شبه دولتی در میان 15 شرکت بزرگ واردکننده داروی کشور نیست

سالم خبر: کل چرخه تامین داروی کشور این روزها از نظر نقدینگی حال خوشی ندارد اما شنیده ها حاکی از آن است که برخی تولیدکنندگان مواد اولیه دارویی که در این سال ها به بهانه حمایت از تولید داخل با دریافت مجوزهایی برای ایجاد محدودیت های وارداتی توانسته اند مواد اولیه خود را تا سه برابر قیمت جهانی به تولید کنندگان دارو بفروشند، حال همکاری لازم را با تولیدکنندگان داروهای ساخته شده و نهایی ندارند و همین مساله موجب شده تا تولید برخی داروها در کشور دچار مشکل شود.

محمد رضوانی‌فر مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تامین (تی‌پی‌کو) در گفت و گو با سالم خبر در این باره توضیح داد: بر اساس بخش کوچکی از یک صنعت یا استثناهای آن نمی‌توان کل صنعت مورد بحث را قضاوت کرد. در واقع مساله این است که وقتی چرخه نقدینگی در تامین دارو دچار مشکل شده است، هر حلقه این زنجیره بخشی از این فشار را به حلقه قبل از خود منتقل می کند؛ اما تولیدکنندگان مواد اولیه که آخرین حلقه این زنجیره هستند و برای تولید محصولات خود باید با شرکای خارجی خود وارد مذاکره شوند، توان انتقال این فشار مالی را به بخشی دیگر ندارند.

وی افزود: البته این حمایت ها شامل حال صنعت پخش، تولید داروی ساخته شده و غیره هم شده است. برای مثال وقتی در کشور قیمت حامل های سوخت به گونه ای تعیین می شود که انتقال کالا به همه نقاط کشور برای شرکت های پخش صرفه اقتصادی داشته باشد یعنی از این بخش هم حمایت می شود. یا وقتی قیمت همه حامل های انرژی برای شرکت های تولیدی کمتر از قیمت جهانی محاسبه می شود یعنی آنها هم حمایت می شوند.

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تامین اضافه کرد: ضمن آنکه این قبیل حمایت های در همه بخش های نظام سلامت وجود دارد و فقط مختص یک بخش از صنعت تولید دارو یا حتی کل صنعت داروسازی نیست. به طور مثال می توان ادعا کرد که به جای پزشک ایرانی، با هزینه کمتری از پزشکان هندی در کشور استفاده کنیم، اما آیا این منطقی است؟

وی افزود: بنابراین می توان گفت در این پازل متناسب با حمایتی که از سایر بخش ها می شود از شرکت های تولید کننده ماده اولیه هم حمایت شده است. علاوه بر این، موضوعات مربوط به صرفه به مقیاس در حوزه تولید ماده اولیه دارویی خود را بیشتر نشان می‌دهند.

رضوانی فر تصریح کرد: درواقع بر خلاف شرکت های هندی و چینی که تولیدکنندگان ماده اولیه دارویی آنها از شرکت های تولید داروی نهایی بزرگ تر هستند، شرکت های تولید ماده اولیه دارویی در کشور ما کوچک ترین شرکت های این صنعت هستند. در شرکت های بزرگ چون صرفه به مقیاس پیدا می کنند قیمت تمام شده محصول نهایی شان کاهش می یابد و توان رقابت پیدا می کنند.

وی با تاکید بر اینکه وقتی شرکت های تولید ماده اولیه دارویی ما کوچک هستند مسلم است که قدرت نقدینگی پایینی داشته باشند، گفت: در چنین شرایطی بدیهی است که آنها نتوانند قیمت تمام شده محصولات خود را پایین بیاورند، قدرت دپوی مناسبی برای محصولاتشان نداشته باشند، توان مناسبی برای انتقال تکنولوژی نداشته باشند .  

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تامین افزود: علاوه بر این، شرکت های تولیدکننده ماده اولیه دارویی بیشترین اثرپذیری را از نوسانات نرخ ارز را دارند، زیرا درصد اتکا و وابستگی آنها به شرکت های خارجی نسبت به شرکت های تولید داروی نهایی بیشتر است.

 سهم 40 دزضدی تولید دارو در کشور

وی در توضیح فعالیت های گروه دارویی تی پی کو گفت: در حوزه تولید مواد اولیه دارویی، بیش از 40 درصد تولید در این بخش در اختیار شرکت های زیرمجموعه گروه دارویی تی‌پی‌کو است و در حوزه توزیع هم سهم بیش از 23 درصدی داریم. اما در حوزه بازرگانی دارو تقریبا از این بازار حذف شده ایم و نه تنها ما، بلکه در بین 15 شرکت بزرگ واردکننده داروی کشور، هیچ شرکت دولتی یا شبه دولتی وجود ندارد. بنابراین این بدان معناست که ما به دنبال استفاده از رانت ها نیستیم چرا که اگر بودیم حوزه بازرگانی محل بهتری برای ایجاد و استفاده از رانت ها بود.

رضوانی‌فر،گفت: از بین 28 شرکت گروه دارویی تی‌پی‌کو ، 19 شرکت به تولید ماده اولیه دارویی و داروی نهایی و ساخته شده می پردازند که این شرکت ها در سال جاری بیشترین حجم سرمایه گذاری خود را، یعنی در حدود 250 میلیارد تومان، به سرمایه گذاری در حوزه GMP اختصاص داده اند.

وی افزود: در واقع به علت قدمت بالای برخی شرکت های ما، وضعیت GMP آنها با آنچه که مطلوب است فاصله دارد و به همین دلیل تلاش کردیم سرمایه گذاری بر روی پروژه های ایجادی را کم کرده و برای توسعه و اصلاح GMP هزینه بیشتری داشته باشیم.

رضوانی فر ادامه داد: از سوی دیگر در حوزه های فعالیت های نوآورانه، می توانیم ادعا کنیم دانش بنیان ترین شرکت در صنعت تولید دارو شرکت توفیق دارو است که یک شرکت تحقیقاتی و توسعه ای و متعلق به گروه دارویی تی‌پی‌کو است. ضمن آنکه ما بیش از 600 محصول در پایپ لاین داریم که ظرف سال جاری و سال آینده وارد بازار خواهند شد. اما قبول دارم که این تعداد محصولات یا محصولات در حال لانچ در سال 1397 با همه ظرفیت های ما همخوانی ندارد.

وی تاکید کرد: بزرگ ترین خلا گروه دارویی تی‌پی‌کو این است که در دو حوزه بزرگ داروهای درمانی انکولوژی و داروهای نوترکیب و بیوسمیلارها و بایوتک ها ورود نکرده و عقب مانده است.

شرکت های تولیدکننده ماده اولیه صرفه به مقیاس ندارند

وی تاکید کرد: نکته مهم دیگر این که به دلیل نوع سیاست های وزارت بهداشت جذابیت سرمایه گذاری و مشارکت در حوزه تولید داروی ساخته شده بیشتر بوده است و شرکت های چند ملیتی و بین المللی هم اغلب به مشارکت با تولیدکنندگان داروهای نهایی پرداخته اند و کمتر سراغ سرمایه گذاری در بخش تولید ماده اولیه دارویی آمده اند.

رضوانی فر گفت: درواقع اگر وزارت بهداشت همین فشاری که به شرکت های خارجی برای انتقال دانش فنی و تولید تحت لیسانس برای تولید داروی نهایی در ایران می آورد را در بخش تولید ماده اولیه هم وارد کرده بود و شرایط را برای سرمایه گذاری های مشترک فراهم کرده بود الان شرایط بهتری در حوزه تولید ماده اولیه دارویی در کشور شاهد بودیم.