با اعلام پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو:
بازگشت داروهای زیان‌ده به چرخه تولید؛ نخستین گام در ساماندهی بازار دارو
تاریخ انتشار :
چهارشنبه ۱۲ دی ۱۴۰۳ ساعت ۱۴:۳۳
کد مطلب : ۱۷۹۲۶
این گشایش در حالیست که به گفته رئیس سازمان غذا و دارو، سیاست‌های قیمت‌گذاری نادرست و نبود حمایت کافی موجب شده بود شماری از شرکت‌های تولیدکننده، دیگر توان ادامه تولید بعضی اقلام را نداشته باشند.
.
حال با آغاز اصلاح قیمت داروهای زیان‌ده و رایزنی با شرکت‌ها برای بازگرداندن آنها به چرخه تولید، امید می‌رود بخشی از کمبودهای دارویی موجود رفع شود؛ هرچند همچنان سه چالش اصلی نقدینگی، قیمت‌گذاری و تأمین ارز، گریبان بازار دارویی کشور را گرفته است.
طی ماه‌های اخیر، موضوع کمبود برخی داروهای اساسی و مشکلات تولیدکنندگان این حوزه، به یکی از دغدغه‌های جدی مردم و مسئولان تبدیل شده است. در همین راستا، مهدی پیرصالحی - رئیس سازمان غذا و دارو - در جلسه‌ای با دبیران کلان مناطق دهگانه کشور، از شروع اصلاح قیمت داروهایی خبر داد که به دلیل زیان‌ده بودن یا حاشیه سود بسیار پایین، مدتی بود از چرخه تولید کنار گذاشته شده بودند. این خبر، بیانگر عزم وزارت بهداشت برای جبران بخشی
دوران بی‌سابقه فشارهای اقتصادی و تحریم
پیرصالحی در این نشست با اشاره به تاریخچه تحریم‌ها علیه ایران و تأکید بر شرایط خاص کنونی کشور گفت: «در دوران جنگ تحمیلی و تحریم‌هایی که پشت سر گذاشته‌ایم، هرگز فشارها تا این حد سنگین نبوده است.» به گفته او، کمبود منابع ریالی، تورم و تحریم‌های بین‌المللی به حدی بالا گرفته که بخش دارو از هر زمان دیگری بیشتر تحت فشار قرار گرفته است. عدم دسترسی به ارز کافی و مناسب برای واردات مواد اولیه، نوسانات شدید قیمت ارز، افزایش سرسام‌آور هزینه‌های تولید و توزیع و نیز بدهی‌های معوقه بخش دولتی به شرکت‌ها، دست به دست هم داده تا زنجیره تأمین دارو با مشکلات متعدد روبه‌رو شود.
به باور کارشناسان، تشدید تحریم‌ها طی ماه‌های اخیر، موجب افزایش هزینه نقل و انتقال ارزی و همچنین دشوارتر شدن امکان مبادلات بانکی شده و این امر خصوصاً در حوزه واردات مواد اولیه دارویی، بیش از پیش خودنمایی می‌کند. به همین دلیل، بسیاری از شرکت‌های داروسازی ناچار می‌شوند یا با ظرفیت محدود به تولید ادامه دهند یا حتی خط تولید برخی
قیمت‌گذاری نامناسب و خروج داروها از خط تولید
یکی از اصلی‌ترین محورهای صحبت پیرصالحی، مسئله قیمت‌گذاری دارو بود. وی تصریح کرد که روند قیمت‌گذاری فعلی باعث شده است برخی داروها به دلیل بالا بودن هزینه تمام‌شده تولید در برابر قیمت فروش تعیین‌شده، به سوددهی نرسند و در نتیجه، شرکت‌های تولیدکننده هم رغبتی به ادامه ساخت آنها نشان ندهند. این موضوع، مستقیماً بیماران را هدف قرار می‌دهد؛ چرا که کمبود چنین داروهایی، یا موجب می‌شود جایگزین گران‌قیمت‌تر خارجی وارد بازار شود، یا بیماران به سختی و با پرداخت مبالغی بسیار بالاتر در بازار آزاد این اقلام را تهیه کنند.
رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به آغاز اصلاح قیمت این دست داروها خاطرنشان کرد: «داروهای زیان‌ده و یا با حاشیه سود پایین از چرخه تولید کنار گذاشته شده بودند، اما ما با بررسی ساختار قیمت‌گذاری و واقعیت‌های موجود در هزینه‌های تولید و توزیع، تلاش داریم شرایط بهتری برای ادامه حیات این داروها فراهم کنیم.»
همچنین وی به این نکته اشاره کرد که اگر قیمت برخی داروها به شکل منطقی تعیین نشود، عملاً انگیزه سرمایه‌گذاری در این صنعت حساس از بین می‌رود
نقدینگی؛ بزرگ‌ترین مانع فعالان دارویی
مشکلات نقدینگی، موضوع دیگری بود که معاون وزیر بهداشت روی آن تأکید کرد. به گفته پیرصالحی، «کمبود نقدینگی و بدهی باعث شده پول در زنجیره دارو و تجهیزات جریان نداشته باشد و امروز کارخانه‌های داروسازی نتوانند پولی را که برای تأمین ماده اولیه لازم دارند، تأمین کنند.» این مسئله آن‌قدر حاد شده که گاه حتی پس از تأیید سهمیه ارزی یک شرکت، نبود نقدینگی کافی مانع خرید مواد اولیه می‌شود و ارز تخصیص‌یافته نیز در نهایت از دست می‌رود.
او دراین‌باره خاطرنشان کرد که بسیاری از کمبودهای کنونی، دقیقاً از همین مسئله ناشی می‌شود؛ زیرا کارخانه داروسازی که توان خرید مواد اولیه یا بسته‌بندی مورد نیاز خود را ندارد، ناچار می‌شود تولید را متوقف کند یا در بهترین حالت، میزان تولید را کاهش دهد؛ وضعیتی که در درازمدت به ایجاد بازار سیاه و افزایش قیمت برای مصرف‌کننده می‌انجامد.
سرنوشت ارز دولتی در سال آینده
در حوزه تجهیزات پزشکی، پیرصالحی اظهار کرد که تاکنون بیش از یک میلیارد دلار ارز با نرخ 4200 تومانی برای شرکت‌ها تأمین شده تا نیاز ارزی آنها به شکلی سریع‌تر
بسیاری از تحلیلگران باور دارند با حذف ارز دولتی و ورود ارز نیمایی یا آزاد به چرخه واردات، قیمت نهایی داروها افزایش خواهد یافت و فشار مالی بیشتری متوجه بیمه‌ها و بیماران خواهد شد در حالی که اگر این تغییرات با برنامه‌ریزی دقیق در حوزه حمایت‌های بیمه‌ای و جبران مالی شرکت‌های تولیدکننده همراه باشد، بیماران مجبور به پرداخت هزینه‌های بیشتر از جیب خود نخواهند بود.
لزوم هزینه‌کرد صحیح بودجه دارو و تجهیزات
رئیس سازمان غذا و دارو بر این نکته تأکید کرد که اعتبار تعریف‌شده برای دارو و تجهیزات پزشکی در دانشگاه‌های علوم پزشکی باید دقیقاً در همین مسیر مصرف شود.
وی هشدار داد اگر بودجه مربوط به خرید دارو و تجهیزات در بخش‌های دیگری به کار گرفته شود، زنجیره تأمین دارو و تجهیزات بیمارستانی عملاً دچار اختلال خواهد شد.
او گفت: «هزینه دارو و تجهیزات باید در این حوزه مصرف شود، در غیر این صورت، عملاً زنجیره تأمین دارو و تجهیزات بیمارستانی با مشکل مواجه خواهد شد.»
این هشدار از آن جهت حائز اهمیت است که برخی مراکز درمانی
سه دلیل عمده کمبودهای دارویی
پیرصالحی در پایان صحبت‌هایش، با نام‌بردن از سه عامل مهم کمبود دارو در کشور گفت: «سه دلیل اصلی کمبودهای دارویی به ترتیب مشکلات تأمین نقدینگی، قیمت دارو و تأمین ارز است.»
وی تصریح کرد که سازمان غذا و دارو با همکاری نهادهای مختلف از جمله سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی، در تلاش برای حل این مشکلات است تا شرکت‌های داروسازی بتوانند بار دیگر با ظرفیت کامل وارد میدان تولید شوند.
در شرایطی که تحریم‌های شدیدتر از هر زمان دیگر، منابع ریالی و ارزی کشور را محدود کرده و نقدینگی شرکت‌های دارویی را به مرز بحران رسانده است، اصلاح قیمت داروهای زیان‌ده می‌تواند اندکی از بار مشکلات تولیدکنندگان بکاهد. اما آن‌چه در این میان اهمیت بسزایی دارد، تدوین یک برنامه منسجم برای مدیریت بهینه بودجه سلامت و ایجاد انگیزه برای شرکت‌های دارویی است.
