کووید یک مرد هلندی را بلعید

سالم‌خبر: تکامل کووید در بدن یک مرد هلندی جان او را گرفت.

نقص سیستم ایمنی ناشی از ابتلای مزمن به کووید در این مرد هلندی در نهایت باعث شد پس از ماه‌ها مبارزه با کووید-۱۹ و بارها بستری‌شدن در بیمارستان، جان خود را از دست بدهد.

مرد هلندی که بیش از یک سال‌ونیم به کووید-۱۹ مبتلا بود، در گزارش جدیدی مستند شده است. این مورد با ۶۱۳ روز ابتلا، طولانی‌ترین عفونت کووید است که از آن اطلاع داریم. درواقع این عفونت به‌قدری طولانی بود که ویروس فرصت داشت تا در بدن این مرد به واریانت جدیدی تبدیل شود.

براساس گزارش زومیت، مرد ۷۲ ساله‌ی هلندی سابقه‌ی سلامتی پیچیده‌ای داشت. او قبلا برای درمان نوعی سرطان خون، پیوند سلول‌های بنیادی انجام داده بود؛ اما بعدها سرطان دیگری به‌نام لنفوم بزرگ سلول بی منتشر (DLBL) در او تشخیص داده شد. این مرد در نتیجه‌ی داروهایی که برای درمان بیماری خود مصرف می‌کرد به‌شدت دچار نقص سیستم ایمنی شد؛ به این معنی که مورد جدی ابتلا به کووید-۱۹ همیشه برای او به عنوان خطری بالقوه به‌شمار می‌رفت.

مرد هلندی در فوریه‌ی ۲۰۲۲ به کووید مبتلا شد و با ترکیبی از آنتی‌بادی‌های مونوکلونال و استروئیدها تحت‌ درمان قرار گرفت؛ اما متاسفانه داروها اثر نکردند و عفونت او ماندگار شد. اگرچه این مرد پیش از ابتلا به بیماری چندین دوز واکسن کووید دریافت کرده بود، هیچ شواهدی مبنی‌بر پاسخ آنتی‌بادی در بدن او مشاهده نشد.

بیمار برای بیش‌از ۶۰۰ روز آلوده به ویروس باقی ماند و مجبور شد چندین‌بار در بیمارستان بستری شود؛ اما خیلی زود و تنها ۲۱ روز پس از نخستین درمان، علائم جهش ویروس در او مشاهده شد. در ابتدا تعیین توالی نشان داد که ویروس در بدن مرد جهشی پیدا کرده که با سوتروویماب (یکی از داروهایی که بیمار با آن تحت درمان قرار گرفته بود) مرتبط است.

ویروس در بدن بیمار بیش از ۵۰ بار جهش داشت
تجزیه‌وتحلیل‌های بیشتر ۲۷ سواب بینی جمع‌آوری‌شده بین فوریه‌ی ۲۰۲۲ تا سپتامبر ۲۰۲۳ حکایت از این داشت که ویروس در بدن این مرد بیش از ۵۰ بار جهش داشته است. برخی از این جهش‌ها در پروتئین اسپایک رخ داده بود؛ اتفاقی که نشان می‌دهد ویروس درحال سازگاری برای فرار از سیستم ایمنی بدن انسان است.

مشکلات سلامتی اساسی در مورد مرد هلندی به این معنی بود که سیستم ایمنی بدن او درواقع هرگز فرصتی برای پاکسازی ویروس نداشت. بستری‌شدن طولانی مدت در بیمارستان، همراه با نیاز به انجام اقدامات احتیاطی بیشتر برای جلوگیری از آلوده‌شدن دیگران، کیفیت زندگی مرد را تحت‌تاثیر قرار داده بود. به‌گفته‌ی تیم پزشکی، هیچ مدرکی وجود ندارد که واریانت جهش‌یافته در بدن این مرد، افراد دیگری را در جامعه آلوده کرده باشد.

بیمار در ماه اکتبر ۲۰۲۳ و در نتیجه‌ی عود بیماری زمینه‌ای خود از دنیا رفت. تاکنون هیچ موردی مشاهده نشده که تا این حد طولانی‌مدت دوام آورده باشد و از طرفی عفونت‌های پایدار پدیده‌ی شناخته‌شده‌ای هستند که با ویروس کرونای عامل کووید ۱۹ ارتباط دارند. برخی از تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که از هر ۱۰۰ عفونت، تنها سه مورد ممکن است بیش از یک ماه باقی بماند.

مشکل این است که هرچه ویروس به‌مدت طولانی‌تری در بدن انسان تکثیر شود و تکامل یابد، شانس بیشتری برای ایجاد جهش‌های فرار ایمنی وجود دارد. این یکی از تئوری‌های مطرح‌شده در مورد چگونگی پیدایش اومیکرون است. باید توجه داشت که هر گونه‌ی جهش‌یافته به واریانتی نگران‌کننده تبدیل نمی‌شود؛ اما همچنان مهم است که عفونت‌های مداوم تحت نظر قرار گیرند و بیمارانی که از قبل با سایر مسایل پزشکی درگیر بوده‌اند، بهترین مراقبت‌های ممکن را دریافت کنند.

نویسندگان مقاله در بیانیه‌ای می‌گویند: «مدت زمان عفونت کووید در مورد مرد هلندی بسیار زیاد بود؛ اما عفونت‌های طولانی‌مدت در بیماران دارای نقص ایمنی در مقایسه با عموم افراد جامعه شایع‌تر است. کار بیشتر تیم ما شامل توصیف گروهی از عفونت‌های طولانی‌مدت بین یک ماه تا دوسال در بیماران نقص ایمنی بستری در بیمارستان بود. بااین‌حال به‌طور کلی عفونت‌های طولانی‌مدت اتفاق نادری است؛ چراکه افراد دارای نقص ایمنی تنها درصد بسیار کمی از کل جمعیت را تشکیل می‌دهند.»

مورد مرد هلندی در کنفرانس جهانی ESCMID ارائه خواهد شد.