ایمنی جامعه در مقابل ویروس HPV و سرطان؛ آگاهی و واکسیناسیون است

سالم‌خبر: ویروس پاپیلوما یا HPV یکی از اصلی‌ترین عوامل ابتلا به انواع سرطان است که متخصصان عفونی معتقدند بی‌توجهی به آن می‌تواند سلامت جسم و روان آحاد جامعه را تحت تاثیر قرار دهد.

به گزارش سالم‌خبر به همت بنیاد پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی نشستی به منظور روشنگری و اطلاع‌رسانی در خصوص ویروس پاپیلوما یا بیماری HPV با حضور ویروس شناسان، متخصصان عفونی و روانپزشکان در سازمان نظام پزشکی ایران برگزار شد؛ ویروس HPV یا پاپیلوما یکی از شایعترین بیماری‌های عفونی مربوط به دستگاه تناسلی است که می‌تواند زمینه ابتلای فرد به انواع سرطان‌ها را فراهم کند.

مصطفی راستینه مدیرعامل بنیاد پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در این نشست با تاکید بر اینکه باید هرچه سریع‌تر در زمینه آگاهی بخشی به جامعه در زمینه ویروس HPV اقدام شود، از آمادگی شبکه‌های مردم نهاد کشور در این زمینه خبر داد و گفت: بی توجهی به چنین مشکلی می‌تواند آن را به معضل و آسیب جدی تبدیل کند؛ آن زمان نمی‌توان در برابر چنین مشکلی سکوت کرد.

راستینه با بیان اینکه نگرانی‌های جدی در زمینه ابتلای قشر جوان و نوجوان به این ویروس و در گام بعدی تحکیم بنیان خانواده مطرح است، افزود: همه دستگاه‌های دارای مسئولیت در حوزه آسیب‌های اجتماعی وظیفه اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی در مورد این ویروس را نیز دارند.

مدیرعامل بنیاد پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی از برگزاری یک کنگره ملی در زمینه ویروسHPV تا پایان سال خبر داد و گفت: همه دستگاه‌ها و نهادها را بسیج خواهیم کرد تا برای اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی وارد عمل شوند.

راستینه گام نخست در مقابله و پیشگیری از ابتلا به ویروس HPV را اطلاع رسانی دانست.

لزوم فرهنگ سازی در ایران برای لزوم واکسیناسیون همگانی
 محمدعلی فلاح‌زاده روانپزشک و عضو هیات علمی بیمارستان روزبه دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در این نشست به سابقه ابتلا به ویروس پاپیلوما در جهان اشاره کرد و گفت: در قرن گذشته در کشورهای اروپایی و آمریکایی بسیاری از افراد نمی‌توانستند بپذیرند که احتمال ابتلای آنان به این ویروس نیز وجود دارد اما زمانی که چندین شخصیت معروف به این ویروس مبتلا شده و بر اثر سرطان جان خود را از دست دادند، به تدریج این آگاهی نیز شکل گرفت و مردم به لزوم واکسیناسیون پی‌بردند با اینکه همچنان مقاومت‌هایی در این زمینه وجود دارد.

وی با بیان اینکه در گذشته در جوامع غربی هیچ تاکیدی بر لزوم واکسیناسیون مردان نبود و بسیاری از افراد نیز در برابر واکسیناسیون دختران مقاومت می‌کردند، پیش‌بینی کرد که این مقاومت‌ها در جامعه‌ای مثل ایران با فرهنگ خاص خود بیشتر و مسیر برای واکسیناسیون دشوارتر خواهد بود.

خطرناک در عین حال درمان پذیر
سید محمد جزایری ویروس شناس از مرکز تحقیقات ویروس شناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران سخنران بعدی این نشست بود که گفت: ابتلا به این ویروس برای ایجاد سرطان یک عامل ضروری است اما کافی نیست و سبک زندگی فرد نیز می‌تواند در این زمینه دخیل باشد.

وی ادامه داد: ۷۰ درصد از افرادی که به پاپیلوما مبتلا می شوند، به طور معمول ظرف ماه های اول با کمک سیستم ایمنی خود بدن درمان می شوند، از ۳۰ درصد باقی مانده، ۲۰ درصد نیز به مرور و در طول زمان درمان می شوند، در ۱۰ درصد دیگر نیز ممکن است عوامل محیطی و سبک زندگی افراد در فعال بودن ویروس و حرکت آن به سمت سرطان موثر باشد.

این ویروس شناس ادامه داد: هر ویروسی آرزو دارد که وارد ژنوم انسان شود و کار خود را انجام دهد اما سیستم ایمنی بدن چنین اجازه ای نمی دهد، اگر سیستم ایمنی بدن نتواند مقاومت کند ویروس به کروموزوم فرد می رود و آن را تحت تاثیر قرار می دهد و زمینه برای رشد سلول های سرطانی ایجاد می شود.

جزایری با بیان اینکه بیش از ۵۰ نوع ژنوتیپ پاپیلوما شناسایی شده است، اعلام کرد: از میان آنان نوع ۱۸ و ۱۶ از همه خطرناکتر و ۶ و ۱۱ از همه فراگیرتر است به طوری که نزدیک به ۹۵ درصد ابتلا در نوع ۶ و ۱۱ اتفاق می افتد.

این ویروس شناس با بیان اینکه انتقال ویروس پاپیلوما، از طریق روابط جنسی صورت می گیرد و در مواردی نیز انتقال ویروس از مادر به کودک گزارش شده است، اظهار داشت: این باور عمومی که این ویروس می تواند از استخر هم منتقل شود، صحت ندارد و گزارش ها نشان می دهد که ۲۳ درصد از آزمایشات انجام شده حکایت از مثبت بودن وجود ویروس در آلودگی سرویس های بهداشتی عمومی است.

این ویروس شناس با بیان اینکه یک مطالعه از هفت آزمایشگاه خصوصی و بزرگ در تهران نشان می دهد که شیوع این بیماری بین مردان بیشتر است، تجزیه و تحلیل کل اطلاعات آزمایشگاهی کشور در این زمینه با بیش از ۲۹ هزار مورد نمونه گیری نشان داد که از میان خانم های مراجعه کننده ۴۶.۲۱ درصد و آقایان ۵۱.۶ آلوده به این ویروس بوده اند.

وی در عین حال گفت: برای متقاعد کردن مسئولان به لزوم واکسیناسیون عمومی، این نتایج کافی نیست چون افراد به علتی به آزمایشگاه مراجعه کرده اند در حالی که ممکن است افراد بدون علامتی نیز در سطح جامعه وجود داشته باشند که عامل انتقال ویروس پاپیلوما شوند اما از آنان چنین آزمایشی گرفته نشده است و در میان جامعه آماری ثبت نشده اند.

به گفته جزایری بین سه هفته تا هشت ماه دوره نهفتگی این بیماری است و باید به موقع به متخصصان و فوق تخصصان مربوطه مراجعه کرد.

این ویروس با بیان اینکه هر روز با افراد مبتلا به ژنوتیپ ۶ و ۱۱ مواجه می شویم، بیان کرد: سیستم ایمنی بدن تمام تلاش خود را برای مقابله با ویروس می کند اما یک عامل می تواند باعث شکست آن شود و آن هم دستکاری ضایعه پوستی ناشی از ویروس است.

وی افزود: وقتی ضایعه پوستی ناشی از ویروس ایجاد می‌شود سیستم های ویروس در ژنوم انسان فعال می شود و ویروس ویژگی های سلول انسان را می گیرد و تکثیر می شود یعنی حتی در صورتی که دستکاری نشود هم تکثیر می شود چه برسد به زمانی که دستکاری روی آن رخ دهد.

مشکلات روحی، روانی و خانوادگی از تبعات ابتلا به HPV 
کیمیا کوگانی روانپزشک و عضو هیات علمی بیمارستان روزبه دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در این نشست به ابعاد روانی ابتلا به این بیماری اشاره کرد و گفت: کسی که به ویروسHPV آلوده می شود، ممکن است دچار اختلالاتی شود که روی سلامت جنسی فرد تاثیر بگذارد و این ویروس به طور مستقیم احساسات، روابط بین فردی و آرامش فرد را دچار مشکل کند.

وی اظهار کرد: یکی از مشکلاتی که ابتلا به این ویروس در رابطه زناشویی ایجاد می کند، سلب اعتماد است و ایجاد این ظن که یکی از طرفین به دیگری خیانت کرده و منجر به ابتلا به این ویروس شده است، نگاه فرد نسبت به خود تغییر کرده و احساس گناه می کند به طوری که اعتماد به نفس افراد کاهش می‌یابد.

کوگانی خاطرنشان کرد: شایعترین مشکلات روحی و روانی مربوط به دوران ابتدایی مطلع شدن از ابتلا به بیماری است و این مشکلات در زنان بیشتر از مردان است چون زنان آسیب پذیرتر هستند.

این روانپزشک با یادآوری اینکه یکی از جنبه های زندگی که با این ویروس تحت تاثیر قرار می گیرد، بحث اعتماد میان فردی است، اظهار داشت: احساساتی مثل احساس گناه، خشم و از دست رفتن اعتماد اوج می گیرد و در این شرایط افراد باید بیشتر به دنبال درمان باشند.

وی اضافه کرد: در این بیماری باید زوجین نسبت به نوع ویروس، انتقال و درمان آن آگاهی یابند تا همزمان مراحل آزمایش و درمان را طی کنند.

ویروس سرطان زا اما قابل درمان
طاهره سوری، متخصص عفونی و عضو هیات علمی بیمارستان رازی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در همین زمینه، بیماری پاپیلوما را شایع‌ترین بیماری دستگاه تناسلی عنوان کرد که عامل اصلی سرطان سرویکس (دهانه رحم) به شمار می رود.

سوری به تاثیر ابتلا به این ویروس بر سقط جنین نیز توضیح داد: مطالعات جهانی نشان می دهد که این بیماری می تواند عامل نازایی و کاهش توان اسپرم مردان موثر باشد و دهانه رحم را نیز برای باروری دچار مشکل کند که این موضوع اهمیت پیشگیری و واکسیناسیون در برابر بیماری را بیشتر می کند.

این متخصص بیماری‌های عفونی با بیان اینکه شاید فقط ۲۵ درصد از مبتلایان فاقد علایم ابتلا باشند، اظهار داشت: ۵۵ درصد دیگر در آزمایش ها مشخص شده و فقط ۲۰ درصد آن با ضایعه‌های پوستی ناشی از ویروس و نمود خارجی قابل تشخیص است.

وی با اعلام اینکه ۵۰ درصد از انواع ژنوتیپ های پاپیلوما پرخطر بوده و می تواند عامل ابتلا به انواع سرطان باشد، اضافه کرد: نکته قابل توجه این است که این ویروس قابل درمان است و بیش از ۹۰ درصد موارد طی ۲ سال اول به طور کامل درمان و پاک می شوند و این پاکسازی توسط سیستم ایمنی و خدادادی انسان انجام می گیرد.

سوری با یادآوری اینکه انواع پر خطر این ویروس ماندگاری بیشتری دارند و تداخل سلولی بیشتری می توانند ایجاد کنند، افزود: مردان شانس بهتری در پاکسازی دارند؛ پاکسازی بدن از این ویروس در مردان حدود ۷.۵ ماه و در زمان حدود ۹.۵ ماه زمان می برد و می‌توانند پس از درمان کامل به زندگی عادی خود بازگردند.

وی درباره واکسیناسیون در برابر این ویروس نیز گفت: اکنون سه نوع واکسن در بازار وجود دارد؛ واکسن ۹ ظرفیتی و واکسن چهار ظرفیتی وارداتی و واکسن ۲ ظرفیتی ایرانی که افراد می توانند با دستور پزشک دریافت و تزریق کنند.

برگزاری کنگره ملی پاپیلوما در اسفندماه
آنژیلا عطایی پیرکوه ویروس شناس از کلینیک پاپیلوما دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه دومین کنگره ملی پاپیلوما از ۹ تا ۱۱ اسفند در بیمارستان رازی برگزار می شود، اظهار داشت: ما ۲ نوع بیمار داریم؛ گروه نخست مبتلایانی که به علت ابتلا و عوارض آن نیاز به همکاران روانپزشک پیدا می کنند و دسته دوم کسانی که به علت مشکلاتی که داشتند، به این بیماری مبتلا شده اند.

این ویروس شناس با بیان اینکه مبتلایان به این بیماری علاوه بر درمان به روانپزشک نیز نیاز دارند، گفت: کلینیک پاپیلوی بیمارستان لولاگر در همکاری تنگاتنگ ویروس شناسان، متخصصان زنان، پوست، اورولوژی، روانشناسان و روانپزشکان برای مدیریت بیماران و تبادل اطلاعات فعالیت می کند.

عطایی اظهار داشت: DNA ویروس پاپیلوما در ۶ درصد از خون اهداکنندگان کشورهای غربی مشاهده شده است، در حالی که فرد اهدا کننده سالم محسوب می شد؛ از همین رو می‌توان گفت که اطلاعات گسترده و کاملی در مورد تمامی رفتار ویروس ها در اختیار نیست.

این ویروس شناس با بیان اینکه مطالعات در مورد HPV بسیار کم است، گفت: واکسن برای کسی که این ویروس را گرفته تاثیری ندارد.

وی اضافه کرد: واکسن ۴ ظرفیتی پاپیلوما از تیپ های ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸ جلوگیری می کند؛ این تیپ ها عامل اصلی ابتلا به سرطان های مختلف از جمله دهانه رحم، سر و گردن هستند؛ واکسن ۲ ظرفیتی هم می تواند ۷۰ درصد از ابتلا به سرطان ها جلوگیری کند./ایرنا