گلوکوم مرگ بی صدای بینایی

سالم خبر: استاد گروه چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران: آب سیاه یا «گلوکوم» یک بیماری خاموش و خطرناک چشمی با احتمال نابینایی است که به عنوان دومین علت نابینایی غیرقابل برگشت در دنیا مطرح است.

به گزارش سالم خبر از انجمن چشم پزشکی، نوید نیلفروشان افزود: در بیماری گلوکوم عمدتا افزایش فشار داخل چشمی است که عصب بینایی را به تدریج آسیب زده و در اوایل بیماری منجر به کاهش دید محیطی (میدان بینایی) و سپس کاهش شدید کل دید فرد و نهایتا نابینایی می‌شود.

وی اظهارداشت: آسیب های ناشی از بیماری با علم امروز قابل اصلاح و برگشت نیست. یعنی اگر اختلالی در عصب بینایی ناشی از این بیماری اتفاق بیافتد، آسیب ایجاد شده قابل اصلاح و درمان نبوده، کاری که برای این بیماران باید انجام دهیم، ضمن تشخیص زودرس، با انجام اقدامات درمانی مناسب از تخریب بیشتر عصب بینایی و کاهش بینایی پیشگیری کنیم.

این متخصص چشم و فلوشیپ گلوکوم و قرنیه، ادامه داد: این بیماری وابسته به سن است گرچه در تمامی سنین این بیماری ممکن است اتفاق بیافتد. به طوری که از هر ۴ تا ۵ هزار نوزادی که متولد می‌شود ممکن است یکی از آنها مبتلا به گلوکوم شود. در سنین بالاتر این میزان ابتلا، خیلی بیشتر وجود دارد بطوریکه حدود یک تا ۲ درصد افراد بالای ۴۰ سال در هر جامعه‌ای ممکن است مبتلا به این بیماری شوند. هرچه سن بالاتر می‌رود احتمال ابتلاء به این بیماری بیشتر است و در افراد بالای ۷۰ و ۸۰ سال به چیزی حدود ۴ تا ۵ درصد می‌رسد یعنی احتمال بروز بیماری در سنین بالترا بیشتر خواهد بود.

وی افزود: از مهمترین عوامل ایجاد کننده بیماری گلوکوم  بالا رفتن فشار داخل چشمی است که این احتمال در بعضی افراد بیشتر دیده می شود برای مثال افرادی که از شماره عینک بالا استفاده می‌کنند، آنهایی که اصطلاحاً نزدیک بین و دوربین هستند، ممکن است هر دو گروه در معرض بیماری گلوکوم قرار گیرند.

نیلفروشان گفت: احتمال بروز گلوکوم در افراد با زمینه مثبت خانوادگی، نسبت به سایر افراد جامعه ممکن است ۴ تا ۵ برابر بیشتر باشد.

وی افزود: آنهایی که سابقه ضربه به چشم داشته اند و به خصوص ضربه‌ای که منجر به اعمال جراحی شده و به طور کلی اعمال جراحی متعدد در داخل چشم به هر علتی می‌تواند زمینه ساز ایجاد گلوکوم باشد. آنهایی که به علت بیماری‌های زمینه‌ای چشمی مثل حساسیت و آلرژی نیاز به مصرف بعضی از قطره‌ها به خصوص قطره های کورتونی دارند، ممکن است در معرض بیماری گلوکوم قرار بگیرند.

استاد چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران اظهار داشت: بیماری‌های جسمی مثل دیابت و آنهایی که فشارخون بالا دارند یا آنهایی که بیماری های تیروئیدی دارند جز افرادی هستند که ممکن است با احتمال بیشتری دچار بیماری گلوکوم شوند

وی افزود: مهم‌ترین علامت بیماری گلوکوم بی علامتی است و در اکثر مواقع، بالای ۸۰ تا ۹۰ درصد، هیچ گونه علامتی را بیماران ذکر نمی‌کنند و فقط در حدود ۵ درصد از بیماران هستند که ممکن است علامتی مثل قرمزی چشم، سردرد، چشم درد، کاهش ناگهانی دید را نشان دهند. بیماری گلوکوم معمولاً ابتدا به دید محیطی و سپس دید مرکزی یا دید دقیق  افراد آسیب می‌زند و این آسیب تدریجی است. اغلب افراد متوجه این تغییر نمی شوند و بنابراین زمانی که فرد به علت آگاهی از  کاهش دید مرکزی به پزشک مراجعه می‌کند، در واقع بیماری در مراحل خیلی پیشرفت قرار گرفته است.

نیلفروشان ادامه داد: بنابراین بیماران این نکته را باید در نظر داشته باشند که در اکثر مواقع هیچ علامتی ندارند به این خاطر به این بیماری دزد بی سرو صدای بینایی می‌گویند.

وی افزود: تشخیص بیمار عمدتا با انجام معاینه توسط چشم پزشک است و در کنار آن  استفاده از یکسری روش‌های تصویربرداری می باشد که ممکن است برای بیماران لازم باشد در طول زندگی هر چند وقت یکباراین تست ها تکرار شود پس از تشخیص بیماران تحت درمان با دارو قرار می‌گیرندکه عمدتا به صورت قطره های چشمی میباشد. در کنار دارو ممکن است روش های  لیزری و جراحی نیز برای کنترل بیماری و پیشگیری از پیشرفت بیماری الزامی شود.  

نیلفروشان تاکید کرد: افراد باید بدانند که ممکن است در طول زندگی چندین نوبت نیاز به عمل های جراحی مختلف داشته باشند. هدف از اقدام های درمانی که برای بیماران انجام می‌شود این است که ما نگذاریم بیماری پیشرفت کند. ما نمی‌توانیم بیماری را درمان کنیم به آن مفهومی که به فرد یک دارویی دهیم یا جراحی و لیزر کنیم و بعد بگوئیم بیماری کاملا برطرف شده و  نیاز به اقدام دیگری نیست.  البته در درصد کمی ازبیماران ممکن است درمان قطعی با لیزر یا جراحی اتفاق بیافتد ...

این متخصص چشم و فلوشیپ گلوکوم و قرنیه، افزود: توصیه‌ای که برای بیماران و پیشگیری از بیماری در جامعه داریم، این است که با توجه به اینکه به گلوکوم، بیماری خاموش لقب می‌دهند توصیه می‌کنیم در افراد بالای ۴۰ سال هر دو تا سه سال یکبار ودر افراد بالای ۷۰ سال هر یک تا دو سال یکبار معاینه چشمی به صورت روتین انجام شود.

وی ادامه داد: آنهایی که زمینه‌های مثبت خانوادگی بیماری گلوکوم را دارند حتماً باید در سنین پایین‌تر و دفعات بیشتر مورد معاینه قرار گیرند و این نکته‌ای است که باید به عنوان توصیه به آن توجه شود.

نیلفروشان گفت: بیماری گلوکوم دومین علت ایجاد نابینایی در دنیا است و چیزی حدود ۸۰ تا ۹۰ میلیون نفر در دنیا دچار این بیماری هستند که چیزی حدود ۱۰ درصد از اینها دچار نابینایی دوطرفه اند و حدود ۱۵ درصد از نابینایی هایی که در دنیا داریم ناشی از گلوکوم است که اگر این بیماری زود تشخیص داده شود و زود درمان شود می‌شود از این نابینایی پیشگیری کرد و اگر اتفاق افتاد، دیگر قابل برگشت و درمان نخواهد بود.

همایش بهاره چشم پزشکی ۲۷ خرداد ماه برگزار می شود.