بیشتر فوتی‌ها واکسن کامل نزدند

سالم خبر: رئیس اورژانس بیمارستان سینا گفت: واکسن کرونا در تمام دنیا مجوزهای اضطراری گرفتند برای همین واکسن زدن به معنای رویین‌تن شدن نیست، اما من‌که با افراد واکسن زده و مبتلا شده صحبت می‌کنم متوجه بی‌پروایی آن‌ها می‌شوم، آن‌ها گمان کردند چون واکسن زده‌اند می‌توانند بروند در یک جمع بزرگی حاضر شوند.

سالم خبر: شاید بعد از پیک پنجم کرونا و تجربه‌ی مرگ‌ومیرهای افسار گسیخته کمتر کسی گمان می‌کرد یک‌بار دیگر آمار موارد مرگ‌ومیر کرونایی به روزی بیش از دویست تن در روز برسد، این در حالی بود که تزریق حداقل دو دز واکسن کرونا و در مواردی تزریق دز سوم به این گمان خوشباورانه کمک می‌کرد، اما ظهور سویه‌ی اومیکرون همه این باورها را نقش بر آب کرد و یکبار دیگر هجوم بیماران به مراکز درمانی سبب شد موارد مرگ و میر کرونایی افزایش پیدا کند.

حسین کرمانپور رئیس بخش اورژانس بیمارستان سینا در گفت‌وگویی به خبرآنلاین گفت: تعداد افراد واکسن نزده و فوت شده در پیک اخیر بیشتر از کسانی است که واکسن کرونا تزریق کردند، با این وجود مدیرکل سابق روابط عمومی نظام پزشکی کشور معتقد است برخی با تزریق واکسن گمان کردند که رویین‌تن شدند و در تجمع‌ها حضور پیدا کردند.

آقای دکتر چرا فوت افراد مبتلا به کرونا مجدد به بالای دویست نفر در روز برگشت؟

به‌نظرم این اتفاق دو دلیل عمده دارد، اول این‌که اگرچه در میان فوتی‌ها افراد واکسن زده وجود دارند اما من حداقل درباره بیمارستان خودمان به شما بگویم که بیشتر فوتی‌های ما از افراد واکسن نزده هستند، البته بهتر است مسئولین وزارت بهداشت اطلاعات مربوط به تزریق یا عدم تزریق واکسن در افراد فوت شده را اعلام کنند. اما دلیل دوم که در دنیا هم وجود دارد، بی‌پروا شدن افراد واکسن زده است، واکسن کرونا در تمام دنیا مجوزهای اضطراری گرفتند برای همین واکسن زدن به معنای رویین‌تن شدن نیست، اما من‌که با افراد واکسن زده و مبتلا شده صحبت می‌کنم متوجه بی‌پروایی آن‌ها می‌شوم، آن‌ها گمان کردند چون واکسن زده‌اند می‌توانند بروند در یک جمع بزرگی حاضر شوند، بروند زیارت در مشهد یا جشن تولد و عروسی برگزار کنند، من از روز اول هم خاطرم نیست که کسی گفته باشد افراد با تزریق واکسن مبتلا نمی‌شوند، بلکه گفتند واکسن به عنوان یک اصل پیشگیری است برای این‌که شما را از مرک و ابتلای بد نجات دهد، اما شاید اطلاع رسانی‌ها اشتباه شد طوری‌که برخی گمان کردند واکسن زدن به معنای مبتلا نشدن است. بنابراین این افراد هم پوشش ماسک را کم کردند و هم فاصله فیزیکی را رعایت نکردند و در تجمع‌ها حاضر شدند.

آیا تصور این‌که اومیکرون درگیری ریوی ایجاد نمی‌کند سبب افزایش این بی‌پروایی نشد؟

بله، اما الان موارد ابتلا به اومیکرون هست که درگیری‌های ریوی ایجاد کرده، ما فقط می‌توانیم بگوییم میزان درگیری ریوی در سویه دلتا بیشتر از اومیکرون بود، چند روز گذشته نشان داده که هم در افراد واکسن زده و هم در افراد واکسن نزده بیماران می‌توانند وارد فاز ریوی بیماری شوند. چند لحظه قبل بیماری در بیمارستان ما بستری شد که فرد مسنی بود، واکسن هم تزریق کرده بود اما به گفته خودش تعداد جمعیت محل کارش بالا بوده و رعایت آنچنانی هم نداشته است.

این یعنی واکسن‌ها در برابر اومیکرون موثر نیستند؟

ببینید، جلیقه ضد گلوله برای آن است که اگر کلوله به بدن شما برخورد کرد از شما حفاظت کند، اما اگر گلوله به سر بخورد فرد زنده می‌ماند؟ واکسن‌ها تا این لحظه ثابت کردند که صرفاً جلیقه‌های ضد گلوله خوبی هستند. فردی که جلیقه ضد گلوله بپوشد آیا درون مواد مذاب می‌رود؟ این درحالی‌ست که بارها گفته شد افراد زیر یک سقف تجمع نکنند، متاسفانه جاهایی که تجمع‌های بیش از ۱۰ نفر در محیط بسته وجود دارد حجم ویروس بالا می‌رود، حجم ویروس هم که بالا برود درگیری ریوی و تنفسی بیمار بیشتر می‌شود.

با توجه به مواجهه شما در اورژانس به‌نظرتان عملکرد اومیکرون چه فرقی با سویه‌های قبلی دارد؟

فرمول اومیکرون مانند سایر سویه‌های کرونا است، تقریباً همه بعد از دو سال به این نتیجه رسیده‌اند که کرونا سه فاز بیتشر ندارد، فاز اول مربوط به ۵ تا ۷ روز اول است که اصولاً بیماران با علائم سرماخوردگی، آبریزش بینی، تب، دل درد، و عوارض گوارشی همراه است، هفته دوم یا فاز دوم عوارض ریوی است که با سرفه‌های شدید و تنگی نفس ظهور می‌کند، و هفته سوم بدن برای مقابله با چنین ویروسی به شدت با یک فاز التهابی روبه رو می‌شود که در این مرحله وضعیت کمی سخت می‌شود. بنابراین اومیکرون همان کرونا است، اما اگر مریض‌ها دانسته‌های دو سال گذشته خودشان را به کار بگیرند خیلی راحت قابل کنترل است، البته ممکن است بدن درد و کلو در خیلی بدی داشته باشد یا تب در آن ظاهر شود، اما اگر بیماران بتوانند در همان روزهای اول علائم بیماری را کنترل کنند به فازهای بعدی وارد نمی‌شود.

چطور باید علائم بیماری را کنترل کرد؟

یعنی مثلا اگر تب دارند آن را با دارو کنترل کنند، اگر گلو درد دارند با یک پزشک مشورت کنند تا از روشی که پزشک به آن‌ها می‌گوید استفاده کنند، مایعات فراوان مانند سوپ بخورند، اصول قرنطینه و عدم تماس با دیگران را رعایت کنند تا به فاز دوم نرسند. اما برخی یا استراحت لازم ندارند یا داروهای لازم را نمی‌خورند و وارد فاز ریوی می‌شوند.

در فاز ریوی چه اتفاقی می‌افتد؟

در این فاز باید داروهای بیشتری مصرف ‌کنند اما همچنان بستری نمی‌شوند، همین حالا ده برابر کسانی که به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند با مراقبت‌هایی که گفتم کارشان به بیمارستان نمی‌کشد، چراکه با چندتا دارو و تزریق بهبود پیدا می‌کنند. آن‌هایی که بستری می‌شوند کسانی هستند که به هر طریقی تب‌شان کنترل نمی‌شود، یا تنگی نفس و سرفه‌های‌شان به‌قدری زیاد شده است که اکسیژن خون‌شان را پایین آورده، شاید حدود ۲ درصد از بیماران، آنهم کسانی‌که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، یا تا حالا واکسن نزده‌اند، یا در جمعی حاضر شدند که موج ویروس بسیار زیاد بوده و ابتلای شدیدی دارند، کارشان به بستری شدن ختم می‌شود و ممکن است ۵ تا ۱۰ روز بستری آن‌ها طول بکشد، اما تعداد کمی از آن‌ها وارد آی‌سی‌یو می‌شوند و البته برای درصدی از آن‌ها دیگر نمی‌شود کاری انجام داد چراکه متاسفنه ریه‌های آن‌ها بقدری درگیر شده است که به فوت می‌رسند.

باتوجه به مراحلی که گفتید روند کاهشی یا افزایشی مرگ‌ومیرها در پیک ششم قابل حدس زدن است؟

حد مرگ‌ومیر را می‌شود از بستری‌های آی‌سی‌یو متوجه شد، هر موقع تعداد بستری‌های آی‌سی‌یو به هزار و زیر هزار نفر در کشور رسید بدانیم که تعداد مرگ‌ومیرهای ما دو رقمی می‌شود و اگر به زیر ۵۰۰ نفر برسد مطمئن باشید که مرگ‌ومیر یک رقمی هم خواهیم داشت، اما متاسفانه امروز تعداد آمار بستری‌ها در حال بالا رفتن است و به همان میزان تعداد بستری در آی‌سی‌یو افزایش پیدا می‌کند و اغلب افرادی هم که فوت می‌کنند از میان بستری‌های آی‌سی‌یو هستند، آن‌ها یا بیماری زمینه‌ای یا سن بالایی دارند و یا مواجهه بدی با ویروس داشته‌اند، یعنی متاسفانه ثابت شده که اغلب کسانی‌که ابتلا شدید دارند با حجم قابل توجهی از هوای آلوده و ذرات تنفسی آلوده به ویروس روبه‌رو شده‌اند، این افراد ممکن است در جلسات پر جمعیت حضور داشته باشند یا مانند منِ کادر درمان در آی‌سی‌یو رفت و آمد داشته باشند و به دلیل خطا در استفاده از ماسک حجم ورودی ذرات تنفسی آلوده به ویروس کرونا زیاد بوده و مسلماً ابتلای این گروه سخت‌تر می‌شود.

درخصوص کودکان چطور، چرا در سویه اومیکرون موارد ابتلا در کودکان بیشتر شده است؟

کودکان به این ویروس نسبت به سویه دلتا بیشتر مبتلا شدند، نه‌تنها آن‌ها بلکه آمار ابتلای معلم‌ها و مدیران مدارس در این دوره افزایش پیدا کرد، گمان می‌کنم چون ما بعد از دو سال فضا را کمی باز کردیم تا مدارس و مهدکودک‌ها باز شوند درصد ابتلای آن‌ها بالا رفت. درحالی‌که قبلا لاک‌دان (lockdown: تعطیلی کامل) خاصی درباره دانش آموزان وجود داشت طوری‌که آن‌ها اصلاً مدرسه نم‌یرفتند، اما ما ناگهان با موجی از بازگشایی مواجه شدیم و طبیعتاً آمار ابتلای کودکان افزایش پیدا می‌کند، بنابراین این اتفاق طبیعی است بچه‌هایی که قبلا از خانه بیرون نمی‌آمدند حالا در مدارس با یکدیگر مواجه شدند و موارد ابتلا بالا رفت.

اعمال محدودیت‌ها کرونایی چقدر موثر هستند؟

یک چیز مشترک در هر دو دولت گذشته و فعلی این است که تصمیم را وقتی می‌گیرند که دیر شده است، البته به‌دلیل مشکلات اقتصادی و معیشتی محدودیت چندانی وجود ندارد چراکه این ویروس دستش را دور گردن سفره ملت انداخته و تعارض جدی با بحث اقتصاد دارد، در خیلی از کشورها هم همین است، دنیا مجبور شده از فاز لاک دان عبور کند و سیاست‌های محافظه‌کارانه‌تری در پیش بگیرد، البته در چین همچنان قرنطینه وجود دارد اما در کشورهایی که دولت‌ها ضعیف هستند و نمی‌توانند هزینه زندگی مردم را بدهند مجبور می‌شوند اصطلاحاً گاهی نرم یا گاهی سفت بگیرند، یعنی گاهی چکشی برخورد می‌شود و گاهی اجازه می‌دهند مردم کار خودشان را انجام دهند، تا حالا در دنیا همین‌طوری عمل شده است.

به‌عنوان آخرین پرسش فکر می‌کنید کرونا تا کی ادامه دارد؟

فکر می‌کنم در این وضعیت خسته‌ترین‌ها ما کادر درمان باشیم، ما الان در اورژانس کنار بیماران مبتلا هستیم و دائم درگیری داریم، همکاران ما چندین مرتبه گرفتار ویروس شده‌اند، ما خودمان هم نمی‌دانیم کرونا چه موقع قرار است تمام شود، چراکه خاستگاه این ویروس هنوز بعد از دو سال معلوم نیست، هنوز سازمان بهداشت جهانی نمی‌داند خاستگاه این ویروس ووهان بوده یا آمریکا یا هرجای دیگری، اگر این مسئله مشخص و تحقیقات علمی کامل شود طبیعتاً واکسن یا داروی موثرتری ساخته خواهد شد. ایدز که حدود چهار دهه از ورود آن به دنیا می‌گذرد به تازگی روش درمانی‌ای برای آن پیدا شده است، می‌خواهم بگویم ویروس چنین خاصیت بدذاتی دارد، ویروسی که یک موجود زنده نیست و خاستگاه آن هم مشخص نیست تا بیاید شناخته شود کاملاً تغییر می‌کند برای همین واکسن‌هایی که قبلاً ساخته شده روی نمونه جدید ویروس هیچ تاثیری ندارد. چند دهه هست که هر شش ماه واکسن آنفلوآنزا دارد بازسازی می‌شود تا اثر خودش را بر روی ویروس حفظ کند.