استرس شهروندان تهرانی مربوط به وقایعی است که هنوز اتفاق نیفتاده است

سالم خبر: مدیر گروه آموزشی رفاه اجتماعی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی اعلام کرد: با پیش روی اختلالات روانپزشکی در شهرهای بزرگی مانند تهران استرس ناشی از نگرانی ها در میان شهروندان ، بیش از استرس های مربوط به وقایعی است که اتفاق می افتد.

به گزارش سالم خبر، دکتر حسین رفیعی در تشریح طرح پژوهشی عوامل تنش زای روانی و اجتماعی در شهر تهران با رویکرد ترجمان دانش با بیان این مطلب افزود: بررسی ها نشان می دهد که در حدود ۲۵ درصد آحاد جامعه، گرفتار یک نوع از اختلالات روانپزشکی هستند که شایع ترین نوع اختلالات، استرس و افسردگی است.

وی افزود: استرس به طور معمول پس از هر واقعه بروز می کند بنابراین برای ارزیابی آن، ۱۶۰ رویداد یا واقعه که سبب فشار روانی در شهر تهران شده را مشخص کردیم، اما در گفت و گو با شهروندان تهرانی، محققان به نگرانی هایی در میان آنان رسیدند که تنش روانی و اجتماعی ناشی از آنها، به مراتب بیشتر از استرس های بوجود آمده پس از وقایع و رویدادهاست.

رفیعی، هدف از اجرای این تحقیق را تعیین وضعیت شهر تهران به لحاظ عوامل تنش زای روانی و اجتماعی جهت سیاستگذاران و برنامه ریزان اجرایی کشور ذکر کرد و اجرای آن را در میان ۶ هزار نفر از ساکنان تمامی مناطق ۲۲ گانه شهر تهران که بالای ۱۸ سال سن داشتند، عنوان کرد.

نگرانی های شهروندان تهرانی از چه جنسی است

وی با توجه به نتایج این طرح پژوهشی که به روش توصیفی ، مقطعی و از نوع پیمایشی انجام شده ، بیشترین نگرانی شهروندان تهرانی را می توان به ترتیب آینده فردی و خانوادگی، آینده مالی و اقتصادی و گرانی مایحتاج اولیه عنوان کرد که در میان 20 مورد نگرانی، ذهن شهروندان تهرانی را بیشتر به خود مشغول کرده است.

اگر چه به گفته رفیعی این سه مورد بیشترین مورد نگرانی شهروندان تهرانی است اما جنسیت پاسخگویان نیز کمی ترکیب موضوعات و دلایل استرس و نگرانی در بین تهرانی ها را دست خوش تغییر می کند چنانچه شایع ترین نگرانی ها در میان زنان به ترتیب؛ نگرانی در مورد سلامت یکی از اعضای خانواده، نگرانی از آینده فردی و خانوادگی، نگرانی از بیماری، مصدومیت و معلولیت ونگرانی ازآینده مالی و اقتصادی است.

وی همچنین، شایع ترین نگرانی ها در میان مردان را به ترتیب، نگرانی از آینده مالی و اقتصادی، نگرانی از بیکاری و نگرانی از مسائل عاطفی، عنوان کرد و وضعیت نگرانی ها در میان افراد بی سواد، تحصیلکرده با مدارک مختلف، افراد متاهل و مجرد، افراد مطلقه، افراد در تقسیم بندی طبقاتی متفاوت را دانست و تغییرات رفتاری را از پیامدهای نگرانی ها ذکر کرد.

مناطق یک هفت ۱۹ ، ۲۱ و ۲۳  تهران پراسترس ترند

این در حالیست که نگرانی ساکنان محلات و مناطق تهران نیز از یک جنس نیست و سطح و میزان آن متفاوت است. رفیعی به برخی رابطه ها با استرس های شدید که در این تحقیق بدست آمده اشاره کرد و گفت: در جمعیت زنان، در میان افراد مجرد و همچنین افراد با تحصیلات بالا، استرس بطور معناداری بیشتر است، ضمن آنکه بیشترین استرس در میان ساکنان مناطق یک، هفت ، ۱۹ ، ۲۱ و ۲۳  تهران است و دانشجویان و سربازان نیز دارای بیشترین استرس شدید هستند.

وی افزود: در مقابل، افراد خانه دار و بازنشسته و ساکنان مناطق چهار، پنج، ۱۱ ، ۱۲ و ۱۳ از کمترین استرس برخوردارند و جالب اینکه ، نتایج این تحقیق نشان می دهد که اشتغال در میزان استرس نقش چندانی ندارد و در واقع ، صرف داشتن شغل، استرس را کاهش نمی دهد.

مدیرگروه آموزشی رفاه اجتماعی افزود: براساس بررسی های انجام شده ، کاهش در میزان خواب ، کم شدن روابط اجتماعی، ورزش، کم اشتهایی، کاهش تعاملات خانوادگی ، مطالعه ، رفتارهای دینی و معنوی ، تمرکز و تفکر مفید، کارکرد روزانه مانند تمیز کردن محیط زندگی و کار ، رابطه با همکاران یا همکلاسی ها، پرخاشگری ، قرمز شدن صورت و... از پیامدهای نگرانی ها هستند.

رفیعی همچنین به چگونگی رابطه استرس و پیامدهای آن در میان شهروندان تهرانی اشاره کرد و گفت: استرس های مرتبط با مسائل فردی و خانوادگی، پیامد «افزایش بازی های اینترنتی است، و استرس های مرتبط با مسائل فردی، خانوادگی، تحصیلی، محله و جامعه و نگرانی از آینده ، پیامد افزایش استفاده از شبکه های اینترنتی را در پی خواهد داشت.

به گفته وی، استرس های خانوادگی، کاهش مطالعه، استرس های فردی، مالی و تحصیلی، کاهش خواب و مطالعه، استرس های مالی، کاهش رابطه با دوستان، و استرس های مالی و شغلی نیز خشونت و پرخاش را در پی دارد.

رفیعی به نقل از متخصصان و کارشناسان، اجرای سیاست هایی را برای کاهش عوامل استرس زا در شهر تهران پیشنهاد داد و افزود: سیاستگذاری برای کاهش وقایعی که موجب استرس می شوند ، توسعه نظام جامع رفاه اجتماعی، توسعه خدمات همگانی مدیریت استرس و ترویج پاسخ های مثبت به استرس از طریق تسهیل دسترسی ها (مطالعه ، ورزش و...)، از جمله سیاست های پیشنهاد شده به مسئولان جهت کاهش عوامل تنش زای روانی و اجتماعی در شهر تهران است.

یک استرس سهم هر شهروند تهرانی در یک سال

دکتر حبیب الله مسعودی فرید معاون اجتماعی سازمان بهزیستی با تاکید بر ضرورت اعمال نگاه سیستماتیک در طراحی ها، تلفیق سه مدل را برای کاهش استرس موثر دانست و گفت: مدل اول، اجتماعی-بوم شناسی با توجه به علل فردی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است، مدل دوم، بررسی ریز فاکتورها است و مدل سوم، تغییر ساختار دستگاه ها و تدوین سیاست های نهاد ها و سازمان ها مطابق با نگاه کاهش استرس است.

دکتر علی اسدی نماینده دفتر سلامت روان وزارت بهداشت، اجرای برنامه های پیشگیرانه و آموزش مردم را مورد تاکید قرار داد ، ضمن اینکه ارائه این گزارش ها به مسئولان را بسیار ضروری دانست.

دکتر حسن موسوی چلک دبیر انجمن مددکاران اجتماعی ایران، خواستار بازنگری در سیاستگذاری ها و توجه به عوامل استرس زا بصورت چند بعدی ، تدوین و اجرای بسته های آموزش خود مراقبتی و ادامه این تحقیق شد.

دکتر نصیری مدیرکل سلامت شهرداری تهران به اقدامات شهرداری تهران در حوزه روان و سلامت اجتماعی و گنجاندن برنامه های مربوط  در برنامه کلان سالانه شهرداری تهران، اشاره کرد.

وی، آمادگی شهرداری تهران برای مشارکت در اجرای برنامه های پیشگیری و آموزش مردم در محله های شهر تهران و همچنین اجرای
پژوهش‌هایی از این دست را اعلام کرد.

تحقیقات نشان می دهد، بیش از ۸۰ درصد شهروندان تهرانی در یک سال اخیر حداقل یک رویداد استرس زا را تجربه کرده اند در همین حال، دکتر احمدعلی نوربالا رئیس انجمن علمی پزشکی روان تنی ایران، گفت: تحقیقات نشان می دهد، بیش از ۸۰ درصد شهروندان تهرانی در یک سال اخیر حداقل یک رویداد استرس زا را تجربه کرده اند.

وی افزود: بر اساس ارزیابی ملی سلامت روان در کشور در سال ۱۳۷۸،‌ ۲۱ درصد جامعه ایرانی دچار اختلالات روانی بودند که این آمار در سال ۹۰ ، ۲۳.۶ و در سال ۹۳ با کمی تغییر به ۲۳.۴۴ درصد رسید.