کودکان MPS برای دریافت دارو همچنان سرگردانند

سالم خبر: امروز روز جهانی آگاهی بخشی درباره بیماری MPS (موکوپلی ساکاریدوز) یک از انواع بیماری های ژنتیکی-متابولیکی است. اگر چه تعداد این بیماران اندک، اما مشکلات آنان در زمینه درمان و تثبیت وضعیت خود بسیار است.

از هر ۱۰۰ هزار نفر، یک نفر مبتلا به MPS است که ازدواج های فامیلی در افزایش این بیماری توارثی نقش بسیاری دارد.

بیماران مبتلا به MPS درمانی ندارند اما برای تثبیت وضعیت شان مجبور به مصرف دارو هستند. این بیماری موجب  تغییر چهره، ایجاد خشونت، بزرگ شدن زبان، ایجاد مشکلات تنفسی، کدورت قرنیه چشم، از بین رفتن شنوایی و در نهایت سفت و خشک شدن مفاصل از جمله علائم اصلی این نوع بیماری است.در سال‌های اخیر محققان با شناخت عملکرد آنزیم‌ها موفق به ساخت دارویی شده‌اند که توسط آن می‌توان نوع خفیف این بیماری را درمان کرد.اما این دارو پرهزینه است به همین دلیل نیز از 5 بیمار نیازمند به دارو تنها 15 بیمار توانسته اند از وزارت بهداشت دارو تهیه کنند.

به گزارش سالم خبر هفته گذشته تعدادی از خانواده‌های بیماران ژنتیکی متابولیکی MPS به نشانه اعتراض و بی‌توجهی مسوولان وزارت بهداشت به وضعیت این بیماران برای چندمین بار مقابل ساختمان این وزارتخانه تجمع کردند و خواستار رسیدگی مسوولان به وضعیت فرزندانشان و تسهیل فرایند درمان و توزیع دارو در این رابطه شدند.

این در حالی بود که ماموران حراست وزارت بهداشت تلاش می کردند مانع از نزدیک شدن خبرنگاران به این افراد شوند. مادر یکی از این کودکان بیمار درباره علت تجمع خود به خبرنگار سالم خبر گفت: بیماری MPS یک نقص آنزیمی است که بچه‌ها در تیپ‌های مختلف تقسیم‌بندی شده‌اند و تنها راه درمانی آن به غیر از جراحی‌ها، دریافت آنزیم‌هاست که در دو سال اخیر به صورت مرتب به دست ما نمی‌رسد و یکی، دو ماه می‌آید اما دوباره روند واردات آن متوقف می شود. همین مساله باعث می شود دارو اثربخشی لازم را نداشته باشد.

او معتقد است در طول این سال‌ها اگر این داروها را به صورت مستمر وارد می‌کردند شاید تا الان بچه‌ها این وضعیت را نداشتند و به راحتی به زندگی ادامه می‌دادند، ضمن آنکه برخی از کودکانی که قبلا دارو دریافت می کردند در حال حاضر از فهرست مشمولین دریافت دارو خارج شده اند.

این مادر افزود: در حال حاضر تنها برای چند خانواده دارو تهیه می‌کنند ولی آنهایی که به تازگی متوجه بیماری شده‌اند در لیست دریافت دارو قرار نمی گیرند. ضمن آنکه با افزایش نرخ دلار هزینه هر ویال دارو 4 میلیون تومان است که تامین این هزینه برای اکثر خانواده هایی که فرزندانشان با این بیماری درگیر است، بسیار دشوار است.

وی گفت: فرزند دو سال و هشت ماهه من از بهمن 95 در صف نوبت دریافت دارو است اما تاکنون اقدامی در این رابطه صورت نگرفته است. این در حالیست که وقتی متوجه بیماری فرزندم شدم پزشک او به من اطمینان داد که با دریافت آنزیم کودک شما به زندگی عادی و طبیعی خود بازخواهد گشت.

یکی دیگر از مادران حاضر در این تجمع گفت: فرزند 3 ساله من در دوره ای که دارو دریافت می کرد به راحتی راه می رفت و مشکلات ریوی اش به طور کلی رفع شده بود. اما حالا با قطع شدن دارو توان حرکتی خود را از دست داده است و دوباره ریه هایش عفونت کرده است.

وی افزود: وزارت بهداشت کودکان زیر هشت سال را مشمول دریافت دارو دانسته و در مورد کودک من هم همه مستندات لازم از سوی پزشک و حتی وزارت بهداشت برای دریافت دارو تایید شده، اما سازمان غذا و دارو از ارایه دارو به ما خودداری می کند.

تجمعات ناشی از تحرکات شرکت های وارد کننده داروست

ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت در پاسخ به سوال سالم خبر درباره تصمیم وزارت بهداشت برای کمک به این بیماران، گفت: مفاهمه و گفت‌وگو موضوعی یکطرفه نیست. ولی باید توجه داشت که وزارت بهداشت و بیمه ها برای بیماران MPS هزینه قابل توجهی می کنند.

وی افزود: گروه‌ها و افرادی که اثربخشی دارو بر روی آنها تایید شود، مطابق با معیار درمانی کشور داروی لازم را دریافت خواهند کرد.

حریرچی اضافه کرد: وضعیت افراد جدیدی که به این بیماری دچار می شوند، بررسی و آزمایش‌های لازم انجام می شود تا میزان اثربخشی دارو بر روی آنها مشخص شود. سپس با برآورد هزینه اقتصادی آن و اعلام به بیمه ها، بر اساس توان اقتصادی کشور برای پوشش آن تصمیم گیری می شود.  

سخنگوی وزارت بهداشت با نسبت دادن این تجمعات به تحریکات شرکت های وارد کننده دارو تاکید کرد: برخی اعتراض ها به علت تقاضاهای القایی با منشاء شماری از شرکت های وارد کننده داروست. طبق قانون برنامه ششم آیین‌نامه‌ای در دولت تصویب شده و هر سال فهرست دارویی کشور باید اعلام و هر سه ماه یکبار در آن تجدیدنظر شود. بنابراین ممکن است برخی از داروها از این لیست حذف شوند. به همین دلیل برخی شرکت های تولیدکننده یا واردکننده این داروها، پس از حذف داروهایشان از لیست و کاهش منافع اقتصادی شان به تحریک بیماران، خانواده های آنها و جامعه می پردازند تا با تحت فشار قرار دادن وزارت بهداشت دوباره داروی خود را وارد لیست کنند.

وی افزود: این در حالی که وزارت بهداشت موظف است هزینه‌های اقتصادی و اثربخشی داروها را بررسی کند.

حریرچی در ادامه گفت: روابط بسیار پیچیده‌ای بر بازار دارو حاکم است. برخی شرکت‌های دارویی، گاهی انجمن حمایت از بیماران راه می‌اندازند و از طریق این انجمن‌ها بحث لزوم استفاده از داروی تولیدی یا وارداتی خود را مطرح می‌کنند.

برای تامین داروی بیماران MPS مشکلی وجود ندارد

کیانوش جهانپور،سخنگوی سازمان غذا و دارو نیز در این باره به ایلنا گفته است که برای تامین داروی بیماران ام‌پی‌اس هیچ مشکلی وجود ندارد به شرطی اینکه پروتکل درمانی آنها توسط کمیته فنی بیماری‌های نادر معاونت درمان وزارت بهداشت تصویب و ابلاغ شده باشد. همچنین از طریق مراجعی که معاونت درمان و این کمیته فنی اعلام می‌کنند؛ تشخیص و نیاز به این دارو اعلام شده باشد.

وی ادامه داد: اگر صرفا بیمار MPS باشد، اما از طرف کمیته فنی بیماری‌های نادر اعلام نشده باشد؛ تامین دارو با حمایتی که قبلا انجام می‌شده قابل انجام نیست و همانطور که گفتم هر کدام از بیماران متابولیک اعم از همه تیپ‌های آن در پروتکل مصوب از وزارت بهداشت داشته و به سازمان غذا و دارو ابلاغ شود. همچنین از مراکز تعیین شده تایید تشخیص قطعی و نیاز قطعی به داروی خاص باشد. سازمان غذا و دارو برای تامین و حمایت از داروی بیمار مشکلی ندارد و در غیراینصورت ما نمی‌توانیم اقدامی برای این بیماران داشته باشیم.

سخنگوی سازمان غذا و دارو در پاسخ به این سوال که خانواده بیماران مدعی شده‌اند، مسئولان وزارت بهداشت گفته‌اند؛ بودجه‌ای برای واردات دارو از هلند ندارند، گفت: در برخی موارد منطقی‌سازی تجویز و مصرف مهم است اگر تجویز و مصرف بر طبق قواعد و راهنماهای بالینی یا پروتکل‌های مصوب نبوده و فراتر از آن باشد بار مالی به نظام سلامت تحمیل می‌کند و اینگونه نیست که بودجه‌ای برای تامین آن نباشد بلکه هزینه یک بودجه باید به صورت منطقی انجام شود.