وزارت بهداشت باید آگاهانه با مشکلات صنعت غذا برخورد کند

 سالم خبر: نبود امنیت شغلی و حمایت قانونی از مسوولان فنی و کارشناسانی که سلامت و امنیت مواد خوراکی، آشامیدنی و آرایشی بهداشتی تولید شده در جامعه را برعهده دارند؛ موجب افزایش تقلب ها و تخلفاتی در صنایع تولیدی و ایجاد بیماری­های صعب ­العلاج و تحمیل هزینه­ های درمانی بسیاری بر اقشار مختلف جامعه شده است.

منیره محمدی مجد، رییس انجمن صنفی مدیران کنترل کیفیت و مسوولین فنی استان کردستان طی یادداشتی با بیان این مطلب به مشکلات متعدد مسئولین فنی و مدیران کنترل کیفیت واحدهای تولیدی خوراکی، آشامیدنی و آرایشی بهداشتی کشور پرداخته و راهکارهای پیشنهادی در جهت مرتفع کردن این مشکلات ارائه داده است که در پی می آید:

در جهت حمایت قانونی از مسوولان فنی پیشنهاد می شود:

(1) رابطه ­ی مالی مسئولین فنی با کارفرمایان کاملاً قطع شود.

(2) در بخشنامه­ ها و ماده­ ی قانونی مربوط به تعیین حقوق و دستمزد اداره­ی کار تغییراتی انجام گیرد و حقوق افراد تحصیل کرده در بخش خصوصی، بیشتر از حداقل پایه کارگری وزارت کار و متناسب با مقطع آخرین مدرک تحصیلی و سمت «مسئول فنی صنایع غذایی، آشامیدنی و آرایشی­ بهداشتی» تعیین گردد.

(3) سازمان غذا و دارو از انجمن­های صنفی «حمایت» نماید و با «پیگیری» واحد حقوقی سازمان در طی استعلام از اداره­ی تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جهت وضع آئین­ نامه ­ی مربوط به مسئولین فنی واحدهای غذایی، آشامیدنی و آرایشی بهداشتی در آن اداره و استعلام در هر بار معرفی مسئول فنی جدید از اداره­­ ی تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی برای مسئول فنی قبلی و جدید نقش حمایتی ایفا کند. انجمن­ها و تشکل­های قانونی صنفی با توجه به مدرک تحصیلی و میزان تجربه کاری و حتی با در نظر گرفتن سختی شرایط کار و حساس بودن صنعت مربوطه و مسئولیت آن، میزان حقوق و دستمزد هر سال تعیین شود. با توجه به عدم تشکیل انجمن در برخی استان­ها، بصورت بخشنامه از طرف سازمان غذا و دارو برای همه معاونت ­های مراکز استان­ها «ابلاغ» گردد.

(4) صرفنظر از بحث حقوق ودستمزد، قرارداد کاری مورد تائید وزارت کار، هم با حضور انجمن و هم زیر نظر بخش حقوقی معاونت غذا ودارو، بصورت یکدست کشوری و اختصاصی برای مسئولین فنی صنایع غذایی، آشامیدنی و آرایشی­ بهداشتی تنظیم گردد تا از موارد مختلف سوءاستفاده­ های حال حاضر پیشگیری شود.
 
لازم به یادآوری است که این موارد سوءاستفاده شامل دریافت چک سفید امضاء، سفته و امضاء برگه­ی تسویه حساب نهایی قبل از شروع یا حین کار است؛ همچنین کارفرمایان، علاوه بر تنظیم یک قرارداد رسمی با مسئول فنی طبق حداقل اداره کار و حق مسئولیت تعیین شده از جانب انجمن، یک قرارداد دیگر به­صورت داخلی، موقت و توافقی یا تحمیلی با نصف حقوق مذکور تنظیم می­کنند و همراه آن تضمین­ های تحمیلی با وجوه خیلی بالاتر از یک­سال دریافتی از آن محل، بدون پشتوانه ­ی قانونی و به شرط قبلیِ معرفی فرد به عنوان مسئول فنی به معاونت غذا و دارو، اخاذی می­ کنند. حتی در این خصوص مواردی مشاهده شده که تعهد محضری از مسئول فنی توسط کارفرما دریافت شده است. این مسائل منجر به عدم پیگیری یا عدم نتیجه­ بخشی مطالبات قانونی از طرف شخص مسئول فنی در آینده و خسارت مالی برای ایشان بصورت مکرر در واحدهای تولیدی می شود.
 
(5) در سامانه­ ی تی تک(TTAC)، بخش­های بارگزاری قرارداد قانونی با دستمزد اصلاح شده، بارگزاری لیست بیمه از تاریخ عقد قرارداد و فیش حقوقی پرداختی نیز فعال بشود و کارفرما موظف باشد که ماهیانه لیست بیمه وفیش حقوق را بارگزاری نماید تا قدم­های بسیار مثبتی در جهت حمایت از این عزیزان برداشته شود.

اگر این رابطه­ ی مالی کارفرمایی-کارگری تصحیح شود و امنیت شغلی «مسئولین فنی و مدیران کنترل کیفیت صنایع غذایی، آشامیدنی و آرایشی بهداشتی» در واحدهای تولیدی تثبیت پیدا کند و حمایت قانونی از جانب ادارات ذی­ربط اعمال شود، گزارش تخلفات و مقابله با تخلفات و تقلبات در واحدهای صنعتی به راحتی صورت می­ گیرد.

حمایت قانونی

 اغلب کارشناسان غذا و دارو، موقع بازرسی در واحدهای تولیدی، در صورت مشاهده ی مواردی از تقلبات و تخلفات، به­ جای برخورد با کارفرمایان، بیشترین برخورد را ابتدا با مسئولین فنی انجام می­ دهند و ادعا می­ کنند که مسئول فنی نماینده ­ی قانونی غذا و دارو است و نباید اجازه ­ی بروز موارد نامنطبق در پروسه تولید را بدهد و در کمترین زمان ممکن تمام موارد را رفع کند اما این سوال مطرح می شود که چرا با وجود چنین تاکیدهایی هیچ حمایت قانونی از این قشر زحمت­کش وآسیب­ پذیر به ­عمل نمی آورند؟

راهکارهای پیشنهادی: آموزش مسئولین فنی برای گزارش و مستندسازی نواقص و اقدامات لازم برای درخواست رفع نواقص از کارفرما قبل از شروع به کار، تعریف فرم­های گزارش نواقص بصورت ماهانه و محرمانه طبق مستندات آزمایشگاه و خط تولید، حمایت از مسئولین فنی به هنکام بازدید از محل کار در صورت عدم رفع نواقص در بازه­ ی زمانی مربوطه از طرف کارفرما. لازم به ذکر است که ضمانت اجرایی این راهکارها به امنیت شغلی آنان گره خورده و بدون امنیت شغلی، قابل اجرا نیست.

شیوع برخی بیماری­ها با منشأ تغذیه ­ی نادرست

بیماری های با منشا تغذیه نادرست در سال­های اخیر در جامعه بصورت فزاینده افزایش پیدا کرده است.اما راهکار چیست؟

1. وزارت بهداشت باید آگاهانه با قضیه ­ی غذا و مشکلات صنعت غذا برخورد کند با این توضیح که در مقوله­ ی بیماری­ها، باید قبل از درمان، پیشگیری صورت گیرد زیرا همیشه هزینه­ ی کنترل و پیشگیری قبل از ایجاد فاجعه خیلی کمتر می­باشد. در شرایط تحریم اقتصادی، اقشار مختلف جامعه توان هزینه­ ی درمان بیماری­های صعب­ العلاجی
   مانند انواع سرطان را ندارند و جدا از مردم، تحمیل هزینه­ ی بخش درمان بر دولت هم روز به روز افزایش می­یابد.
   
   سازمان غذا و دارو، اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی و  وزارت صنعت، معدن و کشاورزی باید با صنایع تولیدی کشور کاملاً هماهنگ باشند چون اگر مواد اولیه مصرفی، چه تولید داخل و چه وارداتی، کیفیت خوبی نداشته باشد، هیچ­ گاه نمی ­توان محصولی با کیفیت خوب تولید، عرضه و به مصرف رساند.

تجدید نظر در راه اندازی کارگاه‌های تولید محصولات سنتی

 کارفرمایان در خصوص راه ­اندازی کارگاه­های تولید محصولات سنتی، طی چند سال اخیر، طبق ضوابط داخلی سازمان غذا و دارو ، بر اساس دستورالعمل اجرایی واحدهای کوچک تولید و بسته­بندی (کارگاهی) با کد مدرک SP-Pr-1393-0010 صادر شده در فروردین­ماه 1386 مکلف شدند تا شناسه کارگاهی جهت محصولات تولیدی خویش دریافت کنند؛ از طرفی اخذ این شناسه، مستلزم استخدام یک فرد با مدرک حداقل کارشناسی در یکی از رشته­ های مطابق با چارت مصوب مسئولین فنی گردید. قبل از اجرایی شدن دستورالعمل مذکور، باید کارفرمایان کارگاه­های تولیدی، از جانب معاونت غذا و دارو توجیه کامل می­ شدند که این فرد کارشناس، در کنار تجربه­ ی چندین ساله­ ی آنان، می تواند مزایای زیادی در جهت بالا بردن بهره ­وری، کیفیت و سلامتی محصول داشته باشد ولی متأسفانه به دلیل آن­که این امر نادیده گرفته شد، بیشترین تقلبات و تخلفات در این واحدهای کارگاهی در حال حاضر صورت می­گیرد و با کمال تأسف بیشترین بی­ احترامی و عدم پرداخت حق و حقوق قانونی و بیمه در قبال مسئول فنی آن کارگاه­های با شناسه نطارتی صورت می­ گیرد.

راهکارهای پیشنهادی:  برای کارفرمایان کارگاه­ های شناسه نظارتی، کلاس­ های توجیهی جهت آگاه ­سازی از پروسه ­ی اخذ شناسه و معرفی مسئول فنی برگزار شود.

ضرورت تعامل اداره

استاندارد و سازمان غذا و دارو

در حال حاضر، همه­ ی آزمایش­های نهایی محصول، کنترل مواد اولیه، محصول حین تولید و ...، طبق استانداردهای ملی انجام می­ شود و حتی ضوابط سازمان غذا و دارو، در خصوص بعضی محصولات از روی استانداردهای بین ­المللی تدوین می­ شود؛ پس صدور دو پروانه با دو عنوان شغلی متفاوت برای یک نفر واحد از طرف دو نهاد دولتی که اهدافشان یکی و در راستای هم می­باشد، غیرمنطقی است و این روند، فقط دوباره­ کاری و اضافه نمودن وظایف بیش از حد، برای یک نفر واحد می­باشد.

راهکارهای پیشنهادی: اجرایی شدن کامل تفاهم­نامه­ های مابین اداره­ ی استاندارد و سازمان غذا و دارو یا لغو تفاهم­نامه­­­ ی مربوطه و معرفی دو نفر مجزا.

نظارت بر رشته های مربوط به صنایع غذایی آشامیدنی و آرایشی بهداشتی

 پذیرش بی­ رویه و بدون نظارت جدی و بدون تعادل لازم در عرضه و تقاضا در رشته­ های مربوط به صنایع غذایی، آشامیدنی و آرایشی­ بهداشتی بدون توجه به زیرساخت­ های شغلی مشکل ­آفرین است.

راهکارهای پیشنهادی: وزارت های بهداشت و علوم بصورت توأم و در تعامل با یکدیگر، باید طبق آخرین چارت مصوب مسئولین فنی کارخانه­ های تولیدکننده مواد و فرآورده ­های غذایی و آشامیدنی در شهریورماه 1397، نظارت جدی بر روی پذیرش رشته ­های دانشگاهی صنایع غذایی، مهندسی کشاورزی گرایش علوم و صنایع غذایی، بهداشت مواد غذایی، علوم تعذیه، دامپزشکی، شیمی، میکروبیولوژی، مهندسی شیمی گرایش صنایع غذایی، داروسازی و حشره ­شناسی/سم ­شناسی داشته باشند و تمامی دانشگاه ­های دولتی و آزاد و ... در هر استان، با ظرفیت­ بندی در حد مشخص، مجاز به پذیرش باشند. به ­این صورت آمار فارغ ­التحصیلان در رشته­ های مذکور، کنترل و به­ تبع آن، آمار بیکاری تعدیل و بازار کار به ثبات نسبی نزدیک می­ شود.