نقدی بر آنچه درباره کنترل قیمت گذاری دارو اظهار می شود:
دو ایراد جزئی و کلی
کاووس باسمنجی، زهرا دمان
تاریخ انتشار :
دوشنبه ۱۳ اسفند ۱۳۹۷ ساعت ۱۱:۰۷
کد مطلب : ۴۱۶۸
با نگاهی به سخنان رییس سازمان غذا و دارو می توان دو نقد جزیی و کلی بر این سخن وارد آورد.
نخست نقد جزیی که اظهارات ایشان قابل تعمیم برای تمامی داروها نبوده و نمونه های پرشماری از داروهای ساخت صنعت داخلی می توان نام برد که قیمت شان بیش از میانگین نرخ سالانه تورم افزایش یافته است.
ضمن آنکه نرم افزار آنلاین محاسبه گر تورم بانک مرکزی کشور نیز صحه بر این واقعیت می‌گذارد.(https://www.cbi.ir/InflationCalculator/InflationCalculator_fa.aspx)
اگر بخواهیم بفهمیم که در یک دوره زمانی قیمت یک کالا بیشتر یا کمتر از میانگین نرخ تورم سالانه افزایش یافته باید به همین نشانی اینترنتی برویم و مثلا بپرسیم: اگر قیمت کالای الف در سال 1389 بوده 700 ریال و در سال 1396 شده 2750 ریال، این رشد بیشتر از میانگین نرخ تورم سالانه بوده یا کمتر؟
بدین معنا که اگر قیمت کالای مورد نظر، همسان با میانگین نرخ تورم سالانه رشد می کرد باید از 700 ریال در سال 1390 به 2312 ریال در سال 1396 می رسید و قیمت 2750 ریالی در سال 1396، مفهومش این است که افزایش قیمت این کالا بیش از میانگین نرخ تورم سالانه بوده است.
در جدول زیر و با کمک همین نرم افزار، بهای ده قلم از اقلام دارویی بسیار پرفروش
| نام دارو | قیمت واقعی سال 1389 (ریال) | قیمت واقعی سال 1396 (ریال) | قیمت منطبق با میانگین سالانه تورم (ریال) | انحراف قیمت واقعی از قیمت منطبق با میانگین سالانه تورم |
| AMOXICILLIN 500MG TAB | 700 | 2750 | 2,312 | 19% |
| METFORMIN HCL 500MG TAB | 200 | 1000 | 660 | 51% |
| BUPRENORPHINE 2MG SL TAB | 650 | 6000 | 2,147 | 180% |
| OMEPRAZOLE 20MG CAP | 575 | 2500 | 1,899 | 32% |
| SODIUM CHLORIDE 0.9% 0.5L INF P-BOTTLE | 7700 | 35000 | 25,428 | 38% |
| VITAMIN B1 300MG TAB | 320 | 2650 | 1,057 | 151% |
| SERTRALINE HCL 50MG TAB | 400 | 4500 | 1,321 | 241% |
| RANITIDINE 150MG TAB | 180 | 900 | 594 | 51% |
| VALSARTAN 80MG TAB | 700 | 2900 | 2,312 | 25% |
| DICLOFENAC SODIUM SR 100MG TAB | 350 | 2000 | 1,156 | 73% |
ملاحظه می شود که رشد قیمت این داروها بین 19 تا 241 درصد بیش از میانگین نرخ سالانه دارو بوده و نمی شود نشان «کنترل شده ترین قیمت» را به این اقلام نسبت داد
***
اما در توضیح ایراد کلی اینکه بسیار شنیده ایم به ویژه از زبان رییس محترم سازمان غذا و دارو که رشد قیمت دارو در ایران منصفانه نیست، چون این رشد
واقعیت این است که قراری جز این هم نیست و در همه جای جهان، رشد شاخص بهای خرده فروشی دارو (یا همان تورم) کوچکتر از رشد شاخص کلی قیمتها است.
برای مثال نگاه کنید به لینک زیر:
https://www.ons.gov.uk/economy/inflationandpriceindices/datasets/consumerpriceindices
هر سال و ماهی را که انتخاب کنید، چنین نتیجه ای خواهید گرفت:
در کشور انگلستان و در ۱۴ اوت ۲۰۱۸، شاخص کل بهای خرده فروشی کالاها و خدمات نسبت به مدت مشابه در سال قبل ۲.۷ درصد ولی شاخص خرده فروشی فرآورده های دارویی ۲.۱ درصد (یعنی ۲۲ درصد کمتر از شاخص کل) رشد داشته است. ضمن آنکه این افزایش بهای کوچکتر از شاخص کل، متعلق به همه داروهاست. اگر داروهایی را که هنوز دوره امتیاز انحصاری شان منقضی نشده (و معمولاً در غیاب رقیب ژنریک قیمت شان در دوره های زمانی طولانی ثابت می ماند)، از فهرست اقلام دارویی کنار بگذاریم، خواهیم دید رشد سالانه قیمت داروهای ژنریک نه فقط از شاخص کل کوچکتر است، بلکه منفی است.
واقعیتی است تلخ که داروی ژنریک در همه جای جهان، جز ایران، در حال ارزان شدن است و هر رشدی در بهای این گروه از کالاها، جز رشد منفی، یارانه ای است که مصرف کننده ایرانی «در راستای حمایت از صنعت داخلی» از جیب می پردازد – از جنس همان یارانه ای که این همه سال به سازنده پراید در راستای همان چیزی که گفتیم پرداخته است
