برآورد 500 هزار مبتلا به زوال عقل در کشور در آینده‌ای نه چندان دور

محمدتقی جغتایی نیز از نبود آمار از مبتلایان دمانس می گوید و اظهار می دارد که با این وجود پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد در آینده حدود ۵۰۰ هزار نفر در معرض ابتلا به دمانس قرار دارند.

وی با بیان اینکه دمانس ممکن است در سنین میانسالی رخ دهد، یادآور شد: هر چه سن بالاتر می‌رود، احتمال ابتلای فرد به این بیماری بیشتر خواهد شد. شروع دمانس از سن ۶۰ سالگی است و ۶۰ تا ۷۰ سالگی مرحله دوم این بیماری است و از سن ۸۰ سالگی به بالا، شدت این بیماری افزایش می‌یابد.

جغتایی با تاکید بر اینکه در صورتی که دمانس تحت مداخله و درمان قرار نگیرد، ممکن است به آلزایمر تبدیل شود، توضیح داد: لزوماً آلزایمر با دمانس یکی نیست. دمانس به معنای فراموشی است؛اما آلزایمر بیماری است که یکی از علائم آن فراموشی است، ولی همراه با سایر علائم؛ ضمن آنکه علت بروز "دمانس" و "آلزایمر" نیز متفاوت خواهد بود.

مشاور عالی ستاد علوم شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری علت بروز آلزایمر را ناشی از رسوباتی در مغز دانست و خاطر نشان کرد: در دنیا برای درمان دمانس بیشتر بر روی پیشگیری آن متمرکز شدند؛ به این معنا افرادی که در معرض دمانس قرار دارند و یا ممکن است مبتلا به دمانس شوند، غربالگری می‌شوند.

وی ادامه داد: بر این اساس بر اساس برنامه ملی وزارت بهداشت که با همکاری سایر دستگاه‌ها در قالب سند دمانس پیگیری می‌شود، قرار است در نظام شبکه سلامت با استفاده از کارشناسان سلامت که در این شبکه حضور دارند افراد با استفاده از تست‌های بین‌المللی که خوشبختانه در کشور بومی‌سازی شده‌اند، غربالگری شوند.

جغتایی اضافه کرد: افرادی که بر اساس این تست‌ها در معرض دمانس تشخیص داده شوند، به کلینیک‌ها ارجاع داده می‌شوند و در این کلینیک‌ها توسط پزشکان متخصص و تست‌های پیشرفته‌تر، مورد آزمون قرار می‌گیرند و در صورت تأیید، به مراکز درمان ارجاع داده می‌شوند تا تحت مداخلات درمانی قرار گیرند.

وی با بیان اینکه این مداخلات شامل درمان‌های دارویی و غیر دارویی است، ادامه داد: عمدتاً مداخلات غیر دارویی است که توسط روانشناسان، کار درمان‌ها و گفتار درمان‌ها ارائه می‌شود تا از پیشرفت بیماری جلوگیری به عمل آید.

به گفته عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، اگر این برنامه در کشور اجرایی شود، امیدواریم بتوانیم شیوع بیماری دمانس را کنترل کنیم.

جغتایی با تاکید بر اینکه مساله دمانس در ایران بسیار حساس‌تر است، خاطر نشان کرد: به دلیل اینکه جمعیت ایران روز به روز به سمت سالمندی پیش می‌رود، مساله گسترش بیماری دمانس در کشور مطرح است. دلیل افزایش سالمندی افزایش امید به زندگی و افزایش جمعیت است.

به گفته وی از اول انقلاب تاکنون امید به زندگی ۲۰ سال و از ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته حدود ۱۰ سال امید به زندگی افزایش یافته است. این امر نشان می‌دهد نظام سلامت کارایی لازم را داشته است، ولی عوارضی دارد که از جمله آن بروز دمانس در سنین میانسالی است.

مشاور عالی ستاد علوم شناختی با بیان اینکه آلزایمر دارای چندین مدل است، گفت: یکی از انواع آن جنبه ژنتیکی دارد و ممکن است در سنین میانسالی بروز پیدا کند. تاکنون ژن عامل بروز آلزایمر مشخص نشده است، ولی مطالعات نشان می‌دهد برخی افراد نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض آلزایمر قرار دارند.

زوال عقل یا دمانس عارضه‌ای بیش از فراموشی معمولی یا ناتوانی در به یادآوردن چیزها است. این عارضه بر شخصیت، مهارت‌های ارتباطی و حتی خلق و خوی افراد تأثیر می‌گذارد.

برخی از علائم شایع زوال عقل شامل مواردی چون از دست دادن حافظه میان‌مدت یا اخیر، نه صرفاً فراموش‌کاری، مشکل در به یاد آوردن چگونگی انجام دادن وظایف روزمره، فراموش‌کردن کلمات یا دستور زبان درست، ناتوانی در سنجش شرایط، مثلاً فراموش کردن پوشیدن کت در آب و هوای سرد، گم‌گشتگی یا به یاد نیاوردن چگونگی رسیدن به خانه، اشکال در درک مفاهیم انتزاعی مانند ریاضیات و نوسان خلق، تغییرات شدید در شخصیت، یا از دست دادن ناگهانی علاقه به فعالیت‌ها می‌شود.