با سهم یک درصد از جمعیت جهان تنها 0/4 درصد از مارکت دارویی را در اختیار داریم

سالم خبر: کشور ما برخلاف برخی اظهار نظرهای غیرکارشناسی نه تنها جزو بزرگترین مصرف کنندگان دارو در جهان نیست که با مصرف سرانه به میزان 53 تا 57 دلار در سال در زمره کشورهایی قرار گرفته است که در مقایسه با کشورهایی همچون ترکیه با حدود 150 دلار سرانه ی مصرف دارو در جایگاه بسیار پایین تری قرار گرفته است.

به گزارش سالم خبر رسول دیناروند، داروساز و استاد فارماسیوتیکس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران در دومین کنگره داروسازی نوین با بیان این مطلب افزود: برخلاف آنچه از سوی مسوولان و برخی رسانه ها تاکنون مطرح شده است سرانه ی مصرف کشور ما بسیار پایین است. حتی عراق سرانه ی مصرف دارویی بالاتری نسبت به ما دارد.

وی با مقایسه مصرف سرانه ی کشورهای مختلف عنوان کرد: مصرف سرانه ی داروی کشورهای حاشیه ی خلیج فارس 250 دلار ،امریکا 1100 دلار، ژاپن 700 دلار، اروپا 500 دلا رو میانگین سرانه ی مصرف دارو در جهان 150 دلار است.

دیناروند همچنین با اشاره به سهم مارکتینگ دارویی ایران در جهان تصریح کرد که درواقع ما با سهم یک درصد از جمعیت جهان تنها 0/4 درصد مارکت دارویی  را در اختیار داریم.

رییس سابق سازمان غذا و دارو با مثبت خواندن عملکرد سازمان غذا و داروی کشور اظهار داشت: این عملکرد مثبت در حالیست که به رغم فضای اقتصادی و سیاسی مناسب تر می توانستیم بسیار بهتر عمل کنیم اگرچه با تکیه برآمار و ارقام مستدل می توان گفت ما به رغم همه ی مشکلات از نظر رگولاتوری در جایگاه خوبی قرار گرفته ایم.

این استاد دانشگاه با اشاره به نحوه ی نظارت و رگولاتوری در حوزه ی غذا ودارو عنوان کرد: برداشتی که از نظارت و رگولاتوری در حوزه غذا و دارو در جهان و ایران وجود دارد یکی نیست. بدین معنا که انتظاراتی که در ایران ازنظارت و رگولاتوری می رود کمتر است ضمن آنکه بیشتر مربوط به تامین و تدارک داروست.

وی افزود: شاید به دلیل شرایط ویژه ای که ما با مشکلات تامین دارو به دلیل تحریم ها روبه رو بوده ایم چنین انتظاراتی در داخل کشورتوسط مسوولان و دستگاههای نظارتی ایجاد شده است.

جایگاه مطلوب نظام رگولاتوری سازمان غذا و داروی کشور

دیناروند با بیان اینکه در جهان انتظاراتی که ازدستگاههای رگولاتوری وجود دارد صرفا مربوط به تامین دارو نیست ، گفت: در بحث‌های نظارتی  کیفیت و دسترسی مردم و داروهای موثر و با کیفیت و تحمل پذیری قیمت دارو بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد و با توجه به نگاه بین المللی؛ از جمله سازمان بهداشت جهانی، جایگاه نظام رگولاتوری سازمان غذا و داروی ما ازجایگاه مطلوبی برخورداراست.

وی تاکید کرد: این جایگاه را من با توجه به ارزیابی هایی که عمدتا توسط ناظران بین المللی از دستگاه رگولاتوری ما انجام شده و هم با توجه به اطلاعات به دست آمده  و جلساتی که در آنها حضور داشتم عرض می کنم.

دیناروند همچنین افزود: به طور مثال پس از یک دوره تلاش ده ساله عضو نهاد بازرسی دارو pics شدیم که در حال حاضر در جایگاه پنجاهم کشورهای عضو این نهاد ایستاده ایم.  ما در بین کشورهایی که رگولیتد مارکتی هم تراز با کشورهایی همچون ترکیه داریم زودتر از کشورهای دیگر مانند ترکیه به عضویت این نهاد درآمدیم اگرچه عضویت در pics کار آسانی نیست.

وی با بیان اینکه تکنیک بیولوژیک کشور ما توسط سازمان بهداشت جهانی تایید شده است عنوان کرد: این اتفاق چند سال است که روی داده یعنی ما به عنوان دستگاه رگولاتور اصطلاح فنی توانمندیم که فرآورده های بیولوژیک را نظارت کنیم و کنترل کیفیت کنیم بنابراین از نگاه بین المللی اگر چه بینظیر نیستیم و مشکلات فراوانی در حوزه ی جذب نیروی انسانی کمبود منابع، تحریم ها و غیره مواجهیم با این حال جایگاه قابل قبولی در عرصه ی بین المللی داریم.

دیناروند همچنین افزود: عضویت ما در pics  موجب می شود بتوانیم به کشورهایی که رگولیشن آنها از ایران سخت تر است دارو صادر کنیم.حتی در شرایط فوریتی می توانیم دارویی را که درکشور خودمان رجیستر شده و در کشور مقصد رجیستر نشده صادر کنیم .همان گونه که این اتفاق در کشور ما برای برخی کشورها اتقاق می افتد. یعنی اجازه داریم از برخی کشورها داروهای فوریتی و ضروری که در کشورمان رجیستر نشده اند وارد کنیم.

وی در مورد تفاوت ارزیابی ها نسبت به عملکرد سازمان غذا و دارو اظهار داشت: ارزیابی داخلی ازعملکرد سازمان غذا و دارو متفاوت است. مسوولان از سازمان غذا و دارو انتظار دارند ارز بری دارو را کاهش دهند و سهم تولید داخل را افزایش و کمبودهای دارویی را تحت کنترل داشته باشد.این وظایف صرفا وابسته به سازمان غذا و دارو نیست و ریشه در بسترهای کلان تر دارد و به زیر ساخت های سیاسی و اقتصادی فراتر از سازمان غذا ودارو وابسته است.

سرانه مصرف داروی ما حدود

56 دلار است

دیناروند با تاکید براینکه سیاست های اقتصادی و سیاست های مرتبط با حمایت از تولید کنترل واردات وقدرت خرید مردم صرفا در وزرات بهداشت یا سازمان غذا و دارو تعیین نمی شود تصریح کرد: اگرهمین شاخص ها را در نظر بگیریم باز ما در جایگاه خوبی قرار داریم .تا سال 1397 بازار دارویی ما حدود 19 هزار میلیارد تومان معادل حدود چهار و نیم میلیارد دلار است. سرانه مصرف داروی ما حدود 56 دلار است سهم ریالی صنعت ما از این بازار حدود 70 درصد است و از نظر عددی حدود 96 تا 97 درصد داروها را تامین می کنند.

وی عنوان کرد: هرچند این سهم در حال افزایش است البته تا اوایل دهه 90 سهم عددی  در حال نزول بود اما از سال 93 این سهم افزایش پیدا کرد.حتی از سال 93 سهم ریالی صنعت نیز در حال بهبود است و تارگت برنامه ششم توسعه 75 درصد است که در مقایسه با کشورهای شبیه به ما همچون مصر و ترکیه از حیث همین شاخص ها وضع مان بهتر است.

دیناروند همچنین در مورد آخرین آمار واردات دارو به کشور گفت: سقف واردات دارویی در 5 سال گذشته حدود 2/1 میلیارد دلار بوده است منهای سال 92 که برای پاسخ به بحران های دارویی سقف واردات دارو از 3/1 میلیارد دلار گذشت اما در سال 93 یک میلیارد دلار، سال 94 یک میلیارد و 60 میلیون دلار و در سال 95 یک میلیارد و 150 میلیون دلار در سال 96 یک میلیارد و 200 میلیون دلار بوده است و به استناد سخنان دکتر عبده زاده آمار سال 97 ازاین میزان فراتر نخواهد رفت . پس دسترسی مردم به دارو به دلیل تولیدات داخلی با مشکل خاصی مواجه نیست و وابسته به تولید داخلی است.