در بیست و دومین نشست کمیسیون اقتصاد سلامت :
نوک تیز پیکان انتقادها به سمت هیات امنای‌ارزی
قرار نبود هیات امنای ارزی تاکنون پابرجا باقی بماند
تاریخ انتشار :
چهارشنبه ۵ دی ۱۳۹۷ ساعت ۱۴:۳۸
کد مطلب : ۳۴۳۵
بخشی از ترکش‌های انتقادی حاضران این جلسه بیشتر متوجه هیات امنای صرفه جویی ارزی بود که عملکرد این هیات با فراخوان مناقصه‌ی خرید واکسن این روزها بحث برانگیز شده بود تا آنجا که بحث غالب در این نشست برحول محور اصلاح عملکرد این هیات و ایجاد فرصت‌های برابر و دوری از ایجاد انحصار چرخ می خورد.
تا آنجا که برخی حضار عنوان کردند که عملکرد هیات امنای صرفه جویی ارزی با شرح وظایفی که در سال‌های نخست پس از انقلاب برای آن تدوین شده بود مغایرت داشته و تا آنجا پیش رفته است که این نهاد در حال حاضر همانند رقیبی برای بخش خصوصی قدعلم کرده است.
به گزارش سالم خبر از سایت اتاق بازرگانی تهران در ابتدای این نشست، محمود نجفی‌عرب، رییس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران با اشاره به دلایل شکل‌گیری هیات امنای صرفه‌جویی ارزی در سال‌های پس از انقلاب، گفت: در ابتدای پیروزی انقلاب، حوزه درمان دچار مشکلات جدی بود و این مشکلات سبب شده بود که دولت برخی از بیماران را برای معالجه به خارج از کشور اعزام کند. در چنین شرایطی بود که دکتر عباس شیبانی پیشقدم شد و قانون هیات امنای ارزی را به تصویب رساند. تا این هیات ضمن بررسی ضرورت اعزام بیماران، ارز حاصل از صرفه‌جویی را صرف تجهیز بیمارستان‌ها کند. حتی گروهی از پزشکان نیز برای گذراندن دوره‌های تخصصی به خارج از کشور اعزام شدند.
وی با بیان اینکه قرار نبود هیات امنای ارزی تاکنون پابرجا باقی بماند، افزود: استراتژی کنونی دولت، واگذاری امور به بخش خصوصی است. اما مشی هیات امنای ارزی و عملکرد آن با استراتژی کلان
نجفی‌عرب با اشاره به سهم بزرگ وزارت بهداشت در حوزه درمان، عنوان کرد که این وزارتخانه به مثابه یک تراست عمل می‌کند. او همچنین این تعبیر را به کار برد که «دولت و بخش خصوصی در یک کشتی نشسته‌اند و همه باید در راستای اهداف ملی گام بردارند.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اختصاص500 میلیون یورو به صورت استقراض سه ساله به حوزه بهداشت و درمان اشاره کرد و گفت: قرار است این اعتبار به تولید دارو، تولید تجهیزات پزشکی و خدمات پزشکی اختصاص پیدا کند. برای تعیین سازوکار تخصیص این بودجه، کارگروهی در سازمان برنامه و بودجه تشکیل شد. در این کارگروه این پیشنهاد مطرح شد که این 500 میلیون یورو به ریال تبدیل شده و در اختیار سازمان بیمه سلامت قرار گیرد. بیمه سلامت نیز 400 میلیارد تومان به داروخانه‌ها، 1750 میلیارد تومان به بیمارستان‌ها و 1000 میلیارد تومان نیز به بخش تجهیزات پرداخت کند.
این عضو کمیسیون اقتصاد سلامت، ادامه داد: دیدگاه ما این است که این اعتبار با روشی که سازمان برنامه در پیش گرفته به مصارف مدنظر نمی‌رسد. برای مثال، بیمارستان‌ها با مشکلات عدیده مالی مواجه هستند و چه تضمینی وجود دارد که رقم تخصیص‌یافته را به شرکت‌های دارویی که به آنها بدهکارند، بپردازند. در حالی که پیشنهاد ما این بود که این بودجه در اختیار بانک مرکزی قرار گیرد و به صورت ریفاینانس یک ساله به بخش بهداشت و درمان تخصیص پیدا کند.
پس از ارائه این توضیحات، حمیدرضا راسخ، کارشناس این کمیسیون، قانون و شرح وظایف هیات امنای ارزی و نیز فراخوانی که این هیات اخیرا تحت عنوان «تامین توزیع دارو و تجهیزات پزشکی به صورت آنلاین»
فرصت‌ها برابر شود
در ادامه این نشست، ابوالفتح صانعی، نایب‌رئیس اتحادیه بازرگانان تجهیزات پزشکی با اشاره به اینکه وزارت بهداشت کالاهای وارداتی در حوزه بهداشت و درمان را به دو گروه برای تخصیص ارز تفکیک کرده است توضیح داد: کالاهایی که در گروه یک قرار می‌گیرند، ارز دولتی و برای کالاهایی که در گروه دو قرار می‌گیرند باید از سامانه نیما ارز تامین شود. حال آنکه مبنا قرار دادن نرخ‌های متفاوت برای واردات کالا مساله‌ساز شده است. این مساله زمانی بغرنج می‌شود که این وزارتخانه برای برخی شرکت‌های قرار گرفته در گروه دو اسثنائاتی قائل می‌شود.
صانعی افزود: در خواست ما این است که وزارت بهداشت، فرصتی برابر برای واردات با منشا ارز یکسان ایجاد کند تا شرکت‌ها امکان برنامه‌ریزی و رقابت داشته باشند.
این راهش نیست
ناصر ریاحی، نایب‌رییس این کمیسیون نیز با اشاره به اینکه 300 میلیون یورو در خارج از کشور برای واردات داروی حیاتی در شرایط تحریم اختصاص داده شده بود، گفت: ظاهرا به تشخیص هیات امنای ارزی این رقم به واردات تجهیزات اختصاص پیدا کرده است. شاید واردات تجهیزاتی نظیر شتاب‌دهنده‌ها یا دستگاه ام‌آرآی برای کشور لازم باشد اما در شرایط بحرانی، واردات داروهای ضروری باید در اولویت قرار گیرد.
وی با اشاره به موانع و بوروکراسی که در برابر شرکت‌های واردکننده دارو ایجاد شده است، گفت: ما بارها به وزارت بهداشت اعلام کرده‌ایم که اصراری به واردات دارو نداریم و خودشان نسبت به این امر اقدام کنند. اگر اکنون نیز همچنان در این زمینه فعالیت می‌کنیم برای آن است که بیماران بدون دارو نمانند. اما اگر وزارت بهداشت یا تشکیلاتی چون هیات امنای ارزی به
حلقه‌ی تنگ فعالیت فعالان اقتصادی
در ادامه این جلسه، مریم خزاعی، معاون بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران با اشاره به اینکه هیات امنای ارزی به تدریج حیطه فعالیت فعالان اقتصادی را تنگ کرده است، گفت: این نهاد که قدرت را به دست گرفته، هم نظارت‌کننده است و هم رقابت را خدشه‌دار کرده است. در شرایط تحریم نیز این نوع نهادها قدرتمند تر از گذشته ظاهر می‌شوند. در حالی که درخواست فعالان اقتصادی این است که برای مثال اگر قرار است، ارزی تخصیص داده شود، تحت شرایطی شفاف انجام گیرد، فرآیند‌ها نیز روشن باشد و تبعیضی لحاظ نشود.
موجودیت این هیات مورد مناقشه است
مرتضی آذرنوش یکی از فعالان صنعت دارو نیز خطاب به حاضران این نشست گفت: اگر تشکیلات هیات امنای ارزی را پذیرفته‌اید، بنابراین باید تلاش کنیم سازوکارهای این هیات در بخش‌های مختلف، نظیر تخصیص ارز اصلاحاتی صورت گیرد. اما از سخنان مطرح شده در این نشست، چنین استنباط می‌شود که فعالان صنعت دارو با موجودیت این نهاد مساله دارند. در این صورت باید از مسیر قانون، خواسته خود را دنبال کنند. برای مثال می‌توان گزارشی از عملکرد این نهاد تهیه کرده و به کمیسیون بهداشت مجلس ارائه کرد. یا اینکه شکایتی تسلیم دیوان عدالت اداری شود.
مداخله با چاشنی با عدالت و شفافیت
اشکان احسانی، مدیرعامل سابق شرکت تامین آوا سلامت زیرمجموعه هیات امنای ارزی بر این عقیده بود که هیات امنای ارزی می‌تواند یک فرصت تلقی شود. او در ادامه از ضرورت ایجاد شفافیت و شرایط برابر سخن گفت و افزود: باید به سمت برقراری تعامل حرکت کنیم و نکته حائز اهمیت این است که بخش خصوصی در شرایط برابر و شفاف به فعالیت بپردازد.
احسانی ادامه داد: اکنون وزارت بهداشت و دولت برای تامین دارو هزینه
دولت نیاز کاذب تجهیزات پزشکی را باور کرده است
مریم قاسمی، دبیر انجمن تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی نیز در این نشست گفت: مساله این است که در حوزه تجهیزات پزشکی نیاز کاذب ایجاد شده و دولت نیز این مساله را باور کرده است. در حالی که کاذب بودن این نیاز از طریق مقایسه آن با میزان واردات سال‌های گذشته قابل اثبات است. کمبودی که اخیرا ایجاد شده به دلیل آن است که شرکت‌ها مطالبات و معوقات چندساله دارند و دولت به جای اصلاح سیستم پرداخت، خریدهایش را از طرق دیگر به انجام رساند که این اقدام هم به تولیدکنندگان و هم به واردکنندگان آسیب وارد کرده است. این در حالی است که تولیدکنندگان از تبعیض‌ها و بخشنامه‌های پی در پی نیز لطمه خورده‌اند.
سیدحسین لسان از اتحادیه بازرگانان تجهیزات پزشکی با انتقاد از عدم یکپارچگی در وزارت بهداشت، گفت: تاکنون گزارش دقیقی از کارنامه و عملکرد هیات امنای ارزی مشاهده نشده است. حال آنکه عملکرد این نهاد روی روند بازار بسیار اثرگذار بوده است.
وی سپس با اشاره به چند پروژه هیات امنای ارزی برای تامین دارو و تجهیزات که اغلب آنها با شکست مواجه شده است، گفت: در چند سال گذشته هیات امنای ارزی، استفاده از کالای تولید داخل را در دستورکار قرار داده است و این استراتژی سبب شد که شرکت‌های شبه‌تولیدی ایجاد شوند. در واقع، تصمیمات این نهاد، سمت و سوی حوزه بهداشت و درمان را تعیین می‌کند که بازگشت از آنها آسان نیست. هیات امنای ارزی می‌تواند به تعادل بازار کمک کند اما این تعادل گاه به انحصار منجر شده است.
راه اندازی بازار
در ادامه این نشست، مهدی یوسفی، عضو هیات امنای ارزی با اشاره به اینکه این هیات تنها در 5 درصد از کل واردات حوزه بهداشت و درمان نقش دارد، اضافه کرد: هیات امنای ارزی با بخش خصوصی تعارض منافع ندارد
وی سپس پیشنهاد برگزاری چنین جلسات مشترکی را در هر سه ماه یک بار مطرح کرد و گفت: در این جلسات می‌توانیم در مورد ساماندهی این سهم 5 درصدی با یکدیگر به توافق برسیم. ضمن اینکه هیات امنا وارد مسایلی که مصوبه ای برای آن اخذ نشده، نمی‌شود.
یوسفی ادامه داد: ما در پی آن هستیم که هیات امنا را از حالت فعلی خارج کنیم. به همین سبب قرار است تا سه ماه آینده بازار بورس کالاهای حوزه بهداشت و درمان راه‌اندازی شود تا همه تولیدکنندگان، واردکنندگان و به طور کلی تامین‌کنندگان بتوانند به صورت شفاف در این بازار حضور پیدا کرده و محصولات خود را عرضه کنند. دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز باید نیازهای خود را از طریق این سایت تامین کنند. هیات امنای ارزی خود در پی این است که فرآیندهای موجود و اشکالات احتمالی آن را اصلاح کند. در نتیجه ضروری است که همه با یکدیگر هماهنگ باشیم تا مسایل کشور را حل کنیم.
سیدرضا صالح از دیگر فعالان حوزه بهداشت و درمان با بیان اینکه نباید در چالش میان نهادها، بیماران فراموش شوند، ادامه داد: باید امکانات موجود را در جهت حل مسایل مردم مورد استفاده قرار دهیم. با وجود تحریم‌ها شایسته این است که از فرصت‌سوزی پرهیز کرده و تلاش کنیم اقلام مورد نیاز وارداتی را هر چه زودتر وارد کشور کنیم.
در نهایت پس از ادامه بحث‌ها مقرر شد، موضوعات مطرح شده در این نشست، در جلسه دیگری با حضور مقاماتی از هیات امنای ارزی مورد بررسی بیشتری قرارگیرد و در مورد سازوکارهای هماهنگی میان بخش خصوصی و تشکیلات هیات امنا بحث و تبادل نظر صورت گیرد.
