انسولین‌های قلمی کالای لوکس نیست، حق مردم است

اختراعی در این میزگرد، انسولین قلمی را به‌عنوان یک کالای لوکس وارداتی معرفی کرد و گفت: «من در مصاحبه‌های قبلی هم وقتی راجع به برخی از داروها صحبت کردم، اشاره داشتم که انسولین قلمی را خیلی زود به کشور آوردند؛ درحالی‌که بسیاری از کشورها هنوز از آن استفاده نمی‌کردند. ما نباید انسولین را به شکل قلمی وارد می‌کردیم، زیرا هزینه‌های سنگینی بر نظام سلامت تحمیل شد. این دارو را می‌توان یک کالای لاکچری دانست که ورودش منافع اقتصادی بزرگی برای شرکت‌های دارویی داشت.»

وی افزود: «در گروه‌های دارویی سروصدای زیادی درباره این موضوع به پا شد، زیرا واردات انسولین قلمی و تبلیغات گسترده برای مصرف آن، منافع مالی کلانی برای برخی شرکت‌ها به همراه داشت. این در حالی است که مردم تحت تأثیر تبلیغات مجبور به پرداخت هزینه‌های بیشتری شدند. پزشکان دارو را تجویز می‌کنند و مردم چاره‌ای جز پرداخت هزینه ندارند. شرکت‌های دارویی نیز از این فرصت استفاده کرده و با ویزیت پزشکان، تبلیغات، و ارائه امتیازات ویژه، داروهای خود را به بازار تحمیل می‌کنند.»

این اظهارنظر با واکنش‌های گسترده‌ای در فضای مجازی همراه شد. در همین راستا، علیرضا استقامتی، استاد بخش غدد دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس هیئت مدیره انجمن اطلاع‌رسانی دیابت، در گفت‌وگویی کوتاه، این نظرات را نقد کرده و تأکید کرد: انسولین‌های قلمی کالای لوکس نیستند؛ دسترسی به این نوع دارو و درمان حق مردم و بیماران کشور است و نمی توان این حق را از آنان سلب کرد.

علیرضا استقامتی، استاد بخش غدد دانشگاه علوم پزشکی و رئیس هیئت مدیره انجمن اطلاع‌رسانی دیابت با بیان این مطلب افزود: هر شخص در هر جایگاهی که قرار دارد نباید در ارتباط با حق مردم نظر دهد. ما وظیفه داریم به عنوان یک متخصص برآن چیزی که به نفع مردم و بیماران است تاکید کنیم.

وی همچنین افزود: تجویز انسولین چه به صورت ویال و قلم از سوی پزشکان متخصص برای بیماران مبتلا به دیابت یک سوی ماجراست اما از سوی دیگر بیمارانی هستند که حیات‌شان به مصرف انسولین بسته است و باید این انسولین را چندین نوبت در روز مصرف کنند.

استقامتی ادامه داد: در این بحث بسیار ساده جای هیچ مناقشه‌ای نیست به این دلیل که بیمارانی که باید انسولین مادام العمر مصرف کنند در طیف سنی بسیار گسترده‌ای قرار دارند از سن پایین یعنی کودکان، نوجوانان تا سالمندان که باید از آنان سوال کرد که آیا قلم انسولین از دیدگاه شما که باید مادام‌العمر مصرف کنید یک کالای لوکس محسوب می شود؟

استاد بخش غدد دانشگاه علوم پزشکی تصریح کرد: باید از بیماران سوال شود؛ از دیدگاه یک کودک سه ساله‌ یا یک نوجوان 12-13 ساله‌ای که در سن بلوغ باید روزانه سه تا پنج بار تزریق کند آیا انسولین‌های قلمی یک کالای لوکس محسوب می‌شود؟ اگر این بیماران پاسخ گفتند که بله انسولین‌های قلمی کالایی لوکس محسوب می شوند یا اینکه در حمل و نقل این دارو به مدرسه، دانشگاه یا ورزشگاه یا هر ترددی در خارج از خانه هیچ مشکلی ایجاد نمی شود بنده به عنوان یک متخصص هیچ حرفی برای گفتن ندارم. اما به طور قطع کسانی که با بیماران دیابتی زندگی می کنند به ویژه خانواده آنان که مرتبا از صبح، ظهر تا شب با آنان و مشکلاتشان سروکار دارند اینگونه فکر نمی کنند که قلم انسولین یک کالای لوکس محسوب می شود. این نوع دارو برای درمان بیماران مبتلا به دیابت نیاز امروز بشریت است و مردم حق دارند که از درمان های راحت‌تر استفاده کنند به خصوص در ارتباط با بیماری‌های مزمنی که مادام العمر فرد باید با آن زندگی و درمان کند.

وی همچنین با تاکید بر اینکه دسترسی به این نوع دارو و درمان حق مردم است و نمی توان این حق را از آنان سلب کرد، تاکید کرد: اگر کشور به هر دلیلی دچار مشکلات و محدودیت مالی است، نباید این محدودیت مالی را در امر بهداشت و درمان و ایجاد محدودیت در دسترسی مردم به دارو و درمان اعمال کرد؛ به ویژه مردمی که درمان تزریقی انجام می دهند. درمان خوراکی  باز راحت تر است، اما بیمارانی مانند مبتلایان به دیابت که درمان های تزریقی مادام العمر انجام می دهند، مسأله تنها سهولت نیست بلکه دقت هم هست، سهولت در حمل و نقل و مصرف یا بار روانی آن نیز مطرح است.

استقامتی افزود: کسانی که این فرمایشات گوهربار را مبنی بر لوکس بودن انسولین‌های قلمی می‌فرمایند، آیا از بار روانی و از دیسترس ناشی از بیماری اطلاع دارند؟! از افسردگی یا اضطراب ناشی از بیماری اطلاع دارند؟! آیا واقعا با بیماران از نزدیک زندگی کرده‌اند؟! آیا واقعاً از بیماران نظرسنجی کرده‌اند بعد این فرمایشات می‌فرمایند؟! حتی اگر این سخنان دلسوزانه هم باشد دقیق نیست، به دلیل اینکه ما فقط یک وجه قضیه را دیده‌ایم. وی همچنین اظهار داشت: پیچیدگی‌های درمان دیابت بسیار زیاد است، اما آنچه باید مورد توجه قرار گیرد این است که بیمار مبتلا به دیابتی که انسولین تزریق می‌کند یک آدم معمولی نیست؛ از کودکان گرفته تا سالمندان که دید مناسبی ندارند و قدرت موتور و حرکت آنان ضعیف است شرایط بسیار متفاوت است.

استقامتی ادامه داد: من متأسفم که هرگاه ما دچار محدودیت‌های مالی می‌شویم می‌خواهیم بار این محدودیت‌ها را بر دوش بخش بهداشت و درمان بگذاریم. تأمین سلامت مردم تکلیف دولت هاست که باید به خوبی انجام دهند. این وظیفه‌ی دولت‌ است نه اینکه بخواهیم منتی برسر مردم بگذاریم.

وی گفت: برای راستی آزمایی اینکه آیا انسولین‌های قلمی جزو کالای لوکس محسوب می‌شود، باید در گام نخست از مردم و از جامعه بیماران دیابتی سوال کرد که آیا شما که با گوشت و پوست و استخوان با این بیماری درگیر و درمان آن را انجام می دهید با این سخن که انسولین‌های قلمی جزو کالاهای لوکس محسوب می‌شود موافقید یا خیر؟

وی در پاسخ به این سوال که در دسترسی به دارو و درمان‌های جدید دیابت در کدام نقطه جهان ایستاده‌ایم، عنوان کرد: خوشبختانه ما بسیاری از درمان های جدید درمان دیابت را در کشور داریم. تمامی داروهای جدید خوراکی دیابت در دسترس بیماران در کشور است و داروهای تزریقی‌ نیز اهم آنها را در کشور داریم. حال یک تا دو داروی جدیدتر نیز به بازارهای جهانی آمده است که قرار است در داخل کشور تولید شود که روند تولید آن یه مقدار زمان بر است.

استقامتی تاکید کرد: خوشبختانه از نظر درمان دیابت از دنیا عقب‌ماندگی آنچنانی نداریم و اکثر قریب به اتفاق آنها را در کشور داریم.