واردات دارو، چرا؟

سالم خبر: دکتر علی منتصری، پیشکسوت داروسازی و مدرس دانشگاه در یادداشتی برای سالم خبر در مورد عرصه تولید ملی دارو و واردات آن اظهار داشته است که این دو حوزه مکمل یکدیگرند چنانچه جهت تامین درمان مردم در کنار تولیدملی، نیاز مبرمی به واردات دارو داریم. داروهایی که غالباً بسیار حیاتی بوده و ورود آنها برای درمان بیماران الزامی است.

وی همچنین در این یادداشت، افزوده است که انجام این ماموریت توسط واردکننده نه تنها مشکل ساز نیست بلکه واردکنندگان با تسهیل روند واردات به موقع، در درمان بیماران نقش به سزایی دارند. اما مشکل اساسی واردات استفاده از رانت قدرت و رقابت ناسالم در واردات است که به اشکال مختلف اتفاق می افتد.

متن کامل یادداشت دکتر علی منتصری به شرح زیر است:

در بحث خودکفایی دارو همیشه مسئولان و دلسوزان کشور به دنبال دسترسی به تولید ملی حداکثری هستند و دوست دارند که حامی تولید کنندگان باشند. البته حمایت واقعی و نه شعاری از تولید ملی، به خصوص در صنعت داروسازی حتما به نفع مردم و سلامت جامعه است اما،
معمولاً دسترسی به ۱۰۰ درصد تولید ملی به دلایل ذیل عملی نیست:

1. خیلی از داروهای کم مصرف، در درمان تاثیر فوق العاده ای دارند؛ ولی نیاز کمی که به این داروها وجود دارد هرگز تولید آنها را مقرون به صرفه اقتصادی نمی کند. بنابراین این گونه داروها را تنها چند شرکت در دنیا تولید و به همه کشورها صادر می کنند.

2. گروهی از داروها از دانش فنی پیچیده و بالایی برخوردار هستند و این گروه داروها باید در لیست دسترسی به دانش فنی و تولید باشند. گاهی سال‌ها طول می‌کشد که چنین دانشی در کشور ایجاد و آن دارو تولید شود. بنابراین تا زمان رسیدن به آن نقطه، اینگونه داروها باید در لیست واردات قرار بگیرند.

3. لیست دارویی ایران یک لیست زنده است، همواره داروهای جدیدی که غالبا تحت پتنت هم هستند برای درمان بیماران در دنیا استفاده می شوند که فشار جامعه پزشکی، مسئولین را مجاب به اعطای مجوز برای واردات این داروها می کند.

4. گروه دیگری از داروها، تحت نام و آوازه اولین تولید کننده خود قرار دارند و برند نامیده می‌شوند. این گونه داروها که اغلب مورد مصرف اقشار با درآمد بالا هم هستند، اگر از مبادی رسمی کشور و با نظارت وارد نشوند، احتمالاً به شکل های مختلف قاچاق خواهند شد.

5. تعدادی از داروها هم تحت پتنت هستند و امکان دسترسی به مواد اولیه جهت ساخت داروی مذکور مقدور نیست و لذا واردات آنها الزامی است

بنابراین ملاحظه می شود که جهت تامین درمان مردم در کنار تولیدملی، نیاز مبرمی به واردات دارو داریم. داروهایی که غالباً بسیار حیاتی بوده و ورود آنها برای درمان بیماران الزامی است. انجام این ماموریت توسط واردکننده نه تنها مشکل ساز نیست بلکه واردکنندگان با تسهیل روند واردات به موقع، در درمان بیماران نقش به سزایی دارند. اما مشکل اساسی واردات استفاده از رانت قدرت و رقابت ناسالم در واردات است که به اشکال مختلف اتفاق می افتد:

1. شرکت های خارجی ای که انحصار تولید یک داروی بسیار حیاتی را دارند می‌توانند قیمت بالایی را برای فروش پیشنهاد کنند و یا ممکن است واردکننده برای کسب منافع حداکثری در این امر دخالت کند. بنابراین مسئولان بایستی با داشتن قیمت های بین المللی جلوی این گونه سوء استفاده‌ها را بگیرند.

2. حتماً ورود دارو از منبع برند اصلی گران تر است. بنابراین اقدام به واردات این گونه داروها از شرکت های ژنریک ساز، قیمت نهایی را کاهش خواهد داد. به همین علت منبع سازنده دارو باید به دقت توسط مسئولان وزارت بهداشت شناسایی و از ورود داروی با کیفیت نازل جلوگیری شود.

3. اصولاً تولید کار مشکلی است. در کشور ما ایران، حاشیه سود بسیار پایین و رقابت های ناسالم بر مشکلات این امر افزوده است. به همین علت به طور مرتب شرکت های وارداتی ثبت می شوند و با سرمایه محدود، به دنبال سراب طلا می گردند. اما در این راه تنها کسانی موفق هستند که روابط تجاری خارجی بهتر و یا قدرت بیشتری داشته باشند.

در هر صورت واردات به علت نقش مهمی که در درمان بیماران دارد امری واجب و ضروری است و وارد کننده مسئولیت پذیر از نظر برنامه ریزی و قیمت گذاری هم، بسیار محترم است.