حذف عجولانه و غیرعلمی تست‌ غربالگری اثرات جبران‌ناپذیری برای کشور دارد

سالم‌خبر: طرح ابتر مجلس تحت عنوان "طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده" با مواد و  دستورالعمل‌های غیر کارشناسی تنها دو روز مانده به پایان سال و تعطیلات در پیش‌روی نوروزی به تصویب مجلس رسید و در حال حاضر در دست بررسی شورای نگهبان است.

جامعه پزشکی کشور در نامه ای به رییس شورای نگهبان هشدار داده است که در صورت اجرایی شدن این طرح؛ به ویژه مواد 53 و 56 این طرح دو موضوع بسیار مهم پزشکی و سلامت جامعه دستخوش تغییرات و تحولات غیرمنطقی می‌شود.

محمد اکرمی، رئیس انجمن عامی ژنتیک پزشکی ایران در گفت‌وگو با سالم‌خبر، در این باره با اشاره به اینکه تست‌های غربالگری سلامت جنین و نسخ سقط درمانی با هدف افزایش جمعیت است و حذف آن عجولانه و غیر علمی است، اظهار داشت: در صورت تایید این مواد در شورای نگهبان شاهد اثرات جبران ناپذیر اقتصادی، اجتماعی، روحی و روانی آن خواهیم بود. 

وی ادامه داد: درباره تعداد مجوز سقط‌های درمانی در دوسال اخیر توسط  سازمان پزشکی قانونی گفت: بر اساس آمار پزشکی قانونی با توجه به همه مولفه‌های حقوقی، فقهی و پزشکی در سال 97، ۱۲هزار پرونده تشکیل شده که ۹ هزار و ۷۰۰ مورد منجر به دستور سقط درمانی شده‌ است. همچنین در سال ۹۸ نیز ، ۱۲ هزار و ۲۸۰ مراجعه کننده به پزشکی قانونی برای سقط درمانی. از این تعداد مراجعه کننده برای ۸ هزار و ۳۶۱ مورد به دلیل ناهنجاری‌های جنینی و ۶۴۹ مورد هم برای دلایل مادری مجوز سقط درمانی صادر شد.

 

وی با اشاره به اینکه آمارهای رسمی در مورد جمعیت معلولان ایران، متناقض‌اند، تصریح کرد: مطالعه وضعیت کشورهای مختلف نشان می‌دهد، نرخ معلولیت در کشورهای جهان بسیار متفاوت است. این در حالی است که در ایران، برخلاف بسیاری از کشورها، آمارگیری تخصصی در زمینه معلولیت انجام نمی‌شود. متاسفانه تاکنون هیچ تحقیقات مستقلی در این زمینه صورت نگرفته است تا مبنای شواهد قطعی و برآورد معتبری به دست آمده باشد.

اکرمی تاکید کرد: نه آمار رسمی یک میلیون یا یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفری آمار دقیق و معتبری است و نه نشانه‌ای وجود دارد که نشان دهد جمعیت معلولان در ایران ۱۰ میلیون نفر یا بیشتر است.

 

اکرمی درباره طرح «جوانی جمعیت و حمایت از خانواده» گفت: این طرح  در روز 26 اسفندماه سال 1399 در صحن علنی مجلس شورای اسلامی برای یک دوره ۷ ساله آزمایشی تصویب و به شورای نگهبان جهت تصویب نهایی ارسال شد. ضمن اینکه این طرح در قالب اصل 85 قانون اساسی که یک راه میانبر برای سرعت عمل بخشیدن به موارد بسیار مهم و اضطراری‌ست، تدوین شده است. لذا افکار عمومی متوجه مواد مختلف این طرح نشد و واکنش جدیدی تاکنون به سایر بندها دیده نشده است.

 

وی در ادامه بیان کرد: طرح «جوانی جمعیت و حمایت از خانواده» در  ۷۴ ماده ارائه شده است اما مواد 53 و 56 آن سبب اعتراض بسیاری  از انجمن‌های علمی، تخصصی و پزشکی از جمله انجمن علمی ژنتیک پزشکی، زنان و زایمان، پریناتولوژی، پزشکی اجتماعی، کودکان، پزشکی قانونی، پاتولوژی و بیولوژی تولید مثل شده است.

 

اکرمی با اشاره به اینکه تست‌های غربالگری سلامت جنین و نسخ سقط درمانی با هدف افزایش جمعیت است و حذف آن عجولانه و غیر علمی است، عنوان کرد:  در صورت تایید این مواد در شورای نگهبان شاهد اثرات جبران ناپذیر اقتصادی، اجتماعی، روحی و روانی آن خواهیم بود. 

 

رئیس انجمن ژنتیک پزشکی ایران همچنین افزود: افرادی که اصرار بر اجرای طرح جوانی جمعیت دارند، معتقدند انسان کامل از زمان لقاح به وجود می‌آید لذا سقط به طور کلی باید ممنوع شود. در حالی که در آیه 14 سوره مؤمنون و احادیث امامان به این امر اشاره شده که بعد ولوج روح انسان کامل است و وضعیت پیش و بعد از ولوج روح را نمی توان یکسان دانست. ضمن اینکه مراجع تقلید نیز بین دیه و غسل جنینی که ولوج روح در آن صورت گرفته با جنینی که هنوز ولوج روح در آن صورت نگرفته، تفاوت قائل هستند.

 

 وی با بیان اینکه متاسفانه در نوشتارها و سایر محتواهای پخش شده در رسانه‌های مجازی به غلط چنین القاء شده که غربالگری و سقط درمانی به عنوان یک عامل مهم در کاهش جمعیت به شمار می‌رود، بیان کرد: این تفکر بعضاً باعث انحراف افکار عمومی شده است. جالب است در این طرح  به مسایل مهمی چون مهاجرت، سقط جنایی و فرهنگ سازی...بصورت مشروح و اجرایی پرداخته نشده است و نمایندگان فقط در مورد نسخ سقط درمانی بحث کرده‌اند. به همین دلیل چنانچه این طرح به تایید شورای نگهبان برسد، تمام تلاش‌ها، دقت نظرها، هزینه‌های مادی و معنوی در اجرا و تربیت نیروهای متخصص جهت خدمت رسانی و کمک به تعالی جمعیت، و افتخار ما در این زمینه که کشور اول در بحث ژنتیک پزشکی در منطقه هستیم به محاق خواهد رفت. 

 

اکرمی درباره تست‌های غربالگری گفت: تست‌‌های غربالگری پیش از تولد از جمله تست‌های ارزان قیمت، در دسترس و بی خطری هستند که با انجام آنها صرفاً بارداری‌های پرخطر که احتمال مبتلا بودن جنین به سندروم هایی که منجر به تولد خواهد شد را به والدین و پزشک گوشزد می‌کنند. در مرحله بعد درصورت تمایل والدین، تست‌های قطعی تشخیصی برای آنها انجام خواهد شد.

 

رئیس انجمن ژنتیک ایران در ادامه خاطرنشان کرد: در صورت محرز شدن ابتلای جنین به بیماری‌های ژنتیکی که منجر به حرج مادر می‌شود و با تایید سه پزشک متخصص و پس از تایید رسمی توسط سازمان پزشکی قانونی کشور به عنوان بازوی علمی-اجرایی-پزشکی قوه قضاییه بر اساس قانون مصوب سال ۱۳۸۴ به والدین و سیستم درمانی اجازه سقط درمانی جنین حسب رضایت والدین را می دهند.  با نهایی و اجرایی شدن این طرح، سقط‌های جنایی و غیربهداشتی افزایش پیدا خواهند کرد و سلامت زنان دچار مخاطرات جدی می‌شود.

 

وی با بیان اینکه ما پیش بینی می‌کنیم درصورت اجرای چنین قانونی، میزان مراجعه زنان باردار جهت انجام غربالگری و سقط جنین به کشورهای همسایه افزایش پیدا کند، مطرح کرد: این موضوع، یک آسیب جدی تلقی می‌شود و نسخ قانون سقط درمانی نه تنها موجب جوانی جمعیت نخواهد شد بلکه تردیدی نیست که چنین قوانینی جز گریز از زادآوری چیز دیگری نخواهد افزود. 

 

اکرمی همچنین افزود: امیدواریم با عنایت و دقت نظر اعضای شورای نگهبان و بخش‌های مورد اختلاف این طرح را خلاف شرع و قانون اعلام کنند تا مجددا به مجلس بازگردد و اصلاحات آن جدی شود و با درایت و هوشیاری همیشگی، آب رفته را به جوی بازگردانند.