امسال بیش از 700 شرکت دارویی داخلی و خارجی در ایران فارما حضور داشتند

سالم‌خبر: رئیس سازمان غذا و دارو گفت: فقط یک درصد از دارو‌های مصرفی وارد کشور می‌شود و امسال نیز بانک مرکزی از تولیدکنندگان دارو حمایت بیشتری خواهد کرد.

سیدحیدر محمدی در برنامه تلویزیونی صف اول درباره اهمیت برگزاری نمایشگاه ایران فارما در کشور اظهار داشت: نمایشگاه ایران فارما که هر سال برگزار می‌شود یکی از بزرگ‌ترین رویداد‌های نمایشگاهی است که در حوزه دارو در کشور ماست. هر سال این رویداد رو به توسعه است یعنی امسال بیش از ۷۰۰ شرکت در این نمایشگاه شرکت کردند که ۳۳ شرکت خارجی بودند که از کشور‌های مختلف عمده آنها شرکت‌های هندی و چینی بودند و سایر شرکت‌هایی که از کشور‌های دیگر در نمایشگاه حاضر بودند.

وی افزود:  ما بیش از ۹۹ درصد بازار دارویی مان در سال ۱۴۰۱ مربوط به دارو‌های تولیدی بود یعنی بعد از شاید گذشت چند دهه از انقلاب ما در حوزه دارو تقریباً می‌توانیم با افتخار بگوییم که خودکفا شدیم و دارویی نیست که ما توان تولیدش را نداشته باشیم، عمدتاً دارو‌هایی که در داخل کشور تولید می‌شوند از همه طبقه بندی‌های دارویی هستند، محدود دارو‌های نادری هستند که یا تعداد تولیدشان کم است، یا کم مصرف هستند و تولیدشان توجیه اقتصادی ندارد. با توجه به این که بازار دارویی بزرگی داریم طبیعتاً ارتباط مان هم در عرصه بین الملل ارتباط قوی‌ است. ما در این نمایشگاه‌ها فرصت خوبی را می‌توانیم ایجاد کنیم برای این که در یک محیط کاملاً رقابتی همه ذینفعان زنجیره تأمین دارو با همدیگر ارتباط بگیرند یعنی ما اینجا تولید کنندگان مواد اولیه را داریم که مواد اولیه را از اعماق مختلف تولید یعنی از ان منهای یک، ان منهای دو، ان منهای سه، از پیش ساز‌های مختلف تا پتروشیمی که یک مثالش را یکی از مسئولان محترم در گزارشی اعلام کردند، استامینوفن الان به ۴ مرحله عمق داخلی رسیده، ما دو مرحله دیگر اگر استامینوفن عمقش را زیاد کنیم می‌توانیم از پتروشیمی‌های خودمان تولید کنیم و دیگر نیازی به هیچ وارداتی در موردش نداریم این یک محصولی است که بسیار پرمصرف است.

محمدی ادامه داد: این ارتباط بین تولیدکننده ماده اولیه دارو و تولید کننده داروی نهایی که ماده اولیه را باید از شرکت تولید کننده ماده اولیه خریداری کند به صورت مستقیم بدون واسطه برقرار می‌شود و می‌تواند ارتباط داشته باشد. حالا نیاز به بحث در کیفیت است، اختصاصی سازی ماده اولیه با فرمولاسیون شرکت هاست، بحث این که قیمت پایین‌تر بیاید، طبیعتاً بهره وری بالاتر می‌رود، وقتی بهره وری بالاتر برود قیمت بیاید پایین سود شرکت بالاتر می‌رود طبیعتاً توجیه اقتصادی برای توسعه خطوط دیگر برایشان بیشتر می‌شود. این نمایشگاه همیشه این فرصت را بوجود می‌آورد در یک محیط برابر که این شرکت‌ها همدیگر را پیدا کنند خیلی راحت در حالت عادی خیلی سخت است که شرکت‌ها همدیگر را پیدا کنند به خصوص شرکت‌های خارجی، ما عمده مواد اولیه مورد نیازمان را از هند و چین می‌آوریم، این شرکت‌ها که می‌آیند اینجا و غرفه می‌زنند و ارتباط می‌گیرند با بهترین قیمت ها، با کیفیت‌های متنوع می‌توانند این تبادل اطلاعات را انجام بدهند و خرید‌های خودشان را انجام بدهند.

رییس سازمان غذا و دارو همچنین درباره اهمیت این نمایشگاه در امضای تفا‌هم نامه بین شرکت‌های ایرانی و خارجی اظهار داشت: برای صادرات بحث اصلی روی مواد اولیه و پیش ساز است، چون ما تولید کننده بخش زیادی از دارو هستیم معمولاً شرکت‌هایی که دارو صادر می‌کنند خیلی ایران نمی‌آیند، چون ما تولید زیادی داریم نهایتاً یک درصد از داروهایمان را وارد می‌کنیم آنها هم شرکت‌های مشخصی هستند که از آنها می‌آوریم، معمولاً هم آنها تولید کننده‌های دارو‌های نادر یا کم مصرف هستند، ولی عمده دارو‌های ما بیشتر تولید داخل است مگر این که شرکت‌هایی بیایند در نمایشگاه حاضر شوند که صادراتی باشند و از ایران بخرند یعنی برای خرید دارو از ایران باشند، بله تفاهم‌های خیلی زیادی بین شرکت‌های ایرانی و خارجی منعقد شد که منجر به این ارتباط بعدی برای خرید یا فروش است.

محمدی همچنین ادامه داد: ما در حوزه تولید دارو به ویژه دارو‌های بیولوژیک، در منطقه تنها کشوری هستیم که ورود کردیم در حوزه تولید دارو‌های بایوسیمیلار نیز بزرگترین کشوری در منطقه هستیم که تولید کننده این دارو‌ها هستیم خیلی از این دارو‌ها را برای اولین بار یا دومین بار در منطقه تولید کردیم و صادر کننده آنها هستیم لذا این جذابیت دارد برای این که ما برویم در کشور‌های همسایه و در کشور‌های دوست فن آوری را منتقل کنیم، تکنولوژی را در دسترس قرار دهیم یا بفروشیم یا مشارکت کنیم، این امکان است در قالب‌های مختلف مشارکت در سرمایه‌گذاری از طرف ایرانی یا فروش تکنولوژی به طرف خارجی.

وی در مورد وضعیت سرمایه در گردش شرکت‌های دارویی عنوان کرد: زمانی که سال گذشته ارز ترجیحی اصلاح شد یعنی از نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومان به قیمت حدود ۲۵ هزار تومان آن موقع امروز تقریباً ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان است ارز تالار اول و آن روز حدود ۲۵ هزار و ۴۰۰ تومان بود، این تغییر که انجام شد یک تغییر تقریباً شش هفت برابری بود، شرکت‌های تأمین کننده معمولاً با یک سرمایه واحدی داشتند کار می‌کردند، معمولاً هم سرمایه ثابتی ندارند با همان سرمایه در گردش کار می‌کنند این تغییری که ایجاد شد سخت بود، خیلی از شرکت‌ها نتوانستند سال گذشته تأمین کنند مواد اولیه مورد نیازشان را یا بعضاً دارو‌های مورد نیاز شان را، تجهیزات شان، حالا تجهیزات هنوز ارز ترجیحی را داریم، ولی در حوزه دارو به صورت کامل این را اصلاح کردیم. نیاز به این بود که پیگیری شود، نقدینگی اینها تأمین شود. با دستوری که معاون اول رئیس جمهور دادند در ستاد تنظیم بازار و مصوبات ستاد تنظیم بازار بانک مرکزی سال گذشته ۱۵ هزار میلیارد تومان و امسال ۳۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات سرمایه در گردش برای شرکت‌های دارویی مصوب کردند که خیلی کمک شد یعنی ما شرکت هایمان سال گذشته بعضاً نمی‌توانستند ارز را خریداری کردند یعنی ارز را بانک مرکزی به سختی تأمین می‌کرد در اختیارشان قرار می‌داد و نمی‌توانستند ارز را بخرند به خاطر نقدینگی و آن تغییری که ایجاد شد. با این سرمایه در گردش که بانک‌های عامل زحمت کشیدند، خیلی از بانک‌ها اعداد و ارقام خوبی دادند، بعضی از بانک‌ها واقعاً همکاری خوبی نکردند که ما اینها را معمولاً مطرح می‌کردیم، پیگیری می‌شد. الحمدلله شرایط خوبی است، طبق اطلاعی که دارم از ۳۰ هزار میلیاردی که جدید بود، چون قرار بر این شد که مازاد بر تسهیلات پارسال که بر شرکت‌های دارویی پرداخت شده بانک مرکزی ۳۰ هزار میلیارد بیشتر از طریق بانک‌های عامل پرداخت کنند به شرکت‌ها که من اطلاع دارم حدود ۱۸ - ۱۹ هزار میلیارد آن جدید پرداخت شده یک تعدادی هم از همان ۴۲ - ۴۳ هزار میلیاردی که پارسال بود پرداخت شده، باید بانک‌ها کمک کنند به هر حال این اقدام همه اذعان دارند که اصلاح سیاست ارزی اقدام کاملاً درستی بود و باید انجام می‌شد.

محمدی تصریح کرد: ما امسال ۱۰۵ هزار میلیارد درخواست کردیم در قانون بودجه برای سال ۱۴۰۲ که این مابه التفاوت تأمین شود، در مجلس ۶۹ هزار میلیارد مصوب شد، امسال مجدد درخواست کردیم که اعتبار کافی مصوب شود، چون اگر اعتبار کم باشد این اعتبار می‌رود به سازمان‌های بیمه گر، یعنی سازمان برنامه و بودجه به درخواست وزارت بهداشت این اعتبار را تخصیص می‌دهد ماهیانه یک عددی را به سازمان‌های بیمه گر، سازمان‌های بیمه گر می‌دهند به بیمارستان ها، به داروخانه‌ها و آنها این زنجیره را می‌دهند آن مابه التفاوت را پرداخت می‌کنند لذا اگر این اعتبار کم باشد آن پوشش لازم برای پرداخت به بیمه گر را ندارد. ما یکی از خواهش‌هایی که داشتیم برای ۱۴۰۲ در شش ماه دوم این ۶۹ هزار میلیارد تومان را اصلاح کنند و در سال آینده حتماً عدد را به مقدار مناسبی بگذارند، چون به هر حال باید شما زمانی که می‌خواهید اصلاح سیاست ارزی را انجام بدهید زیرساخت باشد در حوزه کالا‌های اساسی زمانی این اجرا شد که یک عدد یارانه‌ای را برای مردم تخصیص دادند عین این اعتبار الان در حوزه ما در حوزه سلامت، چون ما سازمان‌های بیمه گر را داریم خیلی راحت‌تر است ما می‌توانیم دقیقاً آن مابه التفاوت را بدهیم. ما در کالا‌های اساسی یک عدد حدودی را مشخص کردیم، ولی در حوزه سلامت دقیقاً می‌توانیم به شما بگوییم این قطعه یا این وسیله پزشکی چقدر تغییر قیمت دارد، آن تغییر قیمت از طریق سازمان بیمه گر پرداخت شود. پس لازم است که اعتبار مورد نیاز قبل از اجرای طرح پیش بینی شود. ما درخواست مان را اعلام کردیم، پیش بینی مان را گفتیم با همکاری دستگاه‌های مرتبط بتوانیم این را تا پایان سال اجرایی کنیم که نتایج خوبی را برای تولید کننده به ویژه دارد.

وی در مورد آخرین وضعیت بازار دارویی و ذخایر راهبردی دارو در کشور خبر داد: محمدی: پارسال با توجه به مشکلاتی که بوجود آمد در تأمین ارز، در جابجایی در مشکلاتی که به هر حال بعد از کووید یک مقدار مصرف بعضی از دارو‌های ما بیشتر شد آن بروز زودرس آنفلوانزا یک مقداری مشکل ساز شد ما به یک کمبودی خوردیم ما امسال اگر بخواهم قیاس بکنم خدمتتان وضعیت را برای این که شفاف‌تر باشد ما سال گذشته در این بازه زمانی سرم کمبود داشتیم، امسال نداریم، ما تابستان را بدون کمبود خدا را شکر سپری کردیم. دارو‌های اعصاب و روان یک مقداری مشکل داشتیم امسال مشکلی نداریم. فاکتور‌های خونی یک مقداری به مشکل خورده بودند که الحمدلله امروز ما دو تا تولید کننده برای فاکتور هشت داریم که به وفور به اندازه مصرف یک سال نیاز کشور اگر فاکتور هشت را بگوییم تولید کردیم در داخل کشور. این فاکتور هشت چند سالی است که در کشور تولید شده و قبل از این به شدت ارزبری داشته، وارد می‌شده در کشور از طریق کشور‌های دیگر، خیلی می‌دانید کالایی که وارداتی است شاخص‌های مختلفی را روی آن‌ها اثر می‌گذارد.

محمدی در مورد کمبود فاکتور هشت بیان کرد: در مورد فاکتور هشت ما یک تولید کننده داشتیم در داخل که نیاز را تأمین می‌کرد حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد، آن ۲۰ تا ۳۰ درصد باقی مانده را ما از طریق واردات تأمین می‌کردیم. اوایل سال گذشته این مشکلی در خط تولیدش یک آلودگی ایجاد شد که متأسفانه تولیدش متوقف شد. الان یک تولید کننده دیگر آمده و تا پایان سال و چه بسا تا نیمه سال دیگر را تولید کرده و موجود داریم و هیچ مشکلی نداریم.

رییس سازمان غذا و دارو در مورد سامانه های دقیق ثبت و استعلام دارو و تجهیزات پزشکی گفت: الان کل مجوز‌های ما در سامانه تیتک ثبت می‌شود کل مجوز‌های ترخیص مان از طریق سامانه تیتک که توزیع آن از طریق سامانه تی تک انجام می‌شود. آخرین مرحله‌ای که هست اگر بخواهم در مورد دارو و تجهیزات و شیرخشک بگویم مرحله استعلام است ما اخیراً بخشنامه‌ای زدیم فقط شیرخشک‌های رگولار باقی ماندند استعلام شان انجام نمی‌شد اعلام کردیم که از ۲۷ مهرماه کل شیرخشک‌های رگولار ملزم هستند به استعلام، یعنی اگر در داروخانه عزیزی مراجعه می‌کند شیرخشک بگیرد شما می‌توانستید تا این تاریخ هر چه شیرخشک می‌خواستید تهیه کنید، چون اعداد ترجیحی می‌گرفت این بعضاً جا‌های دیگر مصرف می‌شد یعنی یک نفر برود شیرخشک را بگیرد برای شیرینی، حلوا و اینها استفاده کند، به هر حال ارز ترجیحی مصرف می‌شود، اختصاص داشت به نوزادان ما آمدیم استعلام را الزامی کردیم طبیعتاً داروخانه‌هایی که این استعلام را انجام بدهند ما شیرخشک را به آنها تحویل می‌دهیم و در حوزه سایر اقلام ما الان در حوزه اقلام دارویی بیش از هزار و ۳۰۰ قلم دارو الزاماً باید در داروخانه استعلام گرفته شود و عمدتاً دارو‌های خاصی هستند که یا پرمصرفند یا از نظر قیمتی بالا هستند و یا دارو‌هایی هستند که ممکن است از زنجیره خارج شوند. در حوزه تجهیزات ما الان بیش از ۶۰۰ قلم از تجهیزات پزشکی را در مراکز درمانی استعلام می‌گیریم. هر کالا، یا هر دارو یا هر نوع محصول سلامت محور را که ممکن است از زنجیره نشت کند یا به مشکل بخورد بلافاصله بخشنامه می‌کنیم و استعلام شان را در داروخانه ملزم می‌کنیم.

محمدی در پاسخ به این سوال که  آیا ما آماری داریم دال بر این که چه مقدار به دلیل ثبت و استعلام و ارز ترجیحی مانع از قاچاق شده عنوان کرد:  ظاهراً نیروی انتظامی اعلام کرده که ۱۵ درصد قاچاق دارو کم شده حالا ما نمی‌توانیم آمار دقیقی در مورد قاچاق اعلام کنیم، ولی قطعاً اجرای این طرح مانع از خروج می‌شود شاید یک دوره‌ای زمانی که می‌خواستیم طرح شروع شود مقاومت‌ها به دلیل همین بود یکسری از افرادی که سوداگر این حوزه بودند نگران بودند به هر حال یک مسیر شفاف می‌شود، معلوم می‌شود، طبیعتاً چند گام دارد، اول شناسه گذاری است، ثبت شناسه‌ها بعد استعلام شناسه هاست. وقتی این شناسنه جایی استعلام نمی‌شود ما در سامانه مشکوک می‌شویم و می‌رویم سراغ آن و می‌گوییم چرا شناسه گذاری نمی‌کنید، یا موسسه‌ای وجود ندارد یا وجود دارد شناسه گذاری نمی‌کند از زنجیره نشست می‌کند بیرون؛ لذا جا‌هایی که این شناسه گذاری نمی‌کند اول سهمیه اش را قطع می‌کنیم و بعد به سراغ شان می‌رویم، یا کسی است که بلد نیست مسیر را به او یاد می‌دهیم، اصلاحش می‌کنیم و یا کسی است که نمی‌خواهد انجام دهد که با او برخورد می‌کنیم. طبیعتاً بعد از اجرای این طرح در دارو خیلی شفافیت ما بالا رفت. در مورد شیرخشک هم همین طور ما خیلی از شیرخشک هایمان از زنجیره خارج می‌شد همین الان شیرخشک ارز ترجیحی می‌گیرد اگر ما این شناسه گذاری و استعلامات را انجام ندهیم قطعاً جذابیت دارد و قیمتش می‌شود تقریباً یک هفتم قیمت واقعی.

وی در مورد پیش بینی یک میلیارد دلار صادرات در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی عنوان کرد: عدد را خیلی بالا در نظر گرفتند، ما کل بازار واردات مان در حوزه دارو حدود حداکثر ۲ میلیارد دلار است، طبیعتاً ما سال ۱۴۰۱ صادرات دارومان حدود ۵۶ میلیون دلار بود امسال پیش بینی مان این است که با توجه به پیش بینی که در شش ماه اول سال داشتیم حدوداً به ۲۰۰ میلیون دلار برسد یعنی تقریباً به چهار برابر برسد با رفع مشکلات بحث حذف ارز ترجیحی خودش کمک کننده بود به تقویت صادرات. ما هم امیدمان این است که به این سمت برویم، چون واقعاً راه توسعه صنعت و به نظر من حتی نجات صنایع ما این است که صادراتشان را تقویت کنند نباید متمرکز به بازار داخل باشیم، باید این کار را بکنند، و این کار را داریم ما به بیش از ۵۰ کشور از جمله کشور‌های اروپایی داریم صادرات می‌کنیم در حوزه تجهیزات پزشکی، در حوزه اقلام دارویی، در حوزه مکمل‌ها ما صادرات خوبی داریم و داریم انجام می‌دهیم. تلاش مان را می‌کنیم، قطعاً ما محدودیتی برای صادرات نداریم ما حتی بیشتر از این عدد را هم بتوانیم صادرات انجام می‌دهیم، ولی این عدد با شرایطی که الان هست یک مقداری فاصله دارد، دعوت می‌کنیم همه تولید کننده را به این که بروند بازار صادراتی ایجاد کنند یکی از نقاط ضعف شرکت‌های ما بازاریابی بین المللی شان است.