سالم خبر: مدیر آزمایشگاه کنترل کیفیت معاونت غذا و دارو گفت: تمام برنج هاي وارداتي و حتي داخلي پس از ارزیابی های دقیق به جهت آلایندگی به فلزات سنگين ، سموم قارچي و آفت كش در سطح كشور زیر نظر سازمان غذا و دارو وارد چرخه ی بازار شده است به همین دلیل از سلامت برنج های داخلی و خارجی اطمینان خاطر داریم.
عطالله شکوری در گفت وگویی به کم کردن اثرات سموم با پختن و شست و شو اشاره کرد و افزود: به مردم این اطمینان داده می شود که نمونه های مواد غذایی مورد آزمایش در صورت عدم انطباق با استاندارد ها رد شده و از چرخه مصرف خارج می شود و جای هیچ نگرانی وجود ندارد ضمن آنکه امثال این مواد غذایی باید از مراکز معتبر خریداری شود.
پرسش و پاسخ با عطالله شکوری را در پی می خوانید:
چه نوع سمومی ممکن است برنج و سایر مواد غذایی را آلوده کند؟
به طور كلي تمام محصولات كشاورزي از جمله برنج و حتي مواد غذايي توليد شده در كارخانجات بالقوه مي توانند در معرض انواع زيادي از آلاينده ها و سموم قرار گيرند. اين آلاينده ها ممكن است شيميايي يا بيولوژيك باشند.در بين آلاينده هاي بيولوژيك، عوامل ميكروبي بسيار شناخته شده هستند و به راحتي
ميتوانند در شرايط غير بهداشتي تمام مواد غذايي را آلوده كنند. همچنان كه سالانه گزارش های متعددی در مورد مسموميت غذايي با عوامل ميكروبي بخصوص باكتري ها در رسانه ها منتشر مي شود. دسته بعدي از آلاينده هايي كه مي توانند در مواد غذايي يافت شوند، تركيبات شيميايي هستند. اين تركيبات به دو دسته كلي تقسيم ميشوند دسته اول در صورت مساعد بودن شرايط محيط در محصولات كشاورزي توليد ميشوند مثل انواع سموم قارچي از جمله آفلاتوكسينها كه تشكيل آنها در غلات از جمله برنج اثبات شده است. سموم آفلاتوكسين توسط برخي قارچ های ميكروسكوپي توليد ميشوند و در همه جاي دنيا هم وجود دارند.
دسته دوم تركيبات شيميايي هستند توسط انسان با نیت حفظ محصولات كشاورزي در برابر آفات وارد مواد غذايي ميشود . ولي باقيماندهي آنها ميتوانند در محصولات كشاورزي مانده و وارد بدن انسان شود. به طور سموم آفت كش يا تركيبات شيميايي موجود در انواع كودهاي شيميايي توسط انسان وارد محصولات كشاورزي ميشود علاوه بر این گاهي انسان به صورت ناآگاهانه و از طريق فاضلابهاي گوناگون اين مواد را وارد غذا ميكند.
و این سموم در صورت پایداری بر مواد غذایی چه خطراتی می تواند برای سلامتی ما در پی داشته باشد؟
سموم و آلاينده هاي موجود در مواد غذايي مي توانند اثرات سمي گوناگوني را در انسان ايجاد كنند.اين اثرات ميتواند حاد يا مزمن باشد. حالت حاد بيشتر در بين كشاورزان و كارگران ديده ميشود. به طورمثال سموم آفتكش موجب ايجاد سردرد، گيجي، تاري ديد، گرفتگي عضلات، اسهال، تعريق شديد، اشك ريزش و حتي تهوع و اختلال تنفسي ميشوند و اگر مقدار مصرف بالا باشد ميتواند منجر به كما و مرگ شود. در مسموميت مزمن هم علائم و بيماري هاي ايجاد شده با توجه به نوع آلاينده متفاوت است. مثلا اثرات مزمن بر كبد و اختلال كبدي، اختلال سيستم عصبي، اختلال در هورمونهاي بدن و حتي سرطان می تواند از خطرات مزمن مسمومیت باشد.
آیا سموم فقط در برنج های خارجی وجود دارد یا در برنج های ایرانی هم مشاهده شده است؟
مشكل آلوده شدن مواد غذايي با انواع آلاينده ها و سموم يك مساله جهاني است، اين گونه نيست كه فقط ما در ايران با آن مواجه باشيم. زيرا تمام آلاينده ها در كره زمين وجود دارند و حتي مي توانند توسط عواملي چون باد، آب و خاك جابه جا شوند. سالانه گزارشاتي وجود دارد كه در كشورهاي پيشرفته هم اين سموم در مواد غذايي رديابي ميشوند. تفاوت بين كشورهاي پيشرفته و درحال توسعه در نحوهي مديريت آلاينده ها و سموم است كه در آن كشورها بسيار اصولي و عملي است.
آیا روش پخت یا شست و شو تاثیری در کم کردن یا حذف سموم دارد؟
خوشبختانه بسياري از مواد غذايي به صورت خام خورده نميشوند. حتي اگر خام هم خورده شوند مانند انواع ميوهها و سبزيجات، قبل از خوردن چندين فرايند بر روي آنها انجام ميشود تا قابل خوردن شود. مثلا ميوه ها و سبزيجات كاملا شستشو ميشوند يا محصولاتي مثل برنج هم شستشو مي شوند هم پخته ميشوند.
از نظر علمي ثابت شده است كه مجموع اين فرآيندها ميتوانند از مقدار سموم و آلاينده هاي موجود در محصولات كشاورزي بكاهند. نكته مهم اين است كه شستشو بايد با دقت صورت گيرد و در مورد ميوهها لازم است در سينك پر از آب چندين دقيقه غوطه ور شوند.
در آزمایشگاه كنترل کیفیت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شهيد بهشتي چه آزمایشاتی در این زمینه انجام گرفته است؟
خوشبختانه آزمايشگاه كنترل کیفیت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شهيد بهشتي به مدرنترين دستگاههاي آناليز سموم آفتكش، فلزات سنگين و عوامل ميكروبي مجهز است. اين آزمايشگاه بر اساس رسالتي كه دارد روزانه و به صورت مرتب نمونههاي مواد غذايي و محصولات كشاورزي گوناگون از جمله برنج را از نظر ميزان سموم و آلاينده ها آناليز ميكنند و در صورت آلوده بودن گزارشات لازم را به مسئولين مربوطه ارائه مي كنند.
