سالم خبر : معاون اجتماعی وزیر بهداشت ضمن تشریح اقدامات انجام شده در حوزه سلامت روان، خودکشی و سایر آسیبهای اجتماعی، گفت: باید توجه کرد که آسیبهای اجتماعی طی چند دهه در جامعه ریشه دوانده و مشکلات زیادی را ایجاد کردهاند و ممکن است دههها زمان ببرد تا بتوانیم آنها را برطرف کنیم.
دکتر سیدمحمد هادی ایازی درباره اقدامات معاونت اجتماعی وزارت بهداشت در حوزه رفاه اجتماعی و همکاری با وزارت رفاه در این زمینه، به ایسنا گفت: به نظر میرسد که حتما باید جلساتی را با معاونت اجتماعی وزارت رفاه در زمینه بحثهای مربوط به رفاه اجتماعی داشته باشیم و هماهنگیهایی را با آنها انجام دهیم. البته در بخشهای مختلف حوزه رفاه اجتماعی با سازمان بهزیستی اسناد متعددی را به تصویب رساندیم؛ اسنادی چون سند ملی سالمندی که نزدیک به یک دهه محل اختلاف بود، اما با هماهنگی که با سازمان بهزیستی و وزارت رفاه انجام دادیم، این سند به تصویب رسید.
وی افزود: با تصویب این سند دو کارگروه تشکیل شد که یکی از آنها در حوزه رفاه اجتماعی سالمندان و تحتنظر وزارت رفاه و دیگری در زمینه سلامت سالمندان و تحتنظر وزارت بهداشت است. این مصوبه در آذر ماه سال 96 در شورایعالی سلامت و امنیت غذایی به تصویب رسید و ابلاغ شد. نکته مهم این است که در این سند برای دستگاههای مختلف وظایفی را تعریف کردند و آنها باید این وظایف را در حوزه سالمندان دنبال کنند.
تمرکز بر اعتیاد؛ اولویت اول کشور
معاون اجتماعی وزیر بهداشت در ادامه صحبتهایش به تعیین اولویتهای شورای اجتماعی کشور در حوزه آسیبهای اجتماعی اشاره و اظهار کرد: این اولویتها بر اساس تاثیرگذاری که هر یک از آسیبهای اجتماعی بر روی عامه مردم داشت، تعیین شدند. بر همین اساس اولین آسیب اجتماعی که بسیار حائز اهمیت است و قرار شد همه دستگاهها روی آن متمرکز شوند، اعتیاد بود. زیرا برابر آمار ستاد مبارزه با مواد مخدر، نزدیک به دو میلیون و 850 نفر مبتلای به اعتیاد در کشور داریم که هر یک از آنها خانوادهای را متاثر کردهاند.
وجود ۱۱ میلیون حاشیه نشین در کشور
ایازی با بیان اینکه در عین حال اعتیاد در آسیبهای اجتماعی دیگر هم دخالت دارد، ادامه داد: به عنوان مثال اعتیاد آسیبهایی چون متارکه، سرقت و... را هم به دنبال دارد. دومین مساله حائز اهمیت در شورا بحث حاشیهنشینی بود. زیرا نزدیک به 11 میلیون نفر حاشیهنشین در حاشیه کلانشهرها و شهرهای بزرگ داریم و بسیاری از کسانی که در حاشیه شهرها هستند، درگیر مسائل مربوط به آسیبهای اجتماعی مانند اعتیاد نیز هستند. در این زمینه وزارت راه و شهرسازی به عنوان دبیر رسیدگی به این موضوع شناخته شد و در حوزه اعتیاد ستادمبارزه با مواد مخدر اقدامات لازم را پیش میبرد.
آموزشهای 6 ساعته وزارت بهداشت برای زوجها
وی ادامه داد: سومین مساله مورد بحث در شورای اجتماعی کشور بحث طلاق بود. زیرا آمار طلاق در کشور رو به افزایش است و طبق گزارشهای سازمان ثبت احوال، متاسفانه آمار طلاق در سال 96 نسبت به سال 95 افزایش داشته است. دبیر رسیدگی به این موضوع هم دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی شد و بر اساس تقسیم کار انجام شده، قرار است وزارت بهداشت آموزشهایی شش ساعته را برای تمام افرادی که میخواهند ازدواج کنند در سطح خانههای بهداشت و مراکز جامع سلامت برگزار کند که خوشبختانه مقدمات انجام این کار فراهم شده و در حال انجام آن هستیم.
وزارت بهداشت متولی سلامت روان و خودکشی
ایازی با بیان اینکه در شورای اجتماعی کشور برای سایر آسیبهای اجتماعی هم یک متولی مشخص شد، گفت: به عنوان مثال در موضوع سلامت روان و خودکشی وزارت بهداشت به عنوان متولی شناخته شد و ما طی دو جلسه هم در حضور رییس جمهوری و وزیر کشور گزارشی را از وضعیت سلامت روان در کشور ارائه دادهایم. در زمینه وضعیت خودکشی نیز گزارشی را تنظیم و اعلام آمادگی کردیم که در شورای اجتماعی کشور این گزارش را ارایه و توضیح دهیم که چه اقداماتی باید انجام شود. البته واقعیت این است که آسیب اجتماعی در کوتاهمدت ایجاد نشده است که بتوانیم آن را در کوتاهمدت از بین ببریم، بلکه چند دهه طول کشیده است که این آسیبهای اجتماعی در جامعه ریشه دوانده و مشکلات زیادی را ایجاد کردهاند و ممکن است دههها زمان ببرد تا بتوانیم آسیبهای اجتماعی را برطرف کنیم.
معاون اجتماعی وزیر بهداشت با بیان اینکه در موضوع سلامت روان یک کارگروه کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی را در وزارت بهداشت راهاندازی کردیم که هر دو هفته یکبار جلساتش تشکیل میشود، افزود: تاکنون طی چهار دوره گزارشهایی از وضعیت سلامت روان جمعآوری شده است. به عنوان مثال طبق این گزارشها 23.4 درصد از گروه سنی 15 تا 65 سال نشانگانی از اختلالات روانی را دارند و افسردگی در زنان ایرانی حدود 16 درصد و در مردان حدود 12 درصد است. البته این نسبتها در کشورهای دیگر هم همین وضعیت را دارد و اینطور نیست که بگوییم در ایران نسبت به کشورهای دیگر بیشتر است. حتی در کشورهای توسعهیافته و صنعتی هم این موضوع وجود دارد، اما ما که یک جامعه مذهبی و فرهنگی هستیم، انتظار داریم بتوانیم این اعداد و ارقام را کاهش دهیم. بنابراین از این منظر نگرانیهایی داریم.
ایازی با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه سلامت روان، گفت: در حوزه سلامت روان در سال گذشته نزدیک به 1000 تخت روانپزشکی در سطح کشور به تختهای روانپزشکی اضافه شد و بخشی از مشکلات این حوزه را حل کرد. همچنین توسعه بخشهای روانپزشکی در بیمارستانهای جنرال هم در دستور کارمان است و این موضوع را به عنوان یکی از اولویتهای وزارت بهداشت دنبال میکنیم. همچنین مراکز مشاوره را در مراکز جامع سلامت با حضور روانشناسان، پیشبینی کردیم و بالغ بر 1000 روانشناس در مراکز جامع سلامت به کار گرفته شدند. این اقدام هم به حل مشکلات مردم در حوزه سلامت روان کمک میکند.
پایش خودکشی در ۴ استان کشور
خودکشی های نگران کننده با قرص برنج
وی از بررسی پایلوت وضعیت خودکشی در چهار استان ایلام، کرمانشاه، کردستان و همدان خبر داد و افزود: یکی از نگرانیهای ما در بحث خودکشی استفاده از قرص برنج بود. بر همین اساس چندی پیش وزیر بهداشت نامهای را در این زمینه به ریاست قوهقضاییه نوشتند و درخواست کردند که در موضوع خرید و فروش قرص برنج اقدامات کنترلی جدیتری انجام شود. بویژه در برخی استانهای شمالی کشور قرص برنج در دسترس عامه مردم بود و از آن استفاده میکردند که مشکلات زیادی را ایجاد میکرد.
بررسی خودکشی دو دانشآموز اصفهانی از سوی وزارت بهداشت
ایازی با بیان اینکه وزارت بهداشت در حوزه برخی خودکشیها ورود جدیتری داشت، گفت: به طوریکه در برخی موارد بررسیهایی انجام دادیم. به عنوان مثال در اتفاقی که برای دو دانشآموز اصفهانی افتاده بود، تیم خاصی برای بررسی پرونده از سوی وزارت بهداشت اعزام شد، پرونده آنها در ستاد هم مورد بحث قرار گرفت، دو جلسه با حضور روانشناسان، جامعه شناسان و با حضور وزیر بهداشت برگزار کردیم و تصمیماتی گرفته شد. خوشبختانه در این حوزه سازمان بهزیستی هم همکاری خوبی را با ما داشتند و هماهنگیهای جدی انجام شد، اما همانطور که در حوزه آسیبهای اجتماعی اشاره کردم، در زمینه سلامت روان هم نمیتوان به سادگی و در کوتاهمدت مشکلات را حل کنیم. البته با اقدامات انجام شده امیدواریم بتوانیم اقدامات کنترلی جدیتری انجام دهیم.
معاون اجتماعی وزیر بهداشت در پاسخ به اینکه آیا خودکشی دو دختر اصفهانی با بازی نهنگ آبی مرتبط بوده است، گفت: در آن زمان بحث نهنگ آبی مطرح شده بود که ما جلساتی را با حضور صاحبنظران برگزار کردیم و کیسهای مختلفی را در این زمینه بررسی کردیم تا بتوانیم آن را کنترل کنیم. البته این پرونده به بازی نهنگ آبی ربطی نداشت.
وی با بیان اینکه در کشور موردی از خودکشی مرتبط با بازی نهنگ آبی نداشتیم، ادامه داد: البته متاسفانه آسیبهای دیگری که افراد با این بازی به خودشان میزدند مانند خراشیدن دست با تیغ و...دیده شد، اما به خودکشی نرسید.
ایازی با بیان اینکه سلامت دارای چهار جزء سلامت جسم، روان، اجتماعی و معنوی است، گفت: در مساله سلامت روان اقدامات پیشگیرانه نقش مهمی دارد. بسیاری از دغدغههایی که در حوزه سلامت روان داریم به مسائل اقتصادی، اجتماعی، فقر، بیکاری، نشاط اجتماعی و... بازمیگردد. وقتی به این مسائل توجه نکنیم و انتظار داشته باشیم که سلامت روان مردم مورد تهدید واقع نشود، انتظاری عبث است. اما اگر به این موضوعات توجه کنیم، میتوان گفت که اقدامات پیشگیرانهای انجام دادیم که میتواند به سلامت روان مردم کمک کند.
اعلام آمادگی وزارت بهداشت برای کمک در حوزه مقابله با اسیدپاشی
ایازی در ادامه درباره اقدامات وزارت بهداشت در حوزه اسیدپاشی که میتواند سلامت جسمی و روانی افراد را تحت تاثیر قرار دهد، گفت: در زمینه اسیدپاشی ما بیشتر بحثهای درمانی را دنبال میکنیم. البته این موضوع یک بخش اجتماعی هم دارد و اقدامات پیشگیری از جرم هم برعهده وزارت کشور و نیروی انتظامی است. البته این موضوع یکی از دغدغههایی است که با آن مواجهیم. دلیل ندارد که فردی برای یک اختلاف خانوادگی، بخواهد به این صورت خشم خودش را نشان دهد. این کار اوج بدرفتاری و کجرفتاری است و ما اعلام آمادگی میکنیم که میتوانیم در این حوزه کمک کنیم.
وی افزود: با تصویب این سند دو کارگروه تشکیل شد که یکی از آنها در حوزه رفاه اجتماعی سالمندان و تحتنظر وزارت رفاه و دیگری در زمینه سلامت سالمندان و تحتنظر وزارت بهداشت است. این مصوبه در آذر ماه سال 96 در شورایعالی سلامت و امنیت غذایی به تصویب رسید و ابلاغ شد. نکته مهم این است که در این سند برای دستگاههای مختلف وظایفی را تعریف کردند و آنها باید این وظایف را در حوزه سالمندان دنبال کنند.
تمرکز بر اعتیاد؛ اولویت اول کشور
معاون اجتماعی وزیر بهداشت در ادامه صحبتهایش به تعیین اولویتهای شورای اجتماعی کشور در حوزه آسیبهای اجتماعی اشاره و اظهار کرد: این اولویتها بر اساس تاثیرگذاری که هر یک از آسیبهای اجتماعی بر روی عامه مردم داشت، تعیین شدند. بر همین اساس اولین آسیب اجتماعی که بسیار حائز اهمیت است و قرار شد همه دستگاهها روی آن متمرکز شوند، اعتیاد بود. زیرا برابر آمار ستاد مبارزه با مواد مخدر، نزدیک به دو میلیون و 850 نفر مبتلای به اعتیاد در کشور داریم که هر یک از آنها خانوادهای را متاثر کردهاند.
وجود ۱۱ میلیون حاشیه نشین در کشور
ایازی با بیان اینکه در عین حال اعتیاد در آسیبهای اجتماعی دیگر هم دخالت دارد، ادامه داد: به عنوان مثال اعتیاد آسیبهایی چون متارکه، سرقت و... را هم به دنبال دارد. دومین مساله حائز اهمیت در شورا بحث حاشیهنشینی بود. زیرا نزدیک به 11 میلیون نفر حاشیهنشین در حاشیه کلانشهرها و شهرهای بزرگ داریم و بسیاری از کسانی که در حاشیه شهرها هستند، درگیر مسائل مربوط به آسیبهای اجتماعی مانند اعتیاد نیز هستند. در این زمینه وزارت راه و شهرسازی به عنوان دبیر رسیدگی به این موضوع شناخته شد و در حوزه اعتیاد ستادمبارزه با مواد مخدر اقدامات لازم را پیش میبرد.
آموزشهای 6 ساعته وزارت بهداشت برای زوجها
وی ادامه داد: سومین مساله مورد بحث در شورای اجتماعی کشور بحث طلاق بود. زیرا آمار طلاق در کشور رو به افزایش است و طبق گزارشهای سازمان ثبت احوال، متاسفانه آمار طلاق در سال 96 نسبت به سال 95 افزایش داشته است. دبیر رسیدگی به این موضوع هم دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی شد و بر اساس تقسیم کار انجام شده، قرار است وزارت بهداشت آموزشهایی شش ساعته را برای تمام افرادی که میخواهند ازدواج کنند در سطح خانههای بهداشت و مراکز جامع سلامت برگزار کند که خوشبختانه مقدمات انجام این کار فراهم شده و در حال انجام آن هستیم.
وزارت بهداشت متولی سلامت روان و خودکشی
ایازی با بیان اینکه در شورای اجتماعی کشور برای سایر آسیبهای اجتماعی هم یک متولی مشخص شد، گفت: به عنوان مثال در موضوع سلامت روان و خودکشی وزارت بهداشت به عنوان متولی شناخته شد و ما طی دو جلسه هم در حضور رییس جمهوری و وزیر کشور گزارشی را از وضعیت سلامت روان در کشور ارائه دادهایم. در زمینه وضعیت خودکشی نیز گزارشی را تنظیم و اعلام آمادگی کردیم که در شورای اجتماعی کشور این گزارش را ارایه و توضیح دهیم که چه اقداماتی باید انجام شود. البته واقعیت این است که آسیب اجتماعی در کوتاهمدت ایجاد نشده است که بتوانیم آن را در کوتاهمدت از بین ببریم، بلکه چند دهه طول کشیده است که این آسیبهای اجتماعی در جامعه ریشه دوانده و مشکلات زیادی را ایجاد کردهاند و ممکن است دههها زمان ببرد تا بتوانیم آسیبهای اجتماعی را برطرف کنیم.
معاون اجتماعی وزیر بهداشت با بیان اینکه در موضوع سلامت روان یک کارگروه کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی را در وزارت بهداشت راهاندازی کردیم که هر دو هفته یکبار جلساتش تشکیل میشود، افزود: تاکنون طی چهار دوره گزارشهایی از وضعیت سلامت روان جمعآوری شده است. به عنوان مثال طبق این گزارشها 23.4 درصد از گروه سنی 15 تا 65 سال نشانگانی از اختلالات روانی را دارند و افسردگی در زنان ایرانی حدود 16 درصد و در مردان حدود 12 درصد است. البته این نسبتها در کشورهای دیگر هم همین وضعیت را دارد و اینطور نیست که بگوییم در ایران نسبت به کشورهای دیگر بیشتر است. حتی در کشورهای توسعهیافته و صنعتی هم این موضوع وجود دارد، اما ما که یک جامعه مذهبی و فرهنگی هستیم، انتظار داریم بتوانیم این اعداد و ارقام را کاهش دهیم. بنابراین از این منظر نگرانیهایی داریم.
ایازی با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه سلامت روان، گفت: در حوزه سلامت روان در سال گذشته نزدیک به 1000 تخت روانپزشکی در سطح کشور به تختهای روانپزشکی اضافه شد و بخشی از مشکلات این حوزه را حل کرد. همچنین توسعه بخشهای روانپزشکی در بیمارستانهای جنرال هم در دستور کارمان است و این موضوع را به عنوان یکی از اولویتهای وزارت بهداشت دنبال میکنیم. همچنین مراکز مشاوره را در مراکز جامع سلامت با حضور روانشناسان، پیشبینی کردیم و بالغ بر 1000 روانشناس در مراکز جامع سلامت به کار گرفته شدند. این اقدام هم به حل مشکلات مردم در حوزه سلامت روان کمک میکند.
پایش خودکشی در ۴ استان کشور
خودکشی های نگران کننده با قرص برنج
وی از بررسی پایلوت وضعیت خودکشی در چهار استان ایلام، کرمانشاه، کردستان و همدان خبر داد و افزود: یکی از نگرانیهای ما در بحث خودکشی استفاده از قرص برنج بود. بر همین اساس چندی پیش وزیر بهداشت نامهای را در این زمینه به ریاست قوهقضاییه نوشتند و درخواست کردند که در موضوع خرید و فروش قرص برنج اقدامات کنترلی جدیتری انجام شود. بویژه در برخی استانهای شمالی کشور قرص برنج در دسترس عامه مردم بود و از آن استفاده میکردند که مشکلات زیادی را ایجاد میکرد.
بررسی خودکشی دو دانشآموز اصفهانی از سوی وزارت بهداشت
ایازی با بیان اینکه وزارت بهداشت در حوزه برخی خودکشیها ورود جدیتری داشت، گفت: به طوریکه در برخی موارد بررسیهایی انجام دادیم. به عنوان مثال در اتفاقی که برای دو دانشآموز اصفهانی افتاده بود، تیم خاصی برای بررسی پرونده از سوی وزارت بهداشت اعزام شد، پرونده آنها در ستاد هم مورد بحث قرار گرفت، دو جلسه با حضور روانشناسان، جامعه شناسان و با حضور وزیر بهداشت برگزار کردیم و تصمیماتی گرفته شد. خوشبختانه در این حوزه سازمان بهزیستی هم همکاری خوبی را با ما داشتند و هماهنگیهای جدی انجام شد، اما همانطور که در حوزه آسیبهای اجتماعی اشاره کردم، در زمینه سلامت روان هم نمیتوان به سادگی و در کوتاهمدت مشکلات را حل کنیم. البته با اقدامات انجام شده امیدواریم بتوانیم اقدامات کنترلی جدیتری انجام دهیم.
معاون اجتماعی وزیر بهداشت در پاسخ به اینکه آیا خودکشی دو دختر اصفهانی با بازی نهنگ آبی مرتبط بوده است، گفت: در آن زمان بحث نهنگ آبی مطرح شده بود که ما جلساتی را با حضور صاحبنظران برگزار کردیم و کیسهای مختلفی را در این زمینه بررسی کردیم تا بتوانیم آن را کنترل کنیم. البته این پرونده به بازی نهنگ آبی ربطی نداشت.
وی با بیان اینکه در کشور موردی از خودکشی مرتبط با بازی نهنگ آبی نداشتیم، ادامه داد: البته متاسفانه آسیبهای دیگری که افراد با این بازی به خودشان میزدند مانند خراشیدن دست با تیغ و...دیده شد، اما به خودکشی نرسید.
ایازی با بیان اینکه سلامت دارای چهار جزء سلامت جسم، روان، اجتماعی و معنوی است، گفت: در مساله سلامت روان اقدامات پیشگیرانه نقش مهمی دارد. بسیاری از دغدغههایی که در حوزه سلامت روان داریم به مسائل اقتصادی، اجتماعی، فقر، بیکاری، نشاط اجتماعی و... بازمیگردد. وقتی به این مسائل توجه نکنیم و انتظار داشته باشیم که سلامت روان مردم مورد تهدید واقع نشود، انتظاری عبث است. اما اگر به این موضوعات توجه کنیم، میتوان گفت که اقدامات پیشگیرانهای انجام دادیم که میتواند به سلامت روان مردم کمک کند.
اعلام آمادگی وزارت بهداشت برای کمک در حوزه مقابله با اسیدپاشی
ایازی در ادامه درباره اقدامات وزارت بهداشت در حوزه اسیدپاشی که میتواند سلامت جسمی و روانی افراد را تحت تاثیر قرار دهد، گفت: در زمینه اسیدپاشی ما بیشتر بحثهای درمانی را دنبال میکنیم. البته این موضوع یک بخش اجتماعی هم دارد و اقدامات پیشگیری از جرم هم برعهده وزارت کشور و نیروی انتظامی است. البته این موضوع یکی از دغدغههایی است که با آن مواجهیم. دلیل ندارد که فردی برای یک اختلاف خانوادگی، بخواهد به این صورت خشم خودش را نشان دهد. این کار اوج بدرفتاری و کجرفتاری است و ما اعلام آمادگی میکنیم که میتوانیم در این حوزه کمک کنیم.