سالم‌خبر: سکوت دولت و خانواده ها در اجرای طرح توزیع شیر در مدارس هزینه های سنگین درمان و از کار افتادگی زودرس را به جامعه ما تحمیل می کند ، جامعه ای که به سرعت در حال نزدیک شدن به قله سالمندی است  . 

سالم‌خبر: سکوت دولت و خانواده ها در اجرای طرح توزیع شیر در مدارس هزینه های سنگین درمان و از کار افتادگی زودرس را به جامعه ما تحمیل می کند ، جامعه ای که به سرعت در حال نزدیک شدن به قله سالمندی است  . 

به گزارش انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور، حسن چمنی، کارشناس صنعت شیر به مناسبت روز جهانی شیر مدارس با بیان این مطلب و با انتقاد نسبت به عدم استمرار طرح توزیع شیر در مدارس کشور، اظهار داشت: در عصر حاضر بخش مهمی از هرم های غذایی تایید شده توسط سازمان های غذا و داروی کشورها و نیز سازمان های بین المللی نظیر WHOو FAO به شیر و فرآورده های آن اختصاص دارد. بی شک یکی از برنامه های مهم، تاثیرگذار و گسترده در مورد ترویج مصرف شیر، طرح توزیع شیر در مدارس است که در برخی از کشورها سابقه ای به درازای یک قرن دارد. نیوزیلند از سال 1937 میلادی و ژاپن از سال 1946 به صورت جدی طرح شیر مدرسه را در دستور کار قرار داده و به طور مستمر آن را دنبال کرده اند.

وی افزود: در حال حاضر حدود 100 کشور جهان از فقیرترین کشورها تا کشورهای برخوردار آسیایی، اروپایی غربی و آمریکای شمالی طرح شیر مدرسه را دنبال می کنند. از حدود سه دهه‌ی قبل سازمان غذا و کشاورزی (FAO) مسولیت هماهنگی برنامه های مرتبط با شیر مدرسه را در سطح جهان برعهده دارد و به مناسبت روز جهانی شیر مدرسه هر سال برنامه های متنوعی در کشورها برگزار می شود.

این کارشناس صنعت شیر با بیان اینکه سابقه توزیع شیر مدرسه در ایران نیز به سال 1336 می رسد، بیان داشت: زمانی که اولین کارخانه صنعتی تولید شیر سالم کشور با کمک مستقیم یونیسف برای تغذیه کودکان مناطق محروم کشور در تهران راه اندازی شد. پس از آن در دهه 50 تغذیه رایگان در مدارس ایران آغاز شد که شیر در کنار میوه و حبوبات بین دانش آموزان توزیع می شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 79 برای اولین بار طرح شیر مدرسه به صورت آزمایشی آغاز و در سال های بعد به همه کشور و مقاطع تحصیلی تعمیم داده شد.

افزایش قد کودکان ژاپنی با توزیع شیر در مدارس 

چمنی طرح شیر مدرسه را شامل دو هدف دانست و گفت: اولین هدف ایجاد عادت و رفتار ماندگار در کودکان برای استمرار مصرف شیر از کودکی تا بزرگسالی و سالمندی است. دومین هدف اطمینان از دریافت کافی مواد مغذی موردنیاز رشد کودکان به ویژه کفایت دریافت کلسیم است که در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

وی تصریح کرد: همه می دانیم که رشد طولی تا سن سی سالگی اتفاق می افتد و پس از آن رشد طولی متوقف و به طور معمول رشد عرضی آغاز می شود. کلسیم نقش تعیین کننده ای در استحکام و سلامتی استخوان ها و دندان ها دارد و جذب آن تنها تا حدود سی سالگی اتفاق می افتد.

این کارشناس صنعت شیر با بیان اینکه جذب کلسیم در سنین 8 تا 18 سالگی چند برابر سایر سنین است، اظهار داشت: استخوان ها بانک کلسیم بدن هستند و علاوه بر نیازهای ساختمانی، تامین کننده کلسیم موردنیاز مغز در طول حیات انسان هستند. کلسیم، ماشین انتقال فرامین مغز به قسمت های مختلف بدن است و به همین دلیل مغز، مهمترین و بزرگترین مصرف کننده کلسیم است.

چمنی گفت: از این رو افزایش ضریب تراکم استخوان برای جلوگیری از اختلالات مختلف و به ویژه پوکی استخوان بسیار مهم است. 

وی با اشاره به اینکه تغذیه مناسب کودکان در برخی کشورها نتایج بسیار مثبتی را نشان می دهد، بیان داشت: گزارشی که در آوریل 2019 از سوی وزارت آموزش و پرورش، ورزش و علوم ژاپن منتشر شد نشان می دهد متوسط وزن کودکان 6 ساله ژاپنی از سال 1955 تاکنون به میزان ده کیلو و متوسط قد آن ها به میزان 13 سانتی متر افزایش یافته است. در سه برنامه مختلف روزانه دانش آموزان ژاپن، شیر پای ثابت و هر روزه است.

این کارشناس صنعت شیر گفت: اتحادیه اروپا در سال گذشته 105 میلیون یورو برای توزیع شیر و فرآورده های شیری بین دانش آموزان اتحادیه اروپا اختصاص داده است. در کانادا به کمک دامداران و صنعت شیر آن کشور سازمانی برای آموزش و تشویق هر چه بیشتر کودکان برای مصرف کافی شیر و فرآورده های آن تاسیس شده است. این موارد فقط گوشه ای از تلاش های منسجم بین المللی برای ارتقای شاخص سلامتی این جوامع از طریق افزایش سرانه مصرف شیر است.

چمنی با بیان اینکه اجرای طرح شیر مدرسه در ایران با فراز و نشیب های فراوانی همراه بوده است، اظهار داشت: مهمترین دلیل آن عدم تخصیص بودجه های مصوب این طرح بوده است. تجربیات بین المللی نشان می دهد که اعتبار طرح شیر مدرسه از سه طریق دولت ها، خانواده ها و زنجیره های مرتبط با صنعت شیر تامین می شود. در برخی از مناطق سازمان های مردم نهاد و خیریه نیز در این امر مشارکت می کنند.

وی گفت: در ایران متولی برنامه شیر مدرسه دولت است و اگر ناتوان از تامین بودجه باشد، طرح متوقف می شود. اهمیت مصرف شیر در ارتقای شاخص سلامتی، ایمنی بدن، طول عمر همراه با سلامتی و کارآمدی، افزایش بهره هوشی، سلامت دندان ها و استحکام استخوان ها به اندازه ای است که در صورت فرهنگ سازی مناسب بخش های دیگر اجتماعی و به ویژه خانواده ها در این کار سهم خواهند داشت.

 این کارشناس صنعت شیر در ادامه افزود: خوشبختانه صنایع لبنی در گذشته همراهی مناسبی با این طرح داشته اند و در صورت وجود حساسیت در وزارت بهداشت و آموزش و پرورش، می توان به راه اندازی و تداوم طرح شیر مدرسه امیدوار بود. شیر مدرسه، عادلانه ترین، سالم ترین و در عین حال موثرترین یارانه ای است که دولت می تواند به مردم پرداخت کند. سکوت دولت و خانواده ها در اجرای این طرح، هزینه‌های سنگین درمان و از کار افتادگی زودرس را به جامعه ما تحمیل می کند ، جامعه ای که به سرعت به قله سالمندی نزدیک می شود.