سالم‌خبر: وعده های غیرواقعی در مورد تولید واکسن در کشور، این نگرانی را ایجاد می کند که مردم و جامعه صدمات بیشتر و جبران‌ناپذیری ببینند.

سالم‌خبر: وعده های غیرواقعی در مورد تولید واکسن در کشور، این نگرانی را ایجاد می کند که مردم و جامعه صدمات بیشتر و جبران‌ناپذیری ببینند.

به گزارش سالم‌خبر، سیروس زینلی، استاد ژنتیک انسانی مرکز تحقیات بیوتکنولوژی انستیتو پاستور ایران در وبینار بررسی روند بالینی و تشخیصی و اپیدمیولوژیک کووید19 در ایران و اروپا با بیان این مطلب افزود: ما نگران این هستیم که وعده‌های غیر واقعی داده شده در این باره صدمات بیشتری به مردم و جامعه وارد کند چون نه مدرک و مستنداتی در مورد تولید واکسن به جز مواردی که در محافل شنیده می‌شود مشاهده شده است و نه رسما در مقاله ای و نه در سامانه ای اثری از این واکسن دیده می شود.

وی همچنین تصریح کرد: درمراجعه به سامانه ثبت کارآزمایی بالینی IRCT کاملا قابل مشاهده است که هیچ واکسنی تاکنون در فرآیند کلینیکالی در سازمان غذا و دارو ثبت نشده است . اگر واکسنی تست شود فازهای مختلف آن مستند و ارائه می شود که به طور مثال واکسنی اگر در مرحله ی تست بر روی انسان است مراحل و فازهای آن تشریح می شود  اما در سایت غذا و دارو و بخش ثبت کارآزمایی چنین چیزی وجود ندارد.

زینلی تصریح کرد: با توجه به کاری که در دنیا در حال انجام است و ادعای وزارت بهداشت و سازمان غذا و داروی کشور، برخی فرایندها سرعت گرفته اند . دارو یا واکسنی که باید پس از طی یک پروسه ی 8 تا 10 ساله مجوزهای لازم در هر مرحله را اخذ می کرد سرعت گرفته و طی 6 تا 7 ماه  از مجوز دریافت می کند به ویژه برای یافتن واکسن کووید 19 همه ی کشورها و غول های داروسازی سریع مشغول شده و فعالیت خود را آغاز کردند.

آیا قادر به تولید واکسن هستیم؟

وی در تشریح برخی موانع و مشکلات دسترسی به واکسن در کشور گفت:  ابتلا یا دریافت واکسن باید برای 60 درصد از مردم کشور اتفاق بیفتند با این محاسبه ما حداقل به پنج میلیارد دوز واکسن نیاز داریم  و اینکه آیا قادر به تولید این میزان واکسن هستیم یانه خود جای بحث دارد.
زینلی در ادامه گفت: یکی از کارهای جالب در کشورهای دیگر مشارکت و تجمیع برخی شرکت‌های تولیدکننده با شرکت‌های توانمند دارویی برای انجام تحقیقات و تولید واکسن با یکدیگر است. به طور مثال  دانشگاه آکسفورد و غول دارویی آسترازانکا برای تولید واکسن مشارکت کرده و وعده ی تولید دو میلیارد دوز را داده اند.  مثال در این باره بسیار است ضمن آنکه واقعیت اینست که شرکت ها با سابقه ی درخشان در این حوزه در این حوزه گام برداشته اند و براساس قابلیت های اثبات شده ی خود وارد این عرصه شده اند و مستندات بین المللی آن قابل مشاهده است.

وی ادامه داد: در این زمینه در ایران و مسائلی که مطرح می شود از جمله اینکه جناب وزیر هم مطرح کردند که ما عنقریب واکسن تولید می‌کنیم می بینیم که هیچ گونه مستنداتی در حوزه ی بین الملل هنوز وجود ندارد.

وی در خصوص هزینه واکسن گفت: براساس فرآیندهای بسیار تولید واکسن‌ دارای هزینه سنگینی است درحالی که ممکن است زمانی هم که وارد بازار می‌شوند، تاثیری نداشته باشند. چه بسا شرکت‌های دارویی تاثیر داروی خود را بیش از واقعیت مطرح می‌کنند و تاثیر دارو بعد از ورود به بازار مشخص می‌شود.

این استاد ژنتیک انسانی همچنین در مورد هزینه های تمام شده ی یک واکسن افزود : بنابر اینکه واکسن هزینه سنگینی دارد ممکن است کشورهای نسبتا فقیردر جهان  به آن دست پیدا نکند؛ در حالی که قیمت واکسن‌های معمولی بسیار پایین است و کشورها به راحتی می‌توانند در اختیار مردم قرار دهند. ممکن است رقابت در سطح بین‌الملل ، تا حدودی قیمت واکسن را کاهش دهد به هر صورت در مورد واکسنی گفته شده بود که برای هر دوز واکسن ۱۳ دلار قیمت‌گذاری شده است .

وی با اشاره به اینکه گذشت زمان تغییرات این ویروس را نمایان می‌کند، اظهار کرد: باید زمان بگذرد تا ما بتوانیم پایداری این ویروس را تشخیص دهیم در حال حاضر در اثر بخشی و پایداری سیستم ایمنی بیماران مبتلا به کووید ۱۹ نمی توانیم اظهار نظر کنیم  تردیدهای بسیاری وجود دارد.

وی همچنین درباره ابتلای مجدد بیماران بهبود یافته در کووید ۱۹ گفت: به رغم آنکه برخی از مسئولان وزارت بهداشت این موضوع را رد می‌کنند واقعیت این است که این امر وجود دارد؛ زیرا آنتی‌بادی پس از دو یا سه ماه به شدت کاهش می‌یابد.

 در حوزه ی تولید واکسن کارنامه قابل قبولی نداریم

زینلی با بیان اینکه ایران در زمینه تولید واکسن وضعیت بسیار نامناسبی دارد، تصریح کرد: ما طی چند دهه ی گذشته در زمینه واکسن سرمایه گذاری نکردیم. من با سابقه ی فعالیت خود در انستیتو پاستور طی ۳۰ سال گذشته باید بگویم در انستیتو پاستور به عنوان اصلی ترین مجموعه برای تولید واکسن هیچ گونه سرمایه گذاری نشده است.

وی ادامه داد: اگر چه در سال گذشته ۱۰۰ میلیون دلار به سازمان انستیتو پاستور داده شد که در حوزه واکسن فعالیت‌هایی انجام شود اما به جز خرید واکسن از خارج یا ساخت ساختمان هیچ اتفاق خاصی در این حوزه رخ نداد.  ما کلا در حوزه تولید واکسن سرمایه‌گذاری خوبی نداشته‌ایم و کلا تحقیقات و توسعه در زمینه واکسن بسیار پر هزینه است و به همین دلیل ما انجام نداد‌یم.

زینلی ادامه داد: زیرساخت‌های لازم برای آزمایش‌های بالینی برای تولید واکسن در کشور وجود ندارد؛ ساختارهای مطالعاتی روی حیوان یک ساختار خاص است که در کشور نداریم  و اگر داشته باشیم بسیار ضعیف است. اگر ما واکسن کووید19 را نتوانیم تولید کنیم و یا آن را بخریم به طور قطع مردم دچار مشکل می‌شوند و این یکی از نگرانی‌های ما است.

زینلی با بیان اینکه سرمایه گداری در این حوزه ها را حتما باید دولت ها انجام بدهند افزود: به طور قطع تحریم ها نقش بسیار زیادی در عدم سرمایه گذاری در این حوزه را داشته اند اما فقط تحریم ها نبوده و نباید تمام گناه ها را بر گردن تحریم بیندازیم.

وی همچنین گفت که شرکت های بزرگ دارویی نیز برای سرمایه گذاری در این حوزه از خود تمایلی نشان نمی دهند.

زینلی با انتقاد از عدم همکاری موسسات در این حوزه با یکدیگر اظهار داشت: موسسات درحوزه ی واکسن با یکدیگر همکاری ندارند به‌عنوان مثال همکاری چندانی بین انستیتو پاستور و رازی یا دانشکده بهداشت وجود ندارد در حالی‌که در همه ی دنیا در سطح بین‌المللی همکاری وجود دارد اما در کشور ما این همکاری سازمانی امکان وجود ندارد.

وی همچنین افزود: از سویی ساختارهای‌های ملی توسط  وزارت بهداشت مدیریت نشده است اگر هم گفته می‌شود که مدیریت وجود دارد در
واقعیت این گونه نیست و هر موسسه  بنابرعلایق خود فعالیت‌هایی را دنبال می‌کند.

زینلی با اشاره به نحوه ی مدیریت های گذشته ی انستیتو پاستور تصریح کرد: تجربیات من بنابر حضور ۳۰ ساله در سازمان انستیتو پاستور ثابت کرده است، هر مدیر جدیدی که به سازمان وارد می‌شود فعالیت‌های مدیر گذشته سازمان را دنبال نمی‌کند و هر کدام از مدیران فعالیت‌های خود را از صفر آغاز می‌کنند و پس از رفتن آن مدیر نیز مجدد کارها از ابتدا آغاز می‌شود. 

وی ادامه داد: اما در حال حاضر عدم وجود یک واکسن در شرایط فعلی و عدم وجود درمان مناسب و همچنین تاثیرات اجتماعی و اقتصادی که این ویروس در دنیا و کشور ما داشته است و مسئولین کشور باید دقت بیشتری در این زمینه داشته باشند. ما نمی‌توانیم بیخیال باشیم و برای پیشگیری با این همه گیری فقط به توصیه های صدا و سیما و جلسات کرونا یا به خواهش و تمنا بسنده کنیم.

زینلی درباره عدم رعایت اصول بهداشتی در کشورهای دیگر گفت : به عنوان مثال اگر فردی از ایران به کشور آلمان برود باید حداقل دو هفته قرنطینه باشد اگر قرنطینه خانگی نباشد بین ۵۰۰ تا ۱۰ هزار یورو جریمه خواهد شد؛ کشورهای بسیاری بنابر عدم رعایت اصول بهداشتی جریمه هایی را درنظر گرفته‌اند.در کشور هند نیز  اگر افراد در قرنطینه نباشند۳۰  هزار روپیه یا دو سال زندان برای آنان تعبیه شده است.

وی با بیان اینکه در کشور ما مردم به طور غیرمستقیم به برخی مراسم‌ دعوت می‌شوند، گفت: به‌عنوان مثال در روز عرفه صدای گریه افراد بسیاری که برای دعا در شاه عبدالعظیم حسنی حضور داشتند به گوش می‌رسید درصورتی که تلویزیون تصویری از آن‌ها را نشان نمی‌داد اما مشخص بود که بسیاری از مردم در آنجا جمع شده‌اند.

زینلی در ادامه گفت: با کاری که دولت انجام می‌دهد ما نگران مرگ و میر مردم، به ویژه پزشکان و کادر درمانی هستیم . پس باید مردم را در زمینه ی پیشگیری و خود مراقبتی مجاب کنیم. من به جز اینکه در جلساتی شنیدم که شرکتها و موسساتی در زمینه تولید واکسن درحال فعالیت هستند، در هیچ مقاله و سایت کارآزمایی رسمی مشاهده نکردم  براین اساس لازم است به امر پیشگیری توجه بیشتری داشته باشیم و  لازمه پیشگیری، رعایت فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک است امیدواریم در آینده خلاف این موضوعات ثابت شود و برای مردم واکسن موثری پیدا خواهد شد.با توجه به تحریم‌ها مردم ایران آخرین نفراتی خواهند بود که به واکسن دسترسی پیدا کنند و ما باید زنجیره انتقال ویروس را در کشورخود قطع کنیم .

وی در ادامه تصریح کرد: اگر دنیا بتواند این ویروس را مهار کند و ما ایرانیان با مسامحه  با این همه گیری برخورد کنیم توسط دنیا تنبیه خواهیم شد زیرا هیچ ایرانی نمی‌تواند به کشورهای خارجی سفر کند و هواپیمای خارجی به ایران بیایند و ما در ایزوله بیشتری قرار می‌گیریم.