سالم خبر: انتشار برخی شائبه ها و شایعات از سوی اشخاصی که خط و ربط آنان با تولید و صنعت داروی کشور در هاله ای از ابهام قرار دارد درشرایط حساس و پرتنش تحریم ها ضمن آنکه قابل تامل و بررسی است؛ صاحبان این صنایع را نیز دچار زحمت کرده است.

سالم خبر: انتشار برخی شائبه ها و شایعات از سوی اشخاصی که خط و ربط آنان با تولید و صنعت داروی کشور در هاله ای از ابهام قرار دارد درشرایط حساس و پرتنش تحریم ها ضمن آنکه قابل تامل و بررسی است؛ صاحبان صنایع دارویی کشور را نیز دچار زحمت کرده است.

به گزارش سالم خبر؛ بخشش تریبون به میهمانان گاه بی ربط به صنعت داروی کشور آن هم دررسانه ملی که نتیجه آن چیزی جز ارائه ی اطلاعات شبهه برانگیز و بعضا نادرست و انگشت اتهام به سوی صاحبان صنایع نیست؛ این سوال را مطرح می کند که چه کسانی از ایجاد این فضای خاکستری که گاه رسانه های معاند نیز در قوام آمدن آن نقش موثری ایفا می‌کنند، نفع می برند.

شائبه ی ارتباط پرونده ی پربحث اوستین که هیچ مسوولی تمایلی برای شفاف سازی آن از خود نشان نمی‌دهد با سامانه ی تی تک در نشست های نیم‌بند تلویزیونی از جمله جوسازی های اخیر علیه صنایع دارویی کشور است.

کیانوش جهانپور، رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت در گفت و گو با سالم خبر در پاسخ به صحت ابهامات مطرح شده درباره داروی اوستین و ربط آن به سامانه تی تک اظهار داشت: وقتی پرونده قضایی در رابطه با موضوعی وجود دارد هرگونه اطلاع رسانی درباره آن هم باید بر اساس اذن و اعلام  مقام قضایی صورت می گیرد؛ بنابراین اگر دستگاه قضایی روند رسیدگی به مواردی از این دست را که شاکی خصوصی هم داشته، را تسریع و به موقع اعلام نظر کند، می تواند تاثیر جدی بر جلوگیری از انتشار شایعات هم داشته باشد.

وی تاکید کرد: البته به نظر می رسد در حال حاضر چنین عزمی در این قوه وجود دارد و نیازی به اظهار نظر خارج از حیطه دستگاه قضایی نیست و هنوز حکم یا جزییات جدیدی در این باره به وزارت بهداشت اعلام نشده است.

سامانه ی مشابه با تی‌تک در کشور وجود ندارد

جهانپور همچنین درباره سامانه تی تک و اظهارنظرهای علیه کارکرد این سامانه گفت: تی تک به عنوان یک سامانه رهگیری و پیگیری اصالت کالا، قابلیت های فراوانی از جمله رصد کد منحصر به فرد هر قلم کالا را دارد. قرار بر این بوده که سازمان غذا و دارو با کمک این سامانهء منحصر به فرد در کشور بتواند مجموعه عظیمی از اطلاعات و داده های کالاهای سلامت محور را با تمام گستردگی این حوزه جمع آوری و کالاهای سلامت محور را قابل رهگیری کند. درواقع این سامانه که شاید شبیه آن در حوزه دیگری در کشور وجود نداشته باشد؛ توانسته گام‌های موثری در تشخیص کالاهای قاچاق یا تقلبی مربوط به حوزه سلامت بردارد.  

وی همچنین ادامه داد: اما این به کلیت و ماهیت سامانه تی تک باز می گردد و بدان معنا نیست که منکر ضعف های این سامانه و نحوه تعامل با آن شده و در پی اصلاح و ارتقای آن نباشیم. در واقع نه تنها اشکالات فنی و ایرادات و باگ ها و نقاط ضعف سامانه، بلکه آیین نامه و تعاریف مربوط به نحوه و سطوح دسترسی به سامانه، همچنین نوع تعامل دولت و بخش خصوصی و ذینفعان با اضلاع اطلاعات سامانه و امنیت اطلاعات و مالکیت آن بطور جدی مورد بررسی و بازنگری قرار بگیرند.

ایرادهای وارده به سامانه تی‌تک چیست؟

رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت در مورد برخی ایرادات مطرح شده در سامانه تی تک اعلام کرد: معتقدیم سامانه تی تک با آن سرعت و وسعتی که باید در حوزه کالاهای مختلف سلامت محور گسترش پیدا نکرده و به نظر می رسد کماکان حداقل حدود 15 درصد کد مشابه در آن وجود داشته باشد.

وی افزود: علاوه بر این شرکت هایی که از این سامانه شناسه دریافت می کنند در تعامل خود با آن دچار مشکلاتی هستند یا خود این تعامل دچار آسیب های است که قطعا باید مرتفع شوند. اینها مواردی است که خیلی پیش از این باید مورد توجه قرار می گرفت و از کنار آنها به سادگی عبور نمی شد. ضمن آنکه مشکلاتی هم وجود دارد که اساسا به خود سامانه مربوط نیست و به نحوه مدیریت و دسترسی به اطلاعات و حتی انگیزه کاربرانی که با این سامانه کار می کنند باز می گردد.

جهانپور درباره واکنش های اخیر به اعلام ضعف های سامانه تی تک گفت:  قرار نیست از سامانه یک بت بسازیم و نگاه طیب و طاهر به یک سامانه و تعاملات اضلاع مختلف با آن داشته باشیم، بسیاری از دغدغه هایی که در سالهای اخیر مطرح شده قابل توجه و درک است، به این دغدغه ها با دیده احترام باید نگریست،  ولی هیچ یک از مدیران ارشد وزرات بهداشت همزمان با درک این دغدغه ها، قائل به بلااستفاده بودن، تعطیلی یا توقف این سامانه نیستند. رویکرد اصلی در وزارت بهداشت حفظ سامانه در داخل مجموعه حاکمیتی و وزارت بهداشت و البته اصلاح آیین نامه و ارتقای سامانه و رفع نواقص و کاستی ها و دغدغه ها است.

وی افزود:  تلاش می کنیم تا سامانه به نحوی ارتقا پیدا کند که ضعف های آن به حداقل ممکن رسیده، زمینه بروز تخلف در آن کاهش پیدا کرده و سطح دسترسی به اطلاعاتی که لزوما محرمانگی ندارند به ویژه برای ذینفعان و حتی برای شرکت های تامین کننده کالاهای سلامت محور، به نحو مطلوبی بهبود پیدا کند و حتی زمینه های اتصال اپلیکیشن های طراحی شده ذینفعان به بستر اطلاعاتی این سامانه با رعایت حدود و حریم محرمانگی اطلاعات فراهم شود.

جهانپور در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا شائبه هایی همچون فعالیت ادامه دار یک شرکت انحصاری و اختصاصی در حوزه برچسب اصالت دارو و تاثیر آن بر روند افزایش قیمت دارو و همچنین در خارج از کشور قرار داشتن سرور این سامانه صحیح است یا خیر، توضیح داد: از چند سال پیش وزارت بهداشت برای تشخیص اصالت کالاهای سلامت محور، موضوع شناسه‌گذاری آنها را در قالب طرح رهگیری، ردیابی و کنترل اصالت فرآورده‌های سلامت محور در دستور کار خود قرار داد و ساماندهی و اجرای آن در قالب یک سامانه را به بخش خصوصی واگذار کرد که در نهایت با توسعه این طرح به سامانه TTAC، که در حال حاضر اجرا می شود، رسید لکن انتقادات بسیاری به نحوه تعامل، آیین نامه این سامانه، نحوه نظارت، سطوح دسترسی به اطلاعات و ... وارد شده که بسیاری ازاین موارد درست به نظر می رسد و باید اصلاح شود.

سرور سامانه تی‌تک در داخل کشور است

وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر سرور این سامانه در داخل کشور قرار دارد گفت: این سامانه متعلق به سازمان غذا و دارو است و سرور آن هم باید کاملا در اختیار و مسوولیت این سازمان باشد، بخش خصوصی هم به عنوان طراح و مجری طرح در عملیاتی شدن این سامانه شرکت داشته است و در ادامه مدیریت و اپراتوری آن نیز با رعایت همه جوانب و شرایط و مقررات می تواند حضور داشته باشد، البته شناسه گذاری به خود شرکتهای صاحب کالا و صاحب پروانه رسمی آن واگذار شده و در حال حاضر  در اختیار یک شرکت نیست و تمامی شرکتها یا خود نسبت به این مهم اقدام نموده و یا همانند دیگر فعالیتهای معمول تجاری و اقتصادی، با ارزیابی صلاح و صرفه اقتصادی از خدمات شرکت‌های تخصصی متعدد موجود در این زمینه استفاده می‌نمایند که این امر نیز نیازمند مداقه، بازنگری و اصلاحاتی است که زمینه برخی همپوشانی ها و تخلفات را مرتفع سازد.

رییس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت همچنین ادامه داد: در هرحال نمی توان منکر این قضیه شد که جایابی سرور سامانه و شبهاتی که از سوی منتقدان آن مطرح بوده، عدم تعامل مناسب با همه ذینفعان و مواردی ازین دست یکی از موانع توسعه این سامانه تا به امروز بوده است و البته زمینه ساز برخی سو استفاده ها نیز گشته است. بنابراین معتقدیم وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو، به جای ادعای در اختیار داشتن یک سامانه کامل، طیب و طاهر، به شبهات و دغدغه های موجود پاسخ دهد و ضمن در اختیار گرفتن کامل سامانه، نحوه دسترسی و سطوح دسترسی و اضلاع مختلف اطلاعات این سامانه و نحوه نظارت بر آن و امنیت اطلاعات آن را بازتعریف نماید.

وی تاکید کرد: به هر حال بخشی از این دغدغه ها در ذینفعان و برخی در دستگاه های حاکمیتی و امنیتی و نظارتی است که باید رفع شوند. مهم این است که رفع این دغدغه ها نباید جایی برای نگرانی باشد زیرا به توسعه بیشتر سامانه و پاکیزگی آن و کاهش حواشی خواهد انجامید.

سامانه تحویل دارو خارج از سامانه تی‌تک نیست

جهانپور در پاسخ به این مساله که چرا که در روزهای اخیر وزیر بهداشت صحبت از راه اندازی سامانه هایی برای تحویل داروی بیماران خاص درب منزل یا نظیر آن می کند که قابلیت های آن در خود تی تک وجود دارد گفت: وزیر محترم بهداشت هم ادعا نکرده اند که این قابلیت ها خارج از سامانه تی تک اجرا می شوند. به هر حال بسیاری از اپلیکیشن ها و نرم افزارها حتی برای بخش خصوصی قابل تعریف هستند که می توانند از بستر اطلاعاتی و ظرفیت سامانه استفاده کنند. اگر قرار شد نرم افزار و یا برنامه جدیدی تعریف می شود لزوما منقطع از این سامانه و اطلاعات آن نخواهد بود.

وی گفت: تاکید وزیر بهداشت بر تکمیل، تجمیع سامانه ها و پرهیز از وجود سامانه های متعدد و متکثری است که به طور جزیره ای فعالیت می کنند زیرا خود سامانه های پراکنده می توانند بسترساز سوء استفاده ها، تخلفات، مشکلات و حتی موازی کاری ها و نوعی عدم شفافیت باشند.

رییس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه اگرچه رفع ایراد و بهینه سازی هر سیستمی با فرض صحت وجود ایرادات و با لحاظ اولویت ها و برآورد هزینه و فایده آن ارزشمند است اما منطق حکم می کند که رفع این ایرادات به فرد یا افرادی سپرده شود که آن سیستم را به خوبی بشناسند و شرایط کارکرد و دلایل احتمالی بروز ایرادات و غیره را بدانند. بنابراین وزارت بهداشت فکر می کند چنین تحلیل اولیه و شناختی از عهده چه کسانی و در چه بازه زمانی بر می آید، گفت: رویکرد وزارت بهداشت این است که اصلاحات تحت نظارت و مدیریت دولت انجام بگیرد. بنابراین وقتی بحث های مالکیتی حل و انتقال انجام شد، اپراتوری یا اصلاح و پشتیبانی سامانه به شرکت هایی سپرده خواهد شد که بر اساس استانداردها و فهرست های رسمی کشور صلاحیت انجام اصلاح یا مدیریت سامانه های اطلاعاتی را از هر حیث داشته باشند.

وی افزود: در حال حاضر صلاحیت شرکت ها بر اساس گریدبندی هایی که دارند سنجیده می شود و بر اساس مقررات شرکت هایی که بتوانند متکفل انجام این وظیفه باشند از سوی وزارت ارتباطات و نهادهای نظارتی و امنیتی و حتی سازمان برنامه و بودجه  مشخص خواهند شد. پس از آن از میان آنها، شرکت هایی که نرخ مناسب تر و طرح بهتری ارائه کرده باشند و سابقه مطلوبی داشته باشند، وفق مقررات به عنوان پیمانکار و به طور موقت انتخاب خواهند شد. این پیمان بدون ایجاد حق مالکیت یا حتی دسترسی بدون ضابطه به اطلاعات در سطوح خاص، محرمانه و حاکمیتی خواهد بود.

عزل مدیر روابط عمومی سازمان غذا و دارو طبیعی بود

جهانپور در رابطه با حق مالکیت معنوی شرکت مخترع برچسب اصالت کالا و تعیین تکلیف آن در پرونده سامانه تی تک توضیح داد: این موارد هم از جمله همان مواردیست که تکلیف آن در قوانین و مقررات مشخص هست ، مراجع تشخیص آن هم مشخص است و البته قدر مسلم با توجه به حاکمیتی بودن سامانه و حیطه تحت شمول آن، برای هیچ بخش غیرحاکمیتی تحت عناوین مختلف، ایجاد حق نخواهد کرد

وی درباره شایعات مطرح شده درباره برکناری سرپرست روابط عمومی سازمان غذا و دارو هم گفت: عزل و نصب در هر مجموعه ای امری طبیعی است و مدیر حق عزل و نصب افراد در هر رده ای را حسب صلاحدید خود دارد و این امر بنا بر صلاحدید وی صورت می گیرد، قاعدتا اگر چنین حق حداقلی برای مدیر یک مجموعه قایل نباشیم، نمی توان از آن مدیر انتظار پاسخگویی هم داشت، در این رابطه هم موضوعی خارق عادت ، خلاف عرف یا رویه یا مقررات اتفاق نیفتاده که جای بحث داشته باشد.