سالم خبر: عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی اعلام کرد: با توجه به اینکه سلامت عمومی مردان و زنان تا حد بالایی به میزان تستوسترون بستگی دارد، میزان این هورمون نقش تعیین کننده‌ای در خلق و خو، تحریک خون‌سازی در مغز استخوان، حفظ صفات ثانویه جنسی و توده عضلانی، تولید اسپرم، پیشگیری از پوکی استخوان و بسیاری از شاخص‌های سلامت فرد دارد که کمبود آن علاوه بر فشار خون می‌تواند در مسایل جنسی فرد نیز اختلالاتی ایجاد کند.

علی آذین در گفت و گو با سالم خبر با بیان اینکه در سال‌های اخیر نگرانی‌هایی درباره رابطه‌ بین کمبود تستوسترون با سندرم متابولیک وجود داشته است، گفت: تستوسترون پایین نه تنها با سندرم متابولیک بلکه با تک تک اجزای آن همچون مقاومت به انسولین یا دیابت تیپ ۲، چاقی احشایی، بالا بودن چربی خون و بالا بودن فشار خون مرتبط است و علایم اختصاصی‌تر کمبود تستوسترون شامل اختلال در کارکرد جنسی و قدرت باروری افراد است.

وی ناباروری، کوتاهی قد، پوکی استخوان، ریزش موهای بدن و کاهش میل جنسی را از علایم کمبود هورمون تستوسترون در مردان دانست.

این متخصص پزشکی اجتماعی و سلامت جنسی با موارد منع درمان هورمونی که جایگزین بر سلامت قلبی عروقی و سلامت پروستات وجود دارد، بیان داشت: موارد منع درمان محدودی در سرطان پروستات تشخیص داده شده در فرد، سرطان پستان، وجود ندول یا هر سفتی ارزیابی نشده در پروستات، نارسایی احتقانی قلب کنترل نشده، وجود دارد.

آذین آسیب بیضه ها، سرطان بیضه، اختلالات هورمونی، عفونت، ایدز، بیماری مزمن کبد، دیابت نوع دو، چاقی، افزایش سن و اختلالات ژنتیکی را از دلایل کاهش میزان تستوسترون دانست.
 
افت و خیزهای تستوسترون در زنان

آذین به نقش تستوسترون در زنان اشاره کرد و گفت: ۵۰ درصد از این هورمون از غدد فوق کلیوی و ۵۰ درصد از تخمدان‌ها ترشح می‌شود، بنابراین در ارزیابی مشکلات میل جنسی در زنان باید به تعیین کننده‌های زیست شناختی توجه داشته باشیم.

وی به پیامدهای کمبود تستوسترون در زنان اشاره کرد و گفت: سطح تستوسترون بین سنین 20  تا 40 سالگی تا حدودی افزایش می یابد، اما این افت و خیز همچون کاهش استروژنی است که در یائسگی اتفاق می افتد که با کمبود تستوسترون مشکلاتی همچون خستگی و افزایش خطر کاهش ذخایر استخوانی، پوکی استخوان و شکستگی را به دنبال خواهد داشت.

عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی ادامه داد: تستوسترون هورمون مردانه‌ای است که در زنان منجر به بروز سندرم تخمدان پلی کیستیک می شود، این سندرم عارضه ای است که نظم عادت ماهانه و تخمک گذاری را بر هم می زند. این در حالی است که حدود 10 درصد از زنان در دوره باروری دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک می شوند که ممکن است با رشد موهای زاید، کیست تخمدان، مشکلات پوستی و سقط جنین مواجه شوند.

آذین در ادامه به داروهای تجویزی تستوسترون برای درمان تستوسترون زنان اشاره کرد و گفت: تاییدیه FDA برای دارو های تجویزی تستوسترون فقط برای استفاده مردان مبتلا به کمبود تستوسترون صادر شده است. اما برخی از داروخانه ها که داروهای ترکیبی درست می کنند می توانند علاوه بر داروهای بدون نسخه، داروهای منحصر به فردی برای هر کدام از زنان مبتلا به مشکلات تستوسترونی بسازند و این محدودیت را رعایت نکنند.

هیچ میوه ای به تولید تستوسترون کمک نمی کند

وی بر رژیم غذایی جهت سطح تستوسترون تاکید کرد و بیان داشت: مصرف مکمل های دارای ویتامین D و روی ممکن است سطح تستوسترون را در بدن افزایش دهد. اما توجه به رژیم غذایی برای اطمینان از مصرف این مواد مغذی تاکید می شود.

این متخصص پزشکی اجتماعی و سلامت جنسی بهترین منبع غذایی روی را گوشت سفید و بهترین نوع ماهی را نیز سالمون دانست و افزود: افراد گیاه خوار می توانند
به جای گوشت از حبوبات یا بادام زمینی استفاده کنند. هیچ میوه ای به تولید تستوسترون کمک نمی کند؛ چون منبع خوبی برای تستوسترون نیست.