سالم خبر:  بیش از صد هزار میلیارد تومان از سال 93 تاکنون فقط برای طرح تحول سلامت هزینه شده که هیچ سند پشتیبانی مکتوبی برای این طرح و پوشش هزینه های آن وجود ندارد. این در حالیست که از سال ۱۳۲۷ تا کنون چنین پروژه بی سندی نداشته ایم چنانچه حتی برای اجرای طرح مسکن مهر هم مصوبات قانونی وجود داشت ولی طرح تحول همین را هم ندارد و تنها سند این طرح سخنرانی های وزیر بهداشت است.

کامبیز لعل، کارشناس ارشد رفاه و تامین اجتماعی با بیان این مطلب در نشست ارزیابی طرح تحول سلامت و بررسی آثار و پیامد های جداسازی منابع درمان در سازمان تامین اجتماعی؛ افزود: تحقق اهداف طرح تحول سلامت از جنبه‌ی اقتصادی، الزاماتی مانند گسترش پوشش بیمه، تغییر رفتار و فرهنگ، مدیریت و کنترل عرضه،کاهش قیمت خدمات ، ارائه بسته های تشویقی برای جهت‌دهی تقاضا، ارائه بسته های انگیزشی برای مدیریت عرضه، بهبود دسترسی مردم به خدمات، بهبود کمیت و کیفیت بسته خدمات ، افزایش اعتبارات دولت و افزایش حمایت مالی بخش عمومی و بیمه‌ها، را می طلبید که محقق نشدن آنها موجب افزایش هزینه‌های دولت و هزینه‌های بخش عمومی و انفجار قیمت ها شد.

وی با بیان اینکه  وزارت بهداشت هوشمندانه آمار و اطلاعاتی که می تواند وضعیت این وزارتخانه را نشان دهد منتشر نمی کند گفت: یکی از دستگاه هایی که کمترین اطلاعات در حوزه مربوط به خود را منتشر می کند و در اختیار کارشناسان قرار می دهد و حاضر نیست سیستم مدیریت اطلاعات را در وزارتخانه راه اندازی کند، وزارت بهداشت است، به طوری که دسترسی به ساده ترین اطلاعات مانند اینکه چند پزشک عمومی و متخصص در کشور وجود دارد یا چند درصد پزشکان در بخش عمومی و چند درصد در بخش خصوصی مشغول به کارند و یا چند دستگاه ام آر آی در کشور وجود دارد و غیره هم مقدور نیست؛ درحالی که در اغلب کشورها این اطلاعات با جزئیات در دسترس هستند.  

 وی در ادامه به بررسی نرخ رشد هزینه‌های حاصل از اجرای طرح تحول سلامت پرداخت و مدعی شد: حساب های ملی سلامت می گوید که کاهش  پرداختی از جیب نه تنها کاهش نیافته بلکه افزایش داشته است به طوری که در سال 92 پرداخت مستقیم از جیب مردم نزدیک به 30 هزار میلیارد تومان بوده و در سال 94 به 40 هزار میلیارد تومان رسیده است. ضمن آنکه هزینه های دولت طی دو سال۷۸٫۷ درصد، هزینه خدمات درمانی ۱۶۹٫۵ درصد و هزینه تامین اجتماعی ۱۱۶٫۷ درصد افزایش داشته است.

 لعل افزود: وقتی دولت طرح تحول سلامت را در سطح ملی اجرا می کند، نسبت به آن وظیفه دارد، اما می بینیم که در تامین مالی آن نسبت به بیمه ها مشارکت کمتری داشته و بار اصلی آن را روی دوش بیمه ها انداخته است؛ به طوری که می توان گفت دولت تصمیم دارد طبق برنامه نانوشته ای خود را از حوزه تامین مالی نظام سلامت عقب بکشد و برای جبران بحران های این طرح به فکر دست‌اندازی به منابع درمان بیمه‌های پایه است.

این کارشناس تامین اجتماعی با انتقاد از افزایش هزینه‌های درمان بیمه‌های پایه ناشی از اجرای طرح تحول ادامه داد: در حالی که خود دولت برای پرداخت 3 هزار میلیارد تومان یارنه دچار مشکل است اما سازمان تامین اجتماعی ماهیانه هفت هزار میلیارد تومان به اقتصاد مملکت تزریق می کند و روزی که نتواند از پس این پرداخت ها بر بیاید چه کسی جوابگو خواهد بود.

وی همچنین با اشاره به شکاف درآمدی بین اقشار مختلف فعال در حوزه درمان، پس از اجرای طرح تحول افزود: کارگری که حق بیمه پرداخت می کند در سال ۸۱ با حقوق خود می توانست ۶۷ بار به یک پزشک عمومی و ۳۳ بار به پزشک متخصص مراجعه کند و اکنون بعد از طرح تحول این ارقام به ۳۷ بار و ۲۴ بار رسیده است. یعنی ضمن آنکه طرح تحول بین درآمدهای فعالان این حوزه شکاف ایجاد کرد موجب شد تا این نابرابری به بقیه جامعه هم تسری پیدا کند. اما وزارت بهداشت برای رفع این معضل به جای اجرای طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع، مدام سطح درآمدی پزشکان را بالا می برد.

لعل افزود: جالب اینکه هزینه های سلامت در هر سال طبق یک مصوبه اعلام می شود و نرخ سلامت باید تا پایان سال ثابت بماند، در حالی که ما در هر فصل سال با مشکل افزایش نرخ مواجه ایم و سالانه چهار بار حساب های ملی سلامت تغییر می کند و این یعنی بر ساختارهای سلامت، نظارت وجود ندارد.

او همچنین با اشاره به بودجه سال 97 که راه را برای دست اندازی وزارت بهداشت به منابع تامین اجتماعی باز می کند گفت: هرچند دست اندازی به منابع تامین اجتماعی اتفاق تازه ای نیست و سابقه تاریخی طولانی مدت دارد؛ اما درسال ۸۱ با تلاش کارشناسان خبره و تصویب قانون الزام، دست وزارت بهداشت از منابع بیمه شدگان کوتاه شد. با این حال این وزارتخانه همچنان به دنبال یک منبع مفت می گردد تا پولی را که زیر دندانش مزه کرده بود، دوباره به دست اورد.

وی افزود: وزارت بهداشت در سپهر اقتصادی و اجتماعی این کشور بزرگترین انحصارگر است؛ چرا که از اموزش، قیمت گذاری محصولات و خدمات، قیمت فروش تا نظارت بر فروش را خود بر عهده دارد و به دولت هم فشار می اورد که همه منابع خود و سایر سازمانها را قربانی این وزارتخانه کند.
او به جنبه های اقتصاد سیاسی طرح تحول نظام سلامت هم پرداخت و گفت: وزیر بهداشت برنامه غیرمصوب و غیر کارشناسی شده وزارتخانه خود را به یک امر سیاسی و هویتی برای دولت تبدیل کرده و باعث ایجاد تقابل میان منتقدان طرح تحول سلامت با دولت شده است.
لعل افزود: کاری که احمدی نژاد در سپهر ملی ایران کرد و هزینه ی عملکرد خود را به پای نظام ریخت، اکنون وزیر بهداشت با دولت روحانی کرده و همه گرفتاری ها را به دولت وصل کرده و هزینه ها را به پای بیمه هایی که در مقابل زیاده‌خواهی‌های وزارت بهداشت تنها ماندند ریخته و چندی دیگر مشخص خواهد شد چه آسیبی به بنیان ها وارد کرده است.
وی در پایان گفت: ادامه طرح تحول نظام سلامت پیامد سنگین اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دارد و و دولت به جای پرداختن به کارهای زیربنایی به طرح تحول پرداخت و این هوشمندی وزارت بهداشت و ضعف سایر ساختارها بود که طرح تحول را به دولت گره زدند؛ به طوریکه حالا دولت در این موضوع زمینگیر شده و نه راه پس دارد و نه راه پیش.