سالم خبر : رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه موارد ابتلا به ایدز در خاورمیانه و شمال آفریقا از مرز هشدار گذشته است، در عین حال از ادغام خدمات پیشگیری، درمان و مراقبت HIV در نظام خدمات بهداشتی اولیه (PHC) خبر داد.
به گزارش ایسنا، دکتر محمدمهدی گویا در همایش روز جهانی ایدز گفت: با وجود این که پیشرفت‌هایی در کنترل ابتلا به ایدز رخ داده، اما این پیشرفت‌ها کند بوده و در بسیاری از کشورها شکننده است؛ چراکه وابسته به کشورهای دیگر هستند و چنانچه تحت تاثیر تحریم یا کشمکش‌های سیاسی قرار گیرند، برنامه مبارزه با ایدز نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد. برای مثال این شکنندگی‌ها را می‌توان در کشور اوکراین مشاهده کرد.
موارد ابتلا به ایدز در خاورمیانه و شمال آفریقا از مرز هشدار گذشت
وی افزود: با وجود اینکه موارد ابتلا به HIV در بسیاری از کشورها کاهش یافته است، در ۵۰ کشور شاهد افزایش موارد ابتلا به این بیماری بوده‌ایم. در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا موارد ابتلا به ایدز از مرز هشدار عبور کرده است. همچنین در زمینه پیشگیری به نوجوانان و جوانان که بیشتر در معرض خطر هستند، کمتر توجه شده است.
گویا ادامه داد: بر اساس همین آمارها ما به سازمان جهانی بهداشت متعهد شده‌ایم که به هدف ۹۰ درصد تا سال ۲۰۲۰ برسیم. در همین راستا به اعتراف پیشگیری از اچ آی وی پیوستیم و معتقدیم می‌توانیم پرچمدار این اعتراف در این منطقه خاورمیانه باشیم. همچنین تصمیم گرفتیم هر چقدر هم تحت تاثیر تحریم و کشمکش‌های سیاسی قرار بگیریم، تسلیم نشویم و اقدامات خود را انجام دهیم. در همین راستا برنامه کشوری ترسیم کردیم، اجراهای ساختاری داشتیم و سرمایه‌گذاری را افزایش دادیم.
وی با بیان اینکه دنیا ثابت کرده است که پیشگیری از HIV بدون برنامه کاهش آسیب امکان ندارد، گفت: بنابراین برای رسیدن به اهداف پیشگیری، برنامه کاهش آسیب را ارتقای کیفی داده‌ایم. برنامه testing را به صورت همه‌جانبه ارتقا داده‌ایم. همچنین نه تنها جمعیت پرخطر، بلکه مناطق پرخطر هم در ابتلا به ایدز نقش دارند. بر اساس مطالعات دقیق در تلاشیم که از مناطق استان‌ها، محل‌های در خطر را بیشتر تحت نظر قرار دهیم. ۵۷۰ هزار مادر باردار نیز تست شدند که البته این کار آسان نبود و در این بین تنها دو کودک مبتلا به HIV در ۸۰ میلیون جمعیت شناسایی شد که آن هم به دلیل دیر مراجعه کردن خود مادران بود.
به گفته رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، چهار کشور به هدف پیشگیری از حذف انتقال اچ آی وی از مادر به فرزند دست یافتند که سه مورد از این کشورها، جمعیت زیر ۵ میلیون دارند و تنها کشوری که بالای پنج میلیون جمعیت دارد، تایلند است.
وی با بیان اینکه با اتکا به سرمایه‌های ملی برنامه‌هایی به صورت سیستماتیک انجام دادیم و نرخ شیوع HIV در زنان تن فروش و معتادان تزریقی را کاهش دادیم، گفت: حدود ۲۰ مرکز به صورت سیستماتیک به این زنان سرویس می‌دادند. همچنین یکی از سخت‌ترین راه‌های کنترل اچ آی وی در دنیا مربوط به اعتیاد تزریقی است. تحقق تمام برنامه‌های ما به واسطه کاهش آسیب بوده است.
گویا اظهار کرد: اطلاع از وضعیت ابتلا و افزایش پوشش درمان از مهم‌ترین اهداف پیشگیری است. مهم‌ترین ابزار این آگاهی، آزمایش است؛ اگر آزمایش هدفمند باشد ما را به هدف خود می‌رساند. دانش و آگاهی قدرت ما است. مصداق دانش در مورد HIV، آگاهی از میزان ابتلا، پوشش درمان و پایش Viral load است.
وی با بیان اینکه آخرین گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد ٧۵ درصد از مبتلایان به HIV در دنیا از ابتلای خود آگاهی دارند و نزدیک ۲۰ میلیون نفر نمی‌دانند مبتلا به این عفونت هستند، افزود: این میزان در شمال آفریقا و منطقه خاورمیانه ۳۴ درصد و در کشور ما ۴۱ درصد است. در شمال آفریقا و خاورمیانه پوشش درمان ۵٣ درصد و در کشور ما ۵۸ درصد است و ما اصلا از این موضوع راضی نیستیم.
گویا در ادامه صحبت‌هایش گفت: برای شناسایی افراد مبتلا به اچ آی وی، انجام مشاوره و آزمایش لازم است. ما برای انجام مشاوره و آزمایش پنج اصل مهم را در نظر گرفتیم؛ هرگز بدون رضایت فرد برای برای او آزمایش انجام ندهیم، محرمانه بودن انجام آزمایش و ارائه پاسخ آن را بطور کامل رعایت کنیم، بدون مشاوره آزمایش انجام ندهیم، نتایج تست مثبت را هر چه سریع‌تر با انجام آزمایش تایید کننده رد یا قبول کنیم. فرد شناسایی شده را به خدمات پیشگیری، درمان و مراقبت وصل کنیم.
وی درباره اقداماتی که از سال گذشته تاکنون برای کنترل و درمان اچ آی وی انجام شده، گفت: ما خدمات پیشگیری، درمان و مراقبت اچ آی وی را در نظام خدمات بهداشتی اولیه (PHC) خود ادغام کردیم. آخرین مراحل فنی آن نیز طی شده است. امکانات دسترسی به آزمایش را با روش‌های خودمان فراهم کردیم. کلیه امکانات وصل آزمایش سریع به خدمات آزمایشی تایید کننده و برنامه پیشگیری، مراقبت و درمان را در سراسر کشور ایجاد کردیم.
وی ادامه داد: درمان‌های جدید را به درمان استاندارد کشوری مانند سال‌های گذشته اضافه کردیم. امکانات انجام آزمایش Viral load را در کشور فراهم کردیم. برنامه کاهش آسیب را از نظر کیفی ارتقا دادیم.
گویا درباره انجام "تست سریع" و "سلف تست" گفت: تجربه جهانی نشان داده تشخیص زودهنگام HIV اولین گام برای تداوم بقای فرد مبتلا برای مراقبت و درمان و در کلان خودپیشگیری و کنترل HIV است.
وی در پایان افزود: مردم می‌توانند از این تست در مراکزی غیر از مراکز بهداشتی و درمانی استفاده کنند. انجام این تست عمدتا برای کسانی است که امکان مراجعه به مراکز درمانی بهداشتی و دسترسی به انجام آزمایش را ندارند و کسانی که دسترسی به آنها برای ما دشوار است. برای انجام این تست تحمیل وجود ندارد و انجام این تست نیازمند مشاوره درست است.
موارد ابتلا به ایدز در خاورمیانه و شمال آفریقا از مرز هشدار گذشت
وی افزود: با وجود اینکه موارد ابتلا به HIV در بسیاری از کشورها کاهش یافته است، در ۵۰ کشور شاهد افزایش موارد ابتلا به این بیماری بوده‌ایم. در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا موارد ابتلا به ایدز از مرز هشدار عبور کرده است. همچنین در زمینه پیشگیری به نوجوانان و جوانان که بیشتر در معرض خطر هستند، کمتر توجه شده است.
گویا ادامه داد: بر اساس همین آمارها ما به سازمان جهانی بهداشت متعهد شده‌ایم که به هدف ۹۰ درصد تا سال ۲۰۲۰ برسیم. در همین راستا به اعتراف پیشگیری از اچ آی وی پیوستیم و معتقدیم می‌توانیم پرچمدار این اعتراف در این منطقه خاورمیانه باشیم. همچنین تصمیم گرفتیم هر چقدر هم تحت تاثیر تحریم و کشمکش‌های سیاسی قرار بگیریم، تسلیم نشویم و اقدامات خود را انجام دهیم. در همین راستا برنامه کشوری ترسیم کردیم، اجراهای ساختاری داشتیم و سرمایه‌گذاری را افزایش دادیم.
وی با بیان اینکه دنیا ثابت کرده است که پیشگیری از HIV بدون برنامه کاهش آسیب امکان ندارد، گفت: بنابراین برای رسیدن به اهداف پیشگیری، برنامه کاهش آسیب را ارتقای کیفی داده‌ایم. برنامه testing را به صورت همه‌جانبه ارتقا داده‌ایم. همچنین نه تنها جمعیت پرخطر، بلکه مناطق پرخطر هم در ابتلا به ایدز نقش دارند. بر اساس مطالعات دقیق در تلاشیم که از مناطق استان‌ها، محل‌های در خطر را بیشتر تحت نظر قرار دهیم. ۵۷۰ هزار مادر باردار نیز تست شدند که البته این کار آسان نبود و در این بین تنها دو کودک مبتلا به HIV در ۸۰ میلیون جمعیت شناسایی شد که آن هم به دلیل دیر مراجعه کردن خود مادران بود.
به گفته رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، چهار کشور به هدف پیشگیری از حذف انتقال اچ آی وی از مادر به فرزند دست یافتند که سه مورد از این کشورها، جمعیت زیر ۵ میلیون دارند و تنها کشوری که بالای پنج میلیون جمعیت دارد، تایلند است.
وی با بیان اینکه با اتکا به سرمایه‌های ملی برنامه‌هایی به صورت سیستماتیک انجام دادیم و نرخ شیوع HIV در زنان تن فروش و معتادان تزریقی را کاهش دادیم، گفت: حدود ۲۰ مرکز به صورت سیستماتیک به این زنان سرویس می‌دادند. همچنین یکی از سخت‌ترین راه‌های کنترل اچ آی وی در دنیا مربوط به اعتیاد تزریقی است. تحقق تمام برنامه‌های ما به واسطه کاهش آسیب بوده است.
گویا اظهار کرد: اطلاع از وضعیت ابتلا و افزایش پوشش درمان از مهم‌ترین اهداف پیشگیری است. مهم‌ترین ابزار این آگاهی، آزمایش است؛ اگر آزمایش هدفمند باشد ما را به هدف خود می‌رساند. دانش و آگاهی قدرت ما است. مصداق دانش در مورد HIV، آگاهی از میزان ابتلا، پوشش درمان و پایش Viral load است.
وی با بیان اینکه آخرین گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد ٧۵ درصد از مبتلایان به HIV در دنیا از ابتلای خود آگاهی دارند و نزدیک ۲۰ میلیون نفر نمی‌دانند مبتلا به این عفونت هستند، افزود: این میزان در شمال آفریقا و منطقه خاورمیانه ۳۴ درصد و در کشور ما ۴۱ درصد است. در شمال آفریقا و خاورمیانه پوشش درمان ۵٣ درصد و در کشور ما ۵۸ درصد است و ما اصلا از این موضوع راضی نیستیم.
گویا در ادامه صحبت‌هایش گفت: برای شناسایی افراد مبتلا به اچ آی وی، انجام مشاوره و آزمایش لازم است. ما برای انجام مشاوره و آزمایش پنج اصل مهم را در نظر گرفتیم؛ هرگز بدون رضایت فرد برای برای او آزمایش انجام ندهیم، محرمانه بودن انجام آزمایش و ارائه پاسخ آن را بطور کامل رعایت کنیم، بدون مشاوره آزمایش انجام ندهیم، نتایج تست مثبت را هر چه سریع‌تر با انجام آزمایش تایید کننده رد یا قبول کنیم. فرد شناسایی شده را به خدمات پیشگیری، درمان و مراقبت وصل کنیم.
وی درباره اقداماتی که از سال گذشته تاکنون برای کنترل و درمان اچ آی وی انجام شده، گفت: ما خدمات پیشگیری، درمان و مراقبت اچ آی وی را در نظام خدمات بهداشتی اولیه (PHC) خود ادغام کردیم. آخرین مراحل فنی آن نیز طی شده است. امکانات دسترسی به آزمایش را با روش‌های خودمان فراهم کردیم. کلیه امکانات وصل آزمایش سریع به خدمات آزمایشی تایید کننده و برنامه پیشگیری، مراقبت و درمان را در سراسر کشور ایجاد کردیم.
وی ادامه داد: درمان‌های جدید را به درمان استاندارد کشوری مانند سال‌های گذشته اضافه کردیم. امکانات انجام آزمایش Viral load را در کشور فراهم کردیم. برنامه کاهش آسیب را از نظر کیفی ارتقا دادیم.
گویا درباره انجام "تست سریع" و "سلف تست" گفت: تجربه جهانی نشان داده تشخیص زودهنگام HIV اولین گام برای تداوم بقای فرد مبتلا برای مراقبت و درمان و در کلان خودپیشگیری و کنترل HIV است.
وی در پایان افزود: مردم می‌توانند از این تست در مراکزی غیر از مراکز بهداشتی و درمانی استفاده کنند. انجام این تست عمدتا برای کسانی است که امکان مراجعه به مراکز درمانی بهداشتی و دسترسی به انجام آزمایش را ندارند و کسانی که دسترسی به آنها برای ما دشوار است. برای انجام این تست تحمیل وجود ندارد و انجام این تست نیازمند مشاوره درست است.