سالم خبر : رییس مرکز تحقیقات مسمومیت‌های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به مهم‌ترین دلایل بروز مسمومیت در جامعه، مسمومیت‌های دارویی را شایعترین مسمومیت در دنیا خواند.
دکتر هاله طالایی با بیان اینکه مرکز تحقیقات مسمومین در زمینه ارایه استراتژی و فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی مرتبط با کنترل مسمومیت و درمان‌های جدید فعالیت می‌کند، به ایسنا گفت : تحقیقات اخیر این مرکز در رابطه با مسمومیت از طریق قرص برنج و ناخالصی برخی مواد موجود در عطاری‌ها انجام شده تا بتوان راهکارهایی برای کاهش آمار مرگ و میر ناشی از این مسمومیت‌ها ارایه کرد.
مسمومیت دارویی شایعترین مسمومیت در جهان
وی با بیان اینکه مسمومیت دارویی شایعترین مسمومیت در جهان است، افزود: در ایران نیز ۷۰ درصد مسمومیت‌ها، دارویی است.
شایعترین مسمومیت‌های دارویی در ایران
طالایی، مسمومیت دارویی با الکل را از شایعترین مسمومیت‌ها در جهان عنوان کرد و گفت: در ایران مسمومیت با مواد مخدر، اوپیوئیدها و داروهای روان‌گردان و اکستازی‌ها از شایع ترین‌ها هستند. همچنین مسمومیت با استامینوفن، خواب‌آورها و ضد دردها مثل بنزودیازپین‌ها، ارگانو فسفرها، قرص برنج و ضد افسردگی‌ها هم از دیگر مسمومیت‌های دارویی شایع رایج است.
وی با اشاره به سایر اشکال مسمومیت‌های دارویی، عنوان کرد: مصرف دارو بدون تجویز پزشک، عدم توجه به تاریخ انقضا و تداخل دارویی، استفاده در دوز بالا، مصرف خودسرانه دارو و همچنین مصرف دارو به قصد خودکشی از دیگر اشکال مسمومیت‌های دارویی است.
غفلت خانواده‌ها مهم‌ترین عامل مسمومیت کودکان
این استاد دانشگاه با اشاره به مسمومیت در کودکان، عنوان کرد: مسمومیت دارویی در کودکان بیشتر تصادفی و اتفاقی و در اغلب موارد برای کودکان زیر پنج سال و به دلیل غفلت خانواده‌ها صورت می‌گیرد.
بنابراین توصیه میشود که خانواده‌ها دارو را دور از دید و دسترس کودکان قرار داده و از مصرف دارو مقابل کودکان خودداری کنند. همچنین عباراتی مانند آب نبات یا شکلات را برای مصارف دارویی استفاده نکنند.
مسمومیت با استامینوفن
وی در ادامه با تاکید بر اینکه حتما دوز مصرفی داروی استامینوفن باید با وزن و سن کودک تعیین شود، اظهار کرد: برخلاف تصور عموم، مسمومیت کودکان با استامینوفن نیز به صورت شایع دیده میشود.
بنابراین پیشنهاد میشود که زمان مصرف داروی کودکان حتما یادداشت شود تا از مصرف دوز اضافی به کودکان جلوگیری شود یا به عنوان نمونه گاها دیده شده که حتی بزرگسالان در زمان سرماخوردگی استامینوفن و ادالت کلد را با هم مصرف می‌کنند؛ در حالیکه ادالت کلد ۳۲۵ میلی استامینوفن دارد و مصرف همزمان این دو دارو مسمومیت کبدی ایجاد می‌کند.
طالایی با اشاره به سایر نمونه‌های مسمومیت در کودکان عنوان کرد: مسمومیت با مواد شوینده شیمیایی، لاک پاک کن یا مواد آرایشی، ژل‌ها و سایر محصولات مشابه از دیگر موارد ایجاد مسمومیت در کودکان است که باید به آن توجه شود.
مسمومیت با انواع گیاهان آپارتمانی
وی با اشاره به مسمومیت با انواع گیاهان آپارتمانی در کودکان، اظهار کرد: به عنوان نمونه خوردن گل نرگس به شدت سمی بوده و باید از دسترس کودکان دور نگه داشته شود. از دیگر گیاهان سمی آپارتمانی می‌توان به خرزهره، دیفن باخیا یا شوکران اشاره کرد که تماس با شیره سمی آنها می‌تواند خارش و سوزش و حتی خفگی یا آسیب گوارشی ایجاد کند.
وی با اشاره به مسمومیت با باطری به عنوان یکی از خطرناک‌ترین مسمومیت‌ها در کودکان، اظهار کرد: سرب موجود در باطری‌ها عامل ایجاد مسمومیت مزمن است. بنابراین اسباب بازی‌های باطری دار یا کنترل‌های راه دور و سایر ابزار حاوی باطری باید از دسترس کودکان دور نگه داشته شود.
این پزشک متخصص با اشاره به برخی مصادیق مسمومیتی و غفلت‌های صورت گرفته از سوی والدین، عنوان کرد: به عنوان نمونه در یک مورد مسمومیت، والدین در شیشه شربت آموکسی سیلین، آفت کش ریخته و در یخچال نگهداری می‌کردند که همین مساله به مسمومیت شدید کودک خانواده منجر شد. بنابراین باید به کودکان آموزش داده شود که هیچ وقت نوشیدنی یا خوراکی را بدون اجازه بزرگسالان مصرف نکنند و همچنین شربت‌های دارویی را در یخچال و کنار سایر نوشیدنی‌ها قرار ندهیم.
به محض وقوع مسمومیت با ۱۱۵ و ۱۴۹۰ تماس بگیرید
وی با اشاره به مسمومیت با نفت و مواد شیمیایی شوینده به عنوان یکی از مسمومیت‌های رایج، عنوان کرد: در این موارد نباید کودک را وادار به استفراغ کنیم؛ چراکه عوارض آن شدیدتر و خطرناکتر خواهد بود. بنابراین به خانواده‌ها توصیه میشود که در زمان بروز مسمومیت و به محض بلعیدن مواد غیرخوراکی با مرکز اورژانس ۱۱۵ یا مرکز کنترل مسمومیت‌ها با شماره تلفن ۱۴۹۰ تماس بگیرند؛ چراکه این مراکز در سراسر کشور فعال بوده و توصیه‌های تخصصی برای درمان و کاهش عوارض مسمومیت را به خانواده ارایه می‌کنند.
تحقیقات صورت گرفته در جهت پیشگیری از مسمومیت‌ها
طالایی با اشاره به فعالیت مرکز تحقیقات مسمومین در راستای کاهش عوارض و درمان‌های نوین در رابطه با مسمومیت‌ها، عنوان کرد: مرکز تحقیقات مسمومین در زمینه ارایه راهکارهای درمانی، پژوهش‌های بزرگی را با اعضای هیئت علمی بخش مسمومین از جمله دکتر حسنیان و دکتر شادنیا انجام داده تا بتوان از این طریق درمان‌های مطلوب‌تری به مراجعین ارایه کرد.
وی با اشاره به ارایه یک روش درمانی مطلوب با توجه به نتایج پژوهش‌های این مرکز، عنوان کرد: حدود ۶۰ درصد مسمومین به علت مصرف داروی مربوطه دچار تب هستند و یا به علت درگیری سایر ارگان‌های بدن دچار تب می‌شوند. در گذشته برای کنترل تب مراجعین آنتی بیوتیک تجویز می‌شد که خود عوارض دیگری به دنبال دارد، ولی بر اساس نتایج یکی از مهم‌ترین پژوهش‌های مرکز، مصرف آنتی بیوتیک از ابتدا در اورژانس محدود شده و تب مراجعین از طرق دیگری کنترل میشود و تا ۴۸ ساعت اول به رزیدنت‌ها توصیه میشود بیشتر بیمار را تحت نظر بگیرند و فورا آنتی بیوتیک تجویز نکنند. به عبارت دیگر برخورد با تب در بخش مسمومین با برخورد در بخش‌های عفونی و داخلی یا سایر بخش‌ها متفاوت است که باید به این مساله توجه داشته باشیم.
رییس مرکز تحقیقات مسمومین دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خاتمه با اشاره به انجام یک کارتحقیقاتی بروی ۸ هزار مورد مسمویت از طریق خودکشی در طی ۱۰ سال در بیمارستان لقمان، عنوان کرد: بر اساس نتایج این تحقیق، مشخص شد که بیشترین علت خودکشی در جوانان ۲۰ تا ۴۰ سال، در رابطه با مسائل عاطفی و ازدواج و عدم تجانس خانوادگی بوده است.
مسمومیت دارویی شایعترین مسمومیت در جهان
وی با بیان اینکه مسمومیت دارویی شایعترین مسمومیت در جهان است، افزود: در ایران نیز ۷۰ درصد مسمومیت‌ها، دارویی است.
شایعترین مسمومیت‌های دارویی در ایران
طالایی، مسمومیت دارویی با الکل را از شایعترین مسمومیت‌ها در جهان عنوان کرد و گفت: در ایران مسمومیت با مواد مخدر، اوپیوئیدها و داروهای روان‌گردان و اکستازی‌ها از شایع ترین‌ها هستند. همچنین مسمومیت با استامینوفن، خواب‌آورها و ضد دردها مثل بنزودیازپین‌ها، ارگانو فسفرها، قرص برنج و ضد افسردگی‌ها هم از دیگر مسمومیت‌های دارویی شایع رایج است.
وی با اشاره به سایر اشکال مسمومیت‌های دارویی، عنوان کرد: مصرف دارو بدون تجویز پزشک، عدم توجه به تاریخ انقضا و تداخل دارویی، استفاده در دوز بالا، مصرف خودسرانه دارو و همچنین مصرف دارو به قصد خودکشی از دیگر اشکال مسمومیت‌های دارویی است.
غفلت خانواده‌ها مهم‌ترین عامل مسمومیت کودکان
این استاد دانشگاه با اشاره به مسمومیت در کودکان، عنوان کرد: مسمومیت دارویی در کودکان بیشتر تصادفی و اتفاقی و در اغلب موارد برای کودکان زیر پنج سال و به دلیل غفلت خانواده‌ها صورت می‌گیرد.
بنابراین توصیه میشود که خانواده‌ها دارو را دور از دید و دسترس کودکان قرار داده و از مصرف دارو مقابل کودکان خودداری کنند. همچنین عباراتی مانند آب نبات یا شکلات را برای مصارف دارویی استفاده نکنند.
مسمومیت با استامینوفن
وی در ادامه با تاکید بر اینکه حتما دوز مصرفی داروی استامینوفن باید با وزن و سن کودک تعیین شود، اظهار کرد: برخلاف تصور عموم، مسمومیت کودکان با استامینوفن نیز به صورت شایع دیده میشود.
بنابراین پیشنهاد میشود که زمان مصرف داروی کودکان حتما یادداشت شود تا از مصرف دوز اضافی به کودکان جلوگیری شود یا به عنوان نمونه گاها دیده شده که حتی بزرگسالان در زمان سرماخوردگی استامینوفن و ادالت کلد را با هم مصرف می‌کنند؛ در حالیکه ادالت کلد ۳۲۵ میلی استامینوفن دارد و مصرف همزمان این دو دارو مسمومیت کبدی ایجاد می‌کند.
طالایی با اشاره به سایر نمونه‌های مسمومیت در کودکان عنوان کرد: مسمومیت با مواد شوینده شیمیایی، لاک پاک کن یا مواد آرایشی، ژل‌ها و سایر محصولات مشابه از دیگر موارد ایجاد مسمومیت در کودکان است که باید به آن توجه شود.
مسمومیت با انواع گیاهان آپارتمانی
وی با اشاره به مسمومیت با انواع گیاهان آپارتمانی در کودکان، اظهار کرد: به عنوان نمونه خوردن گل نرگس به شدت سمی بوده و باید از دسترس کودکان دور نگه داشته شود. از دیگر گیاهان سمی آپارتمانی می‌توان به خرزهره، دیفن باخیا یا شوکران اشاره کرد که تماس با شیره سمی آنها می‌تواند خارش و سوزش و حتی خفگی یا آسیب گوارشی ایجاد کند.
وی با اشاره به مسمومیت با باطری به عنوان یکی از خطرناک‌ترین مسمومیت‌ها در کودکان، اظهار کرد: سرب موجود در باطری‌ها عامل ایجاد مسمومیت مزمن است. بنابراین اسباب بازی‌های باطری دار یا کنترل‌های راه دور و سایر ابزار حاوی باطری باید از دسترس کودکان دور نگه داشته شود.
این پزشک متخصص با اشاره به برخی مصادیق مسمومیتی و غفلت‌های صورت گرفته از سوی والدین، عنوان کرد: به عنوان نمونه در یک مورد مسمومیت، والدین در شیشه شربت آموکسی سیلین، آفت کش ریخته و در یخچال نگهداری می‌کردند که همین مساله به مسمومیت شدید کودک خانواده منجر شد. بنابراین باید به کودکان آموزش داده شود که هیچ وقت نوشیدنی یا خوراکی را بدون اجازه بزرگسالان مصرف نکنند و همچنین شربت‌های دارویی را در یخچال و کنار سایر نوشیدنی‌ها قرار ندهیم.
به محض وقوع مسمومیت با ۱۱۵ و ۱۴۹۰ تماس بگیرید
وی با اشاره به مسمومیت با نفت و مواد شیمیایی شوینده به عنوان یکی از مسمومیت‌های رایج، عنوان کرد: در این موارد نباید کودک را وادار به استفراغ کنیم؛ چراکه عوارض آن شدیدتر و خطرناکتر خواهد بود. بنابراین به خانواده‌ها توصیه میشود که در زمان بروز مسمومیت و به محض بلعیدن مواد غیرخوراکی با مرکز اورژانس ۱۱۵ یا مرکز کنترل مسمومیت‌ها با شماره تلفن ۱۴۹۰ تماس بگیرند؛ چراکه این مراکز در سراسر کشور فعال بوده و توصیه‌های تخصصی برای درمان و کاهش عوارض مسمومیت را به خانواده ارایه می‌کنند.
تحقیقات صورت گرفته در جهت پیشگیری از مسمومیت‌ها
طالایی با اشاره به فعالیت مرکز تحقیقات مسمومین در راستای کاهش عوارض و درمان‌های نوین در رابطه با مسمومیت‌ها، عنوان کرد: مرکز تحقیقات مسمومین در زمینه ارایه راهکارهای درمانی، پژوهش‌های بزرگی را با اعضای هیئت علمی بخش مسمومین از جمله دکتر حسنیان و دکتر شادنیا انجام داده تا بتوان از این طریق درمان‌های مطلوب‌تری به مراجعین ارایه کرد.
وی با اشاره به ارایه یک روش درمانی مطلوب با توجه به نتایج پژوهش‌های این مرکز، عنوان کرد: حدود ۶۰ درصد مسمومین به علت مصرف داروی مربوطه دچار تب هستند و یا به علت درگیری سایر ارگان‌های بدن دچار تب می‌شوند. در گذشته برای کنترل تب مراجعین آنتی بیوتیک تجویز می‌شد که خود عوارض دیگری به دنبال دارد، ولی بر اساس نتایج یکی از مهم‌ترین پژوهش‌های مرکز، مصرف آنتی بیوتیک از ابتدا در اورژانس محدود شده و تب مراجعین از طرق دیگری کنترل میشود و تا ۴۸ ساعت اول به رزیدنت‌ها توصیه میشود بیشتر بیمار را تحت نظر بگیرند و فورا آنتی بیوتیک تجویز نکنند. به عبارت دیگر برخورد با تب در بخش مسمومین با برخورد در بخش‌های عفونی و داخلی یا سایر بخش‌ها متفاوت است که باید به این مساله توجه داشته باشیم.
رییس مرکز تحقیقات مسمومین دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خاتمه با اشاره به انجام یک کارتحقیقاتی بروی ۸ هزار مورد مسمویت از طریق خودکشی در طی ۱۰ سال در بیمارستان لقمان، عنوان کرد: بر اساس نتایج این تحقیق، مشخص شد که بیشترین علت خودکشی در جوانان ۲۰ تا ۴۰ سال، در رابطه با مسائل عاطفی و ازدواج و عدم تجانس خانوادگی بوده است.