سالم خبر: سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی امروز در کسوتی متفاوت در جمع اصحاب رسانه حاضر شد تا طبق رویه ی گذشته پس از دو هفته غیبت در نشستی به سوالات آنان پاسخ گوید. سوالات خبرنگاران بسیار متنوع و پرتعداد بود از کمبود برخی اقلام دارویی گرفته تا کمبود پوشک و شیرخشک و هر آنچه در عرصه ی سلامت و بهداشت که تاکنون شنیدن اخبار آن تن مصرف کنندگان آن را لرزانده است.
حریرچی در پاسخ به سوالی در مورد کمبود برخی اقلام دارویی، گفت: برخی داروخانه‌ها هنگام تحویل دارو به بیماران می‌گویند که شاید دفعه بعد این دارو نباشد و همین جمله نیز منجر به احساس کمبود دارو در مردم می‌شود.
وی افزود: کمبود دارو در کشور زیر یک درصد یعنی 35 تا 40 قلم دارو است و طبق اصول اقتصاد مقاومتی و قانون مصوب مجلس، وزارت بهداشت مکلف به تامین داروی تولید داخل و ژنریک است اما درباره برخی اقلام وارداتی برخی پزشکان و داروسازان و مردم انتظار دارند که داروی خارجی داده شود که ممکن است کمبود داشته باشد.
سخنگوی وزارت بهداشت افزود: با این اقدام داروخانه ها، بیمار به پزشک مراجعه می‌کند و می‌گوید که دارو را در چند دفترچه و مثلا به اندازه مصرف 6 ماه بنویسد و همین موضوع نیز منجر به کمبود می‌شود.
وی اظهار داشت: مردم عادت دارند از داروخانه نزدیک محل زندگی خود داروهای مورد نیاز را خریداری کنند و ممکن است این داروخانه دارویی را نداشته باشد و در نتیجه احساس کمبود شکل بگیرد. در حالی‌که اگر با شماره تلفن 190 تماس بگیرند داروخانه‌ای که داروی مورد نظر را دارد، معرفی می‌کنند.
حریرچی گفت: در همه کشورها و بازار وسیع و متنوع دارویی طبق استانداردهای جهانی کمبود حدود 1 تا 1.5 درصد اقلام دارویی متداول و طبیعی است. در کشورهای مختلف این میزان کمبود دارویی پیش می‌آید. گاهی مواد اولیه گران می‌شود و گاهی خط تولید خاصی دچار مشکل شده و دارو، سرم یا محصول نهایی دچار کمبود می‌شود.
حریرچی گفت: قبلا کمبود بین هفت تا هشت درصد اقلام دارویی را تجربه کردیم. در طول اجرای طرح تحول سلامت و بعد از تثبیت آن، کمبود اقلام دارویی زیر یک درصد یا در حد 35 تا 40 قلم دارو بود. در شرایط اخیر و به خصوص اواخر فروردین تا اردیبهشت در بازار تغییرات خاصی رخ داد و مثل خیلی از کالاهای دیگر نگرانی‌هایی درباره دارو ایجاد شد. برخی افراد فکر کردند اگر قیمت دلار بالا رفته، پس باید کالا را نیز با قیمت بیشتری بفروشند. در زمینه مواد اولیه دارو دچار مشکل چندانی نشدیم و ممکن است در برخی اقلام مثل بسته بندی مشکلات جزیی وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: این ارقام مربوط به بازار است، اما ممکن است حس مردم متفاوت باشد. به طور متداول هر دارویی که به اندازه هشت ماه مصرف وجود داشته باشد، عنوان کمبود نمی‌گیرد و اقدام جدیدی برای آن نمی‌شود. اگر میزان دارو به چهار ماه کاهش یابد، از طریق مجاری خاص مثل داروخانه‌های دولتی توزیع می‌شود.
حریرچی گفت: داروی شیمی درمانی با استانداردهای لازم در کشور وجود دارد و گاهی اظهاراتی دیده می‌شود که مبنای علمی ندارد. همچنین گاهی داروخانه‌ها، دارو را تحویل می‌دهند و به بیمار می‌گویند که شاید دفعه بعد این دارو نباشد و همین جمله نیز منجر به احساس کمبود دارو در مردم می‌شود.
وی درباره لغو اعمال جراحی به علت کمبود داروی بیهوشی نیز بیان کرد: موارد اندکی وجود داشته که در تامین مواد مشکلاتی پیش آمده، اما مشکل جدی در این رابطه وجود نداشته است.
کمبود پوشک
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره کمبود پوشک نیز اظهار داشت: درباره افراد مسن، پوشک بهداشتی تاثیرات درمانی و بهداشتی دارد. در مورد کودکان نیز با توجه به تغییر استانداردهای زندگی، خانواده‌ها عادت کرده اند که از این پوشک‌ها استفاده کنند. وزارت بهداشت نیز از افزایش قیمت خبر دارد و پیگیری‌هایی در این راستا انجام شده و گویا مشکل در تامین برخی مواد اولیه است. البته پیگیری‌های وزارت بهداشت در رابطه با عوامل اجتماعی موثر بر سلامت است.
وی افزود: دیروز در سازمان غذا و دارو نیز جلسه‌ای در این راستا برگزار شد و وزارت بهداشت اعلام آمادگی کرد که از تفاهم نامه وزارت بهداشت با وزارت صنعت درباره رفع مشکلات موجود استفاده شود.
نسخه های سنتی و گران
سخنگوی وزارت بهداشت در ادامه این نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره تجویزهای غیراصولی در طب سنتی و ساماندهی عطاری‌ها
گفت: طب‌های مکمل که یکی از آنها طب ایرانی است پذیرفته شده است و درباره اداره برخی از ناخوشی‌های جزیی و برخی از اقدامات پیشگیرانه و تغییر سبک زندگی می‌توان از این طب استفاده کرد.
حریرچی افزود: این نوع طبابت ها ارزان و قابل دسترس هستند اما از طرفی با پدیده‌های جدیدی روبه‌رو هستیم که قسمت قابل توجهی از آنها مربوط به سودجویی و مسائل اقتصادی می‌شود.
وی ادامه داد: چند نفر از افراد اسم دین روی این طب می‌گذارند و می‌گویند هیچ پولی نمی‌گیرند درحالی که نرخ متوسط نسخه‌هایی که ما درآوردیم بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ هزار تومان و حتی میلیون بوده است.
سخنگوی وزارت بهداشت افزود: یکی دیگر از مشکلات این حوزه ارائه بخور دسته جمعی به بیماران است که حداقل ۱۰۰ نفر به یک اتاق می‌روند و برای ورود نفری ۱۵ هزار تومان پرداخت می‌کنند تا بخور بگیرند. وقتی از این افراد سوال می‌کنیم که همسر کدام یک از شما بدون مراجعه به بیمارستان زایمان کرده، پاسخ نمی‌دهند. اگر در حال حاضر ابوعلی‌سینا یا رازی زنده بودند چه می‌کردند؟ وقتی ابوعلی‌سینا وارد طب شد، طب جالینوسی را بر اساس تجربیات و آزمایش‌ها متحول کرد و کل جهان طی چند قرن از این آزمایش‌ها و علم ابوعلی‌سینا استفاده کرد. حالا اگر این دانشمند بزرگ زنده بود آیا فقط کتاب قانون را پیش رو می‌گذاشت و فقط از آن استفاده می‌کرد و به علم روز کاری نداشت؟
حریرچی بیان کرد: طب مکمل در حدی که بتواند به سلامت مردم کمک و از بیماری ها پیشگیری کند مورد حمایت است و این رویکرد علمی روز دنیا محسوب می‌شود، اما با سودجویی‌ها و تخلفات کاملا مقابله می‌کنیم. یکی از شایعترین عوامل مسمومیت همین داروهای گیاهی هستند که بسیاری تصورر می‌کنند چون گیاهی است، مسمومیت ایجاد نمی‌کند درحالی که یکی از شایعترین عوامل نارسایی کبد، سمومی است که به واسطه مصرف زیاد گیاهان یا داروهای تقلبی حاصل می‌شود.
تجویز خارج از فهرست دارویی تخلف است
معاون کل وزارت بهداشت در ادامه این نشست خبری گفت: طبق قانون و اظهاراتی که اخیرا رئیس سازمان نظام پزشکی داشت، داروی ایرانی کاملا مورد تایید است و هرگونه تجویز خارج از فهرست دارویی کشور تخلف است. برخی از مراجع نظارتی نیز وارد این موضوع شدند. این موضوع از طرفی به واسطه پزشکان و از طرفی مردم و شرکت‌های خارجی اتفاق می‌افتد که نمی‌خواهند بازار ایران را از دست بدهند. تقاضای ما این است که همکاران پزشک و داروساز، شرایط خاص فعلی و محدودیت‌های واردات و معیارهای علمی را در نظر بگیرند.
وی ادامه داد: نظارت‌های ما در این راستا تشدید شده تا مشکلات در این زمینه حل شود.
افزایش نظارت‌های وزارت بهداشت
سخنگوی وزارت بهداشت در ادامه این نشست خبری بیان کرد: وزارت بهداشت، کشور را به ۱۰ قطب تقسیم کرد و هر کدام از معاونین مسئول یکی از این قطب‌ها هستند و بارها در این مراکز حضور داشتند. نظارت‌ها نیز افزایش یافته است و مردم باید توجه کنند که دشمن می‌خواهد شرایط جنگ روانی برای ما ایجاد کند و وزارت بهداشت مکلف است که نظارت‌ها را زیاد کند.
وی ادامه داد: طی سه ماه گذشته به جز برخی داروهای خارجی و ملزومات مصرفی خارجی، قیمت کدام جنس یا خدمت در حوزه بهداشت و درمان افزایش یافته است؟ همکاران پزشک و داروساز همکاری بسیار مناسبی در ارائه خدمت انجام می‌دهند و موارد جزیی تخلف مثل زیرمیزی نیز با برخورد قاطع مواجه خواهد شد.
حمایت دولت و مجلس از وزارت بهداشت
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره حمایت دولت و مجلس از وزارت بهداشت گفت: حمایت و اقداماتی که شخص رئیس جمهوری و مجموعه هیات دولت و مجلس در دولت یازدهم و دوازدهم انجام دادند، بی‌نظیر بوده است. در گذشته وزارت بهداشت به دنبال این بود که ارز دولتی به زین اسب و غیره اختصاص پیدا نکند، اما در حال حاضر دولت ارز با بهترین قیمت را در اختیار وزارت بهداشت قرار داده است.
سخنگوی وزارت بهداشت افزود: البته ممکن است برخی افراد همراهی لازم را نداشته باشند یا اولویت‌های دیگری برای خود تعریف کرده باشند که گلایه‌های خود را از این افراد بیان می‌کنیم.
وی ادامه داد: تجربه جهانی و تجربه کشور در سال ۹۱ نشان می‌دهد وقتی شرایط تورم در کشور حاصل می‌شود و قیمت ارز و کالاها بالا می‌رود و احیانا اگر رکود و رشد اقتصادی پایین نیز ضمیمه این موضوع شود، معمولا منجر به کاهش قدرت خرید خانوارها می‌شود؛ بر اساس تجربه، وقتی قدرت خرید خانوار کم می‌شود، خانوار مجبور است خودآگاه یا ناخودآگاه، قسمت اعظم درآمد را به هزینه‌های بسیار ضروری مثل خوراک، مسکن، پوشاک و حمل و نقل اختصاص دهد. یکی دیگر از هزینه‌های ضروری بهداشت و درمان، فرهنگ سازی، تفریح و آموزش است که خانوار مجبور است هزینه‌ها را از این موارد کم کند.
معاون کل وزارت بهداشت اظهار داشت: وزارت بهداشت در حال حاضر قاطعانه ایستاده و می‌خواهیم در شرایطی که به مردم فشار وارد می‌شود و ممکن است از خدمات بهداشتی و درمانی صرف نظر کنند، با گران شدن خدمات، مشکل مردم را بیشتر نکنیم.
در اکثر کشورها تبلیغ کالاهای شور ممنوع است
سخنگوی وزارت بهداشت درباره متولی تبلیغات در حوزه سلامت نیز اظهار داشت: تعیین مصادیق در مورد کالاهای آسیب رسان و تبلیغات برعهده وزارت بهداشت است. برخی افراد به دنبال ایجاد حاشیه هستند. در اکثر کشورهای دنیا تبلیغ کالاهای شور ممنوع است. این به معنی عدم مصرف شکر یا نمک نیست، بلکه می‌گوییم مصرف زیاد شکر یا نمک ضرر دارد. نمی‌گوییم فروش کالباس و سوسیس و پیتزا ممنوع است، بلکه مطالعه کردیم و به این نتیجه رسیدیم که میزان مصرف بسیار زیاد است و می‌خواهیم آگاه‌سازی شود که مردم بیش از این از کالاهای آسیب رسان به سلامت مصرف نکنند.
حریرچی گفت: مسئولیت تبلیغات پزشکی نیز بر اساس قانون برعهده سازمان نظام پزشکی است. تبلیغات حوزه پزشکی و کالاهای آسیب رسان دچار نقص‌های فراوانی است که برخی جزو مسئولیت‌های وزارت بهداشت و برخی برعهده دستگاه‌های دیگر است. به طور مثال وزارت بهداشت نمی‌تواند شبکه ماهواره‌ای یا داروخانه مجازی را کنترل کند. تمام این موارد غیرقانونی است.
وی بیان کرد: بهترین روش برخورد با تبلیغات آسیب رسان، آگاه‌سازی مردم است. پزشکان قدیمی حتی تابلو نیز به مطب خود نمی‌زدند و مردم چون می‌دانستند پزشک خوبی است به او مراجعه می‌کردند. در حال حاضر بسیاری از افرادی که تبلیغات می‌کنند، وقتی به آنها مراجعه می‌کنید، می‌گویند تا سه سال وقت ندارند. مردم بدانند معمولا پزشکان خوب و برجسته ما تبلیغ انجام نمی‌دهند و اگر کسی زیاد تبلیغ می‌کند، حتما مشتری ندارد.
معاون کل وزارت بهداشت اظهار داشت: در برخی موارد مردم فکر می‌کنند اگر پزشکی در یکی از برنامه‌های صداوسیما صحبت می‌کند، حتما پزشک خوبی است. ولی آنچه ما مشاهده می‌کنیم، می‌بینیم که تقریبا در سطوح متوسطی هستند.
کمبود یا جیره‌بندی شیرخشک
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره کمبود شیرخشک و احتمال جیره‌بندی آن گفت: وقتی تغییر نرخ ارز رخ می‌دهد، قاچاق معکوس نیز انجام می‌شود. در حال حاضر اگر کسی شیرخشک را قاچاق کند، درآمد بیشتری کسب می‌کند. گاهی این قاچاق به صورت سازمان یافته و به وسیله کانتینر انجام می‌شود و گاهی در شهرهای مرزی افراد شیرخشک را به قیمت بیشتر می‌فروشند. از طرفی شیرخشک در صنایع دیگر مثل شیرینی سازی نیز مصرف دارد. حساسیت وزارت بهداشت این است که مردم ایران از این شیرخشک استفاده کنند و در این میان بخشی از نظارت ها برعهده وزارت بهداشت است.
وی با بیان اینکه نسبت به سال گذشته تغییر چندانی در عرضه شیرخشک به وجود نیامده است، افزود: رسانه‌ها نباید فریب بخورند. دشمنان دروغ می‌گویند که دارو و تجهیزات پزشکی و شیرخشک تحریم نیست.
سخنگوی وزارت بهداشت با بیان اشاره به اینکه کلمه جیره‌بندی منجر به نگرانی مردم می‌شود، اظهار داشت: اگر وزارت بهداشت مشاهده کند رفتار کسانی که قاچاق خارجی و داخلی انجام می‌دهند، کشور را دچار مشکل می‌کند، تمهیداتی در نظر می‌گیریم که به اندازه شیرخشک مورد نیاز مردم و نه کمتر، در بازار وجود داشته و در دسترس باشد. به طور مثال در حال حاضر برخی داروهای خاص را از طریق دفترچه‌های خاص در منزل بیماران تحویل می‌دهیم.
بین ۳۰ تا ۴۰ درصد اقدامات پاراکلینیک غیرضروری است
معاون کل وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره آزمایش‌های غیرضروری بیان کرد: این موضوع در تمام جهان اتفاق نادری نیست. برخی از این موارد ناشی از عدم آموزش و عدم وقت گذاری مناسب است. به طور مثال درباره سدیم و پتاسیم که بیمارستان‌ها قبلا اندازه‌گیری می‌کردند، توصیه می‌شود وقتی کسی تغذیه معمولی و جریان ادرار مناسبی دارد و بیماری خاصی ندارد، سدیم و پتاسیم او درست است. درباره عکس ریه نیز بعضی بیمارستان‌ها از تمام بیماران عکس ریه می‌گیرند. بر اساس راهنماهای بین المللی می‌گویند اگر کسی دو طبقه پله را بدون کمک بالا برود و نفسش نگیرد، عمل متوسط را تحمل می‌کند.
وی اظهار داشت: تجربه بین المللی نشان می‌دهد بین ۳۰ تا ۴۰ درصد اقدامات پاراکلینیک ممکن است غیرضروری باشد و کشور ما نیز از این مورد مستثنی نیست و باید این آمار کاهش پیدا کند. بخشی از این آزمایش‌های غیرضروری وقت مردم را می‌گیرد و ایجاد هزینه می‌کند.