سالم خبر: فرهاد اسدی، دیابتولوژیست در ادامه برنامه، گفت: در کشور ما اولین فاکتور ابتلا به دیابت، اضطراب و استرس است و نداشتن تحرک کافی و تغدیه نامناسب فاکتورهای بعدی هستند. کم‌خوابی یا بد‌خوابی از عوامل مهم در ابتلا به این بیماری است. تغییر زمان خواب می‌تواند باعث ترشح نامنظم هورمون‌های بدن شود‌.

سالم خبر: فرهاد اسدی، دیابتولوژیست در ادامه برنامه، گفت: در کشور ما اولین فاکتور ابتلا به دیابت، اضطراب و استرس است و نداشتن تحرک کافی و تغدیه نامناسب فاکتورهای بعدی هستند. کم‌خوابی یا بد‌خوابی از عوامل مهم در ابتلا به این بیماری است. تغییر زمان خواب می‌تواند باعث ترشح نامنظم هورمون‌های بدن شود‌.

اسدی به نقش ژنتیک در دیابت نیز اشاره کرد و افزود: به نظر می‌رسد که ژنتیک فقط 10 تا 20 درصد در دیابت موثر است، اما اصل بر خودمراقبتی است؛ ورزش اعم از پیاده‌روی روزانه یا ورزش‌های هوازی می‌تواند کمک کند. 

 1100 پزشک در خدمت دیابتی‌ها 
عبدالرضا معادی، مدیر پروژه 1100 مطب دیابتی بنیاد امور بیماری‌های خاص بیان کرد: این پروژه با همکاری شرکت نوو نوردیسک پارس از سال 1394 به صورت آزمایشی در راستای افزایش تعداد پزشکان ارائه‌کننده خدمت در حوزه دیابت به علت کمبودی که در این حوزه وجود داشت، کلید خورد. ما طی دو سال یکصد پزشک عمومی را تحت آموزش قرار دادیم تا در مطب‌های خودشان به بیماران دیابتی رسیدگی کنند بعد از آن، ارزیابی‌ها نشان داد که آموزش پزشکان و بیماران دیابتی توانست به کاهش عوارض بیماری دیابت کمک کند. به  همین دلیل  از سال 1396 پروژه 1100 مطب تعریف شد و نزدیک 500 پزشک، که بیشتر آنها دارای مطب هستند، آموزش داده شدند. کاری که آنها انجام می‌دهند در راستای درمان بیماران دیابتی، پیشگیری از عوارض بیماری و اقتصاد سلامت آنها است. 

این پزشک در تعریف اقتصاد سلامت توضیح داد: اقتصاد سلامت، یعنی مدیریت هزینه‌های درمان بیماری دیابت و استفاده از داروهایی که هزینه کمتر و اثربخشی بیشتری دارد. در حال حاضر  بعضی از شرکت‌های بیمه‌‌، دیابت را تحت پوشش خود دارند اما باید تلاش شود که سهم سایر بیمه‌ها نیز افزایش پیدا کند.

او تشریح کرد:  اکنون به دلیل تکمیل تعداد پزشکان هدف در تهران، نگاه ما بیشتر در شهرستان‌هاست و می‌خواهیم این پروژه را در استان‌های مختلف گسترش دهیم. در حال حاضر ظرفیت در تهران تکمیل است و هدف‌مان این است که کیفیت خدمات را بالا ببریم.

معادی خاطرنشان کرد:  طی سال‌های گذشته از هر 16 بیمار دیابتی یک بیمار موفق می‌شد که دیابت خودش را به‌طور دقیق کنترل کند و یکی از علت‌های این ماجرا،  نبود مراکز ارائه خدمات یا آموزش نادرست بود. اما امیدواریم که با کمک این روش، تعداد بیماران موفق افزایش پیدا ‌کند. 

او درباره برنامه یک روز با دیابت توضیح داد: این برنامه یک یک الگوسازی است و در این برنامه برای اولین‌بار، فرد دیابتی در کنار پزشک  آموزش‌دیده در زمینه دیابت و انجمن‌های دیابتی قرارگرفته‌اند که در مورد مسائل و مشکلات و موفقیت‌هایشان تبادل‌نظر کنند و خانواده‌ها هم طی یک برنامه آموزشی با رویکرد خود مراقبتی در جریان مشکلات  باشند.

او در خصوص اهداف این نوع برنامه ها اضافه کرد: هدف اول، افزایش دانش پزشکان است و هدف دوم، یادگیری خودمراقبتی توسط بیمار و ایجاد الگوی برنامه برای کل کشور است.

 *یک برنامه منظم*
حسن دهقانی 27 سال است که با دیابت زندگی می‌کند و 20 سال آن را بازرس انجمن دیابت هم بوده است. او از دو منظر بحث دیابت را تشریح می‌کند هم از نگاه یک بیمار و هم از نگاه یک مسئول.

او عدم دسترسی به‌موقع و به‌جا به نیازهای درمانی را مهم‌ترین معضل بیماران دیابتی می‌داند و در مورد مسئولیت، بر این باور است که در مسیر کارش با وجود تلاش‌های زیاد با موانع اداری و بخشنامه‌های زیادی روبرو می‌شود که شرایط را برای افرادی که قصد کمک به جامعه دیابتی دارند ناهموار می‌کند.

او توضیح می‌دهد: در 36 سالگی به دیابت  نوع دو مبتلا شدم و هشت سال، آن را با دارو کنترل کردم. بعد از هشت سال مجبور شدم روزی سه بار انسولین مصرف کنم. صبح‌ها مقداری انسولین طولانی اثر می‌زنم و ظهر و شب، قبل از غذا انسولین سریع الاثر  تزریق می‌کنم .

دهقانی که سال‌ها از نزدیک با مشکلات افراد دیابتی آشنا است، توضیح می‌دهد: اساتید تغذیه روی سه «ت» تاکید دارند که برای تغذیه یک دیابتی بسیار اهمیت دارد. تناسب، تعادل و تنوع. شاید این‌ها  واژگان معمولی باشند، اما در بحث تغذیه باید کاملاً رعایت شوند. شاید از دید افراد عادی یک فرد دیابتی نباید سراغ بستنی و شیرینی‌جات برود اما اگر این سه اصل را رعایت کند در یک بازه زمانی طولانی می‌تواند مواد شیرین هم بخورد. تغذیه برگرفته از هرم غذایی است که در نوک هرم، گلوکز و قند قرار دارد و در کف آن، سبزیجات آمده‌اند. هر چقدر به سمت پایین می‌رویم کمیت و کیفیت غذا افزایش پیدا می‌کند. در واقع باید نصف بشقاب غذای فرد دیابتی سبزیجات باشد، یک‌سوم آن حاوی پروتئین و یک‌سوم دیگرش کربوهیدرات تا بتواند قند خون را کنترل کند.