سالم‌خبر: نایب‌ رئیس هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی، گفت: امروز دیگر تصمیم‌گیران و سیاستگذاران نمی‌توانند در صنایع برای تولید دارو تصمیم بگیرند، تولید دارو متأثر از وضعیت نقدینگی و سود دارو شده است. بسیاری از داروها باید ذخیره بالای سه و شش ماه داشته باشند اما در حال حاضر آمار داروهایی که ذخیره آنها به اندازه یک ماه یا زیر سه ماه است به شدت افزایش پیدا کرده است

سالم‌خبر: نایب‌ رئیس هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی، گفت: امروز دیگر تصمیم‌گیران و سیاستگذاران نمی‌توانند در صنایع برای تولید دارو تصمیم بگیرند، تولید دارو متأثر از وضعیت نقدینگی و سود دارو شده است. بسیاری از داروها باید ذخیره بالای سه و شش ماه داشته باشند اما در حال حاضر آمار داروهایی که ذخیره آنها به اندازه یک ماه یا زیر سه ماه است به شدت افزایش پیدا کرده است

مهدی پیرصالحی، رئیس اسبق سازمان غذا و دارو در نشست چالش‌های طرح دارویار که از سوی هسته سلامت مرکز رشد دانشگاه امام صادق(ع) و با همکاری مرکز تحقیقات مدیریت و اقتصاد دارو دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد همچنین افزود: زمانی که ارز ترجیحی اختصاص داده می‌شد، هم کمبود ارز داشتیم هم نامنظم بودن تخصیص ارز را شاهد بودیم و هم مشکلاتی نظیر قاچاق معکوس وجود داشت و از سوی دیگر تخصیص ارز دولتی موجب شده بود که صنعت داروسازی کشورکوچک بماند و توسعه نیابد. با همه این مشکلاتی که از سال 97 آغاز شده بود همیشه این تذکر از سوی صنعت داده می‌شد که با مشکلات کمبود دارو مواجه خواهیم شد اما دولت مقاومت داشت و ارز دولتی دارو را حذف نمی‌کرد.

وی ادامه داد: تا زمانی که در نهایت تیرماه سال گذشته اجرای دارویار آغاز شد و نمی‌توانستیم از اجرای آن منصرف شویم. اشتباه سیاستگذاران ما در طرح دارویار این بوده که نتوانستند بودجه‌ها را به موقع تأمین کنند؛ اگر بودجه به موقع تأمین می‌شد این طرح تاکنون به خوبی پیش رفته بود اما در حال حاضر داروخانه‌ها و شرکت‌های توزیع و صنعت تولید همگی گله‌مند هستند و از همه مهم‌تر مردم هم گله‌مند هستند طرحی را در کشور اجرا کرده‌ایم که به دلیل ناقص بودن، دولت و مردم و صنعت گله‌مند هستند؛ به رغم آنکه اجرای طرح دارویاری الزامی بوده است در عین حال هیچ رضایتی را نتوانسته حاصل کند.

پیرصالحی با اشاره به کمبود نقدینگی صنایع دارویی کشور، تصریح کرد: بخشی از نقدینگی از زنجیره تأمین دارو برمی‌گردد یعنی از داروخانه‌ها به پخش و از پخش به صنعت باز می‌گردد. تا پیش از این که ارز دولتی دارو حذف شود بدهی سازمان‌های بیمه به داروخانه‌ها وجود داشت اما مبلغ آن کمتر بود و داروخانه‌ها با وام بانکی و سایر روش‌ها می‌توانستند این کاهش نقدینگی حاصل از تأخیر پرداخت بیمه‌ها را به نحوی جبران کنند اما الان با توجه به افزایش حجم نقدینگی موردنیاز پس از تغییر نرخ ارز دارو، میزان مشکلات نقدینگی بیشتر شده است.

وی افزود: بخش دیگری از مشکلات نقدینگی نیز به دلیل تأخیر و بدعهدی بانک‌ها در پرداخت تسهیلات به صنعت دارو بود. محاسبات ما نشان می‌دهد صنعت دارو به 50 هزار میلیارد تومان تسهیلات نیاز داشت تا بتواند مانند سابق مواد اولیه را تأمین کند. پس از جلسات و رایزنی‌هایی که صورت گرفت آقای مخبر درخواست کرد که بانک مرکزی تسهیلاتی در نظر بگیرد و مقرر شد که فعلاً 15 هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی در اختیار شرکت‌ها قرار بگیرد که متأسفانه تنها 5 هزار میلیارد تومان آن محقق شد و منجر به این شد که شرکت‌های تولیدکننده دارو دچار کمبود نقدینگی شوند.

رئیس اسبق سازمان غذا و دارو، ادامه داد: همین مسئله است که باعث شد به ‌رغم تلاش صنعت و سازمان غذا و دارو، در سال جاری دچار مشکلات کمبود دارو شویم. در سال گذشته نیز کمبود برخی داروهایی که قبلاً به راحتی تأمین می‌شد را شاهد بودیم که علاوه بر مسئله کاهش نقدینگی،‌ متأثر از موضوع قیمت‌گذاری دستوری دارو نیز بوده است.

قیمت‌گذاری دیرهنگام داروها پس از اجرای دارویاری
پیرصالحی با اشاره به دیرهنگام بودن اصلاح قیمت‌ها در سال گذشته گفت: در طرح دارویار حدود 9600 مورد IRC دارو در مرحله اول قیمت‌گذاری شد این قیمت گذاری هم به این شکل بود که فقط مابه‌التفاوت ارزی که حذف می‌شد به قیمت دارو اضافه شد و موضوع تورم در صنعت دارو دیده نشد. در اواخر سال نیز افزایش قیمت برخی داروها اعمال شد که دیرهنگام بود و فرایند قیمت‌گذاری باعث شد همیشه شرکت‌ها از قیمت مورد انتظار خود عقب باشند چنانچه در حال حاضرنیز مجبورند در ابتدا داروهای پرسود را تولید کنند و منتظر بمانند تا قیمت داروهای کم سودتر اصلاح شود و این مسئله در زمینه تولید و تأمین دارو اختلال ایجاد می‌کند و تولید دارو را به دولت وابسته می‌سازد.

وی ادامه داد: امروز تصمیم‌گیران نمی‌توانند در صنایع برای تولید دارو تصمیم بگیرند و تولید دارو متأثر از وضعیت نقدینگی و سود دارو شده است. بسیاری از داروها باید ذخیره بالای 3 و 6 ماه داشته باشند اما الان آمار داروهایی که ذخیره آنها به اندازه یک ماه یا زیر سه ماه است به شدت افزایش پیدا کرده است و این امر فشار را روی دوش سازمان غذا و دارو افزایش می‌دهد و همه هم و غم سازمان غذا و دارو کاهش کمبودهای دارویی است و این باعث می‌شود تمرکز سازمان غذا و دارو بر تأمین دارو معطوف شود و از سوی دیگر نیز همان ارز کمی که در اختیار داریم به دلیل بروز کمبودهای دارویی، صرف واردات فوریتی داروها می‌شود.


واژه‌ی گمشده تجهیزات پزشکی دربودجه 1402
نایب‌ رئیس هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی با اشاره به نکته مهمی که از سوی تصمیم گیران و مسوولان پنهان مانده است، تصریح کرد: از سوی دیگر در بخشی از لایحه 1402 که 69 هزار میلیارد تومان برای اجرای دارویار در نظر گرفته شده، صحبتی از وضعیت تأمین بودجه تجهیزات پزشکی به میان نیامده و اگر قرار باشد بخشی از تجهیزات پزشکی نیز از شمول تخصیص ارز 4200 تومانی خارج شوند این بودجه اصلاً برای پرداخت مابه‌التفاوت افزایش قیمت‌های دارو و تجهیزات، کافی نیست؛ اگر هم گفته می‌شود که قرار است تجهیزات پزشکی در سال 1402 ارز دولتی دریافت کند این مسئله نیز اصلاً در هیچ جای بودجه 1402 نیامده است. این اختلافی که در زمینه برنامه‌ریزی کشور برای دارو و تجهیزات پزشکی وجود دارد به مردم و صنعت فشار وارد می‌کند. باید توجه داشت که صنعت نباید زیان‌ده باشد زیرا صنعت زیان‌ده امکان توسعه نخواهد داشت. در حال حاضر دستگاه‌های صنعت تولیدی دارو در حال فرسوده شدن است و این زنگ خطری برای آینده دارو در کشور است.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم مثالی از تأثیر قیمت‌گذاری مناسب بر توسعه صنعت دارو بزنیم باید به زمانی اشاره کنیم که در دهه 80 ایران وارد صنعت بیوتکنولوژی شد و قیمت داروهای بیوتکنولوژی و های تک، به اندازه درصدی از قیمت جهانی در نظر گرفته شد و این باعث توسعه این صنعت و قرار گرفتن نام ایران در رتبه دوم تولید داروهای بیوتکنولوژی شود. از سوی دیگر کیفیت محصولات تولیدشده در این بخش بسیار بالا بود که این امر متأثر از قیمت‌گذاری خوب این محصولات بوده است.

پیرصالحی همچنین تاکید کرد که علاوه بر توسعه صنعت دارو،‌ الان بسیاری از روش های جدید در تولید داروها آمده اما الان به دلیل مشکلاتی که وجود دارد توسعه صنعت دارو را متوقف کرده ایم و امکان تولید داروهای نوین را ایجاد نکرده‌ایم.

برای اصلاح ساختار نیاز نیست چرخ را دوباره اختراع کنیم
رئیس اسبق سازمان غذا و دارو اظهار داشت: مردم احساس می‌کنند که در حوزه دارو پرداخت از جیب آنها افزایش یافته که این موضوع چند علت دارد؛ اول آن که در یک سال و نیم گذشته آئین‌نامه داروخانه‌ها اصلاح شد و حدود 2 هزار تا داروخانه اضافه شد که بیمه‌ها با اکثر این داروخانه‌هایی که اضافه شدند هنوز قرارداد نبسته‌اند که این امر منجر به افزایش پرداختی از جیب مردم می‌شود. دوم آن که سیستم‌های الکترونیک بیمه‌ها قطعی مکرر دارد که منجر به خرید آزاد دارو توسط مردم و افزایش پرداخت از جیب آنها شده است.

پیرصالحی با اشاره به مشکلات بیماران، ادامه داد: از سوی دیگر مردم برای خرید داروهای بدون نسخه یا OTC به داروخانه مراجعه می‌کنند و وقتی دارو را بدون نسخه می‌خرند باید پول بیشتری نسبت به قبل پرداخت کنند و بنابراین این مسائل باعث شده مردم بگویند که قیمت دارو افزایش پیدا کرده است. در آخر باید تأکید کنم که شرایط باید به نحوی پیش برود که دارو هم در دسترس و هم فراهم باشد و اولویت کشور باید تأمین دارو با مناسب‌ترین قیمت باشد و اگر توان تولید دارو را داشتیم تولید کنیم و در غیر این صورت آن را وارد کنیم. هدف نهایی باید تأمین داروی بیماران باشد و نباید صرفاً به موضوع سوددهی دارو نگاه کنیم الان عملاً بیمار فراموش شده است و تمرکز بر تأمین بودجه دارو گذاشته شده است. ما دو راه بیشتر نداریم یا باید از بیمار شدن مردم پیشگیری کنیم و بودجه خود را در بخش بهداشت سرمایه‌گذاری کنیم و یا در غیر این صورت برای افرادی که بیمار می‌شوند بهترین دارو و امکانات درمانی را فراهم کنیم.

وی همچنین با بیان اینکه در حال حاضر بیمه‌ها در کشورهای پیشرفته جهان، بر مبنای اثربخشی دارو نیز پوشش بیمه‌ای خود را اعمال می‌کنند و داروهایی که اثربخشی بهتری دارند را تحت پوشش قرار می‌دهند و تمرکزشان بر این است که کیفیت زندگی بیمار افزایش یابد، تصریح کرد: اگر سازمان‌های بیمه‌گر ما نقش واقعی خود را پیدا کنند و بر اساس پروتکل‌های درمانی استاندارد، پول پرداخت و میزان تجویز دارو را رصد کنند؛ ساختار اصلاح می‌شود؛ برای اصلاح این ساختار نیز نیاز نیست که چرخ را از ابتدا اختراع کنیم بلکه این مدل‌ها در جهان از قبل وجود دارد و می‌توان آنها را الگو قرار داد.