بوی نامطبوع تنفس ناشی از بیماری‌های سیستماتیک بدن است

سالم خبر: دلیل 20 درصد از بوی بد دهان ناشی از بیماری های مهم سیستماتیک نیازمند درمان است.
 
به گزارش سالم خبر رضا ملک زاده، معاون تحقیقات وزارت بهداشت و درمان در نوزدهمین کنگره بین‌المللی بیماری‌های گوارش و کبد که به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شده با بیان این مطلب گفت: بوی بد دهان، اغلب بوی تنفس انسان است  نه بوی خود دهان که طبق مطالعات انجام شده میزان شیوع آن در جوامع مختلف بین 15 تا 30 درصد است.

وی افزود: بوی بد دهان (هالیتوز)  یک مشکل بهداشتی و مساله جدی اجتماعی است که مبتلایان را ناگزیر از تحمل رنج فراوان کرده و بر روابط شخصی آنها تاثیرگذار است.

ملک زاده با بیان اینکه بوی بد دهان از سنین کودکی ( دو یا سه سالگی) شروع و با افزایش سن ، بیشتر می شود، افزود: شیوع آن در مردان ، سه برابر زنان است اما عمدتا، زنان از آن شکایت می کنند ؛ چون به این مساله اهمیت بیشتری می دهند.

وی تشریح کرد که بوی بد دهان حاصل تولید «گازهای سولفور» توسط باکتری های دهان و روده (90 درصد ناشی از هیدروژن سولفید و متیل مرکاپتان)  است.  باکتری های فلور که به فراوانی در دهان و روده انسان قرار دارند و البته در مری و معده  انسان بسیار کم هستند، گاهی در جریان تجزیه و تحلیل پروتئین های بدن موجب تولید گازهای سولفور می شوند و این پروتئین ها را تبدیل به گاز می کنند؛ این گازها پس از آن که جذب خون شدند، وارد ریه و از طریق بازدم ، از دهان خارج و به شرط برخورداری از غلظت کافی در تنفس انسان، احساس می شوند.اگرچه بهترین زمان تشخیص میزان یا شدت بوی دهان افراد هنگام بیدار شدن از خواب  در صبح‌ها عنوان شده است.  

ملک زاده همچنین بیان کرد : گاهی افراد، دچار فوبیای بوی بد دهان می شوند و با وجود نداشتن بیماری های دهان و دندان، به خاطر این تصور، به متخصصان گوارش و کبد مراجعه می کنند؛ مانند کسانی که رفلاکس دارند و گمان می کنند دهانشان بو می دهد، اما در واقع دهانشان بو نمی دهد، بلکه اعتماد به نفسشان در این زمینه کاهش یافته است و این افراد اگر مشکل جدی در زمینه چنین احساسی دارند، نیازمند مداخله روانپزشکی هستند.

ملک زاده بوی بد دهان واقعی را دو دسته  " موقتی با منشأ فیزیولوژی " و " ماندگار  با منشأ بیماری ها " تقسیم کرده و عنوان کرد که 50 درصد از مردم جوامع، گاهی دچار بوی بد دهان موقتی یا فیزیولوژیک  می شوند؛ گرسنگی طولانی مدت، خواب طولانی، بالا رفتن سن، دوران قاعدگی، خوردن برخی اقلام غذایی، مصرف سیر، پیاز و نیز نوشیدنی هایی مثل الکل ، مصرف دخانیات، مصرف برخی داروها که باعث خشکی دهان می شوند ، از جمله عوامل بوی بد دهان موقتی هستند و نیازمند درمان نیستند.

وی تاکید کرد که بوی بد دهان ماندگار که یا «ناشی از بیماری های دهان و دندان» و یا نشات گرفته از  بیماری های سیستماتیک  هستند ، حتما باید درمان شوند.

ملک زاده گفت: علت 80 درصد از بوی بد دهان، بیماری های دهان و دندان ( پلاک های دندان، پوسیدگی دندان، پریودنتیت یا التهاب بافتهای اطراف لثه،  سایر بیماری های لثه) سرطان دهان و ... است و در کنار بیماری های دهان و دندان ، لوزه ها نیز می توانند در ایجاد بوی بد دهان موثر باشند که البته سهم ناچیزی دارند.
 
بیماری

های سیستماتیک عامل 20 درصد بوی بد دهان هستند
 
معاون تحقیقات وزارت بهداشت و درمان همچنین اظهار داشت: اختلالات متابولیک، بیماری های دستگاه تنفسی فوقانی، بیماری های دستگاه تنفسی تحتانی و ریه ها، اختلالات دستگاه گوارش، لوسمی، نارسایی های مزمن کلیوی، نارسایی های مزمن کبدی، عفونت‌های حلق و بینی ازجمله بیماری های سیستماتیکی هستند که می توانند منشأ بوی بد دهان باشند.

وی گفت: بیماری های سیستماتیک  اگرچه  علت 20 درصد بوی بد دهان هستند اما به دلیل ماندگاری بیشتر، اهمیت بسیاری دارند و باید حتما شناسایی و درمان شوند.
 
ملک زاده تاکید کرد که پزشک ممکن است در هنگام  معاینه بیمار، متوجه بوی بد دهان او شود که باید حتما به آن اهمیت بدهد و با گرفتن تاریخچه ای از بیمار، علت واقعی بوی بد دهان را با بررسی های لازم تا مرحله تشخیص بیماری  سیستماتیک  عامل بوی بد دهان و رفع آن، پیگیری کند
 
وی با بیان اینکه وجود میکروب هلیکوباکتر پیلوری در معده هیچ گاه باعث بوی بد دهان نمی شود و نباید فرد را به خاطر این موضوع اندوسکوپی کرد، اظهار داشت: برای تشخیص واقعی بودن بوی بد دهان ، بسیار مهم است از فردی که پس از اطمینان از نداشتن بیماری دهان، برای رفع مشکل  به پزشک متخصص بیماری های گوارش و کبد مراجعه کرده، پرسیده شود چه کسی می گوید دهانت بو می دهد؟ یا این که بیمار، آن فرد را هنگام مراجعه به پزشک، با خود همراه کرده باشد تا اطلاعات دقیق تری در این زمینه به دست آید.
 
ملک زاده تاکید کرد: رعایت بهداشت دهان و دندان و سه بار مسواک زدن در طول روز، رژیم غذایی سالم مثل خوردن غذاهای فیبردار و پرهیز از خوردن سیر و پیاز، عدم استعمال دخانیات ، خودداری از مصرف الکل ، پرهیز از مصرف زیاد قهوه، نوشیدن آب به مقدار کافی، جویدن آدامس و مصرف برخی پروبیوتیکها  از عوامل موثر در رفع بوی بد دهان هستند
 
وی همچنین در مورد عدم کارآیی آنتی بیوتیک ها در رفع بوی بد دهان گفت: گاهی تجویز برخی آنتی بیوتیک ها توسط پزشک، موجب می شود بوی بد دهان برای مدتی به سرعت اما موقتی از بین برود و مثلا فرد را یک تا دو هفته از بوی بد دهان نجات دهد